BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/515 Esas 2022/727 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2022/515 Esas
KARAR NO:2022/727

DAVA:Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ:30/06/2022
KARAR TARİHİ:13/10/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili bankanın ---- takas iade çekler portföyünde bulunan ---- olan dava konusu çek yaprağının müvekkil banka nezdinde bulunamadığını, çek aslı zayi/kayıp olduğunu, çekin bankaya ibrazının ve tahsil edilmesinin önlenmesi için tedbir amaçlı olarak ödeme yasağı konulmasını ve çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
--- müzekkere yazıldığı anlaşıldı.
Müflis --- tarafından verilen cevapta; dava konusu çekin --- tarafından takas sistemi aracılığı ile ibraz edildiğini ve tahsilinin gerçekleştiğinin bildirildiği görüldü---ilanlarının mahkememiz dosyası içine alındığı anlaşıldı.
DELİLLERİN İNCELENMESİ VE GEREKÇE:
Dava, kıymetli evrak (çek) iptaline ilişkin davadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 818/1-s maddesi uyarınca "Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: (.----) s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası. (----)"6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 757. maddesi uyarınca "(1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir. (2) Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir."6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 759. maddesi uyarınca "(1) Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir. (2) İptal isteminde bulunan kişi, poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür."6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 760. maddesi uyarınca "(1) Mahkeme, dilekçe sahibinin, poliçe elinde iken zıyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulursa, verilecek ilanla, poliçeyi eline geçireni, poliçeyi belirli bir süre içinde getirmeye davet ve aksi takdirde poliçenin iptaline karar vereceğini ihtar eder."6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 761. maddesi uyarınca "(1) Poliçeyi getirme süresi en az -- ay ve en çok bir yıldır. (2) Vadesi gelmiş poliçelerde zamanaşımı, üç ayın geçmesinden önce gerçekleşirse, mahkeme --- aylık süre ile bağlı değildir."6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 762. maddesi uyarınca "(1) Poliçenin getirilmesine ilişkin ilan, 35 inci maddede yazılı --- defa yapılır. (2) Özellik gösteren olaylarda, mahkeme, uygun göreceği daha başka ilan önlemlerine de başvurabilir."6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 764. maddesi uyarınca "(1) Elden çıkan poliçe, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir. "(2) Poliçenin iptaline karar verilmiş olmasına rağmen, dilekçe sahibi kabul edene karşı poliçeden doğan istem hakkını ileri sürebilir."Mahkememizce yapılan değerlendirmede, davanın kıymetli evrak (çek) iptaline ilişkin olduğu, dava konusu senedin çek niteliğinde olduğu, her ne kadar düzenleme tarihi itibariyle senedin zamanaşımına uğradığı düşünülürse de, herhangi bir uyuşmazlıkta bu husus def'i olarak ileri sürülmeden senedin çek niteliğinin etkilenmeyeceği ve yine senet davacı banka tarafından ibraz edilip tahsil edilmiş olsa da çekin iptalini istemekte davacının hukuki yararının bulunduğu, davacının yukarıda atıf yapılan TTK 759. Maddesine göre çekin iptalini isteyebileceği, yine davacının banka olması nedeniyle çekin bulunamadığına dair tutulan tutanağın mahkememizce çekin zayi olduğuna (kaybolduğuna) dair inandırıcı delil olarak kabul edildiği, mahkememizce yukarıda atıf yapılan yasa hükümlerine uygun olarak ilan yapıldığı ancak ilk ilandan itibaren--aylık süre içerisinde çekin mahkememize ibraz edilmediği, bu sebeple dava konusu çekin iptaline karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmış, tüm bu gerekçelerle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere,
1-Davanın KABULÜ ile, ---- olan dava konusu çekin 6502 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 651/1 ve 764/1. maddeleri uyarınca İPTALİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca yatırılması gereken karar ve ilam harcı dava açılırken peşin olarak alındığından bu hususta karar verilmesi yer olmadığına,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Artan gider avansının HMK'nun 333. Maddesi uyarınca hükmün kesinleşmesinden sonra resen ilgilisine iadesine,
5-Davacı lehine vekalet ücret takdirine yer olmadığına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren--- hafta içinde mahkememize verilecek veya mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine sunulacak dilekçe ile---Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.