17. Hukuk Dairesi 2017/1474 E. , 2018/2193 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde esas dosya davalısı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Esas davada, davacı vekili dava dilekçesinde; davalının maliki bulunduğu ... plakalı araç ile müvekkili şirkete kasko ile sigortası bulunan ... plaka sayılı araca 09.10.2011 tarihinde çarparak hasar verdiğini, söz konusu hasar sebebiyle yaptırılan ekspertiz sonucunda sigortalı araçta oluşan hasar sebebi ile araç onarımını yapan... Oto Servis ve Tic.A.Ş"ye 53.007,00 TL ödendiğini, kusurlu aracın trafik sigortasını yapan ... Sigorta A.Ş"den limit dahilinde 20.000,00 TL tahsil edildiğini, bakiye 33.007,00 TL için yapılan başvuruların sonuçsuz kaldığını, sigorta tazminatını ödeyen müvekkili şirketin TTK"nun 1301 maddesine göre sigortalısının haklarına halef olduğunu ve zarardan sorumlu olan davalılara davanın açılmasının gerektiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 33.007,00 TL tazminatın ödenme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesinde; husumet, görev, zaman aşımı itirazlarında bulunmuş, esasa ilişkin olarak açılan davanın hukuki dayanağının olmadığını, davanın reddini gerektiğini, dava konusu olan mezkur ... plaka sayılı aracın ...Belediye Başkanlığına yakıt, sigorta, trafik cezası, oluşabilecek kaza ve arızaları kendileri tarafından karşılanmak üzere ... Belediye Başkanlığına tevdi edildiğini, iki belediye arasında 12.05.2009 tarihinde protokol imza edildiğini, mezkur aracın ... Belediye Başkanlığına tahsis edildiğini, davaya konu edilen kazanın ise 09.10.2011 tarihinde gerçekleştiğini, davanın ... aleyhine açılmasının gerektiğini ileri sürerek, davanın öncelikle husumetten reddine, olmadığı takdirde esastan reddine karar verilmesini istemiştir.Davacı vekili birleşen dava dosyasındaki dava dilekçesinde; davacı şirketin kasko sigorta poliçesi ile sigortaladığı ... plaka sayılı araca 09.10.2011 tarihinde ... plakalı aracın çarparak hasar verdiğini, ... plaka sayılı aracın ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından davalıya geçici olarak verildiğini, sigortalı araçta meydana gelen hasarın bedelinin aracın onarımını yapan ... Oto Servis ve Tic. A.Ş"ye 53.007,00 TL olarak ödendiğini, kazaya sebep olan ... plaka sayılı aracın trafik sigortası olan Gorupama Sigorta A.Ş "nin hasarın 20.000,00 TL"sini davacı şirkete ödediğini, geri kalan 33.007,00 TL"nin tahsili için dava açmak zorunda kaldıklarını belirterek öncelikle davanın ... 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013/38 esas sayılı dosyası ile birleştirilmesinin ve 33.007,00 TL"nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dava dosyasında davalı ... vekili cevap dilekçesinde; müvekkili yönünden davanın zaman aşımına uğradığını, öncelikle zaman aşımı yönünden davanın reddini gerektiğini, esasa ilişkin olarak davaya konu trafik kazasına karışan 06 BK 6331 plakalı aracın maliki ve işleteni ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı olduğunu, bu aracın geçici görevle müvekkili Belediyeye verildiğini, bu durumun ve bu durumu gösteren meclis kararı ve dayanılan diğer belgelerin tamamen iki Belediye arasındaki iç ilişkiyi düzenlemekte ve göstermekte olduğunu, müvekkilinin kazaya karışan aracın işleteni olmadığını, bu sebeple müvekkilinin davacı şirkete karşı hiçbir sorumluluğunun bulunmadığını, davaya konu trafik kazasına ilişkin kusur ve hasar incelemesi yapılmadan tazminat talebinin karşılandığını ve rücu davasının açıldığını, öncelikle kusur ve hasara yönelik bilirkişi incelemesi yapılmasının gerektiğini ileri sürerek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.Mahkemece, davaya konu ... plakalı aracın geçici olarak görevlendirilmesine ilişkin Başkanlık "OLUR" u ile Belediye Meclisine havale edilen yazı gereği karar hazırlandığını, ancak imzalanmamış olduğunu, taraflar arasında tanzim edilen "Protokol""ün son maddesinde belirtilen "imzalandığı tarihte yürürlüğe girer" ifadesi ve bu ifadeye bağlı tek taraflı imzalı olması nedeniyle protokolün yürürlüğe girmediği, geçerliliğinin olmadığı, ... söz konusu aracın Belediye Meclisi Kararı ve Protokol olmadan teslim edildiği, araç ile ilgili tüm sorumluluğu devretmediği, araç sorumluluğunun Büyükşehir Belediye Başkanlığı üzerinde bulunduğu, ...Belediye Başkanlığının herhangi bir sorumluluğunun olmadığı, davalı taraf sürücüsü ..."in meydana gelen olaydaki %100 kusuru nedeniyle hasar bedelinin tamamından 32.322,28 TL "den ... ile birlikte 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 85 ve müteakip maddeleri gereğince müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı anlaşılmış olmakla, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; asıl dava yönünden 32.322.28 TL alacağın 02.12.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Belediye Başkanlığından alınarak davacı yana verilmesine, davacının asıl dava yönünden fazlaya dair isteminin reddine, birleşen dosya yönünden davanın reddine karar verilmiş, hüküm esas dosya davalısı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.Dava, TTK"nun 1301. maddesinden kaynaklanan rücuan tazminat istemine ilişkindir.2918 sayılı KTK"nın hükümlerine göre, trafik kaydı "işleteni" kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı Yasa"nın 3. maddesinde, "İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır." şeklinde tanımlanmıştır. Aynı Kanun"un 85. maddesinde ise, "Bir motorlu aracın işletilmesi, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hâkimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hâkimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip, bunun sonucu olarak araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir.Somut olayda, kazaya karışan aracın kayden maliki davalı ... ise de; araç kazadan önce 22.04.2009 olur tarihli belgeyle davalı ... Başkanlığına geçici görevlendirmesi yazısı, 11.05.2009 tarihli geçici görevlendirilmesine dair meclis kararı, 12.05.2009 tarihli protokol ve aynı tarihli teslim tesellüm tutanağı gereğince verilen aracın işletenlik sıfatı ... Belediyesi Başkanlığına geçmiştir. Davalı aracın işleteni ... olmadığından bu davalı hakkında açılan davanın reddi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle esas dosya davalısı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Belediye Başkanlığı"na geri verilmesine 12.03.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.