MAHKEMESİ : Ankara 25. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 19/03/2013
NUMARASI : 2011/67-2013/179

Davacı H.. T.. vekili Avukat P. A.D. tarafından, davalı Z.. B.. aleyhine 10/02/2011 gününde verilen dilekçe ile manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 19/03/2013 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, yayın yoluyla kişilik haklarının ihlali iddiasına dayalı manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, CNN Türk televizyon kanalında 25/11/2010 tarihinde yayınlanan "360 Derece" adlı programa konuk olarak katılan davalının, "Hayata Dönüş " operasyonu ile ilgili görüşlerini dile getirdikten sonra kendisi hakkında "Bana sorarsanız bu operasyon yapılmasaydı daha iyi olurdu. Şimdi burada bazı şeyleri sorgulamamız lazım. Nedir? Bakın o zaman Adalet Bakanımız ne diyordu? Üç yüz ölüyü ben kaldırırım. Zaten orada 280 tane tutuklu var. Hepsi ölse on tane de asker öldüreceğiz demektir bu. Yirmi tane de asker öldüreceğiz demektir. Yani başka hesaplar vardı. Yani bu sözün ne manaya geldiğini sorgulamamız lazım." ifadelerini kullandığını, oysa kendisinin bu yönde bir beyanı olmadığını, bu sözlerle Bakanlar Kurulu kararı çerçevesinde yapılan "Hayata Dönüş" operasyonu neticesinde çok sayıda ölümün beklendiği gibi bir durum yansıtıldığını, davalı tarafından kullanılan ifadelerin kişilik haklarına saldırı oluşturduğunu belirterek manevi tazminat isteminde bulunmuştur.
Davalı, söz konusu TV programındaki beyanlarının ifade özgürlüğü kapsamında kaldığını, davaya konu sözlerinin konuşmasının tümü içerisinden cımbızlanmış cümleler olduğunu, davacının operasyondan sonra katılmış olduğu "32. Gün" isimli programda operasyon sonucu hayatını kaybedenlerin çok daha fazla olabileceğini söylediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; eleştiri sınırlarının aşıldığı ve kişilik haklarının ihlal edildiği gerekçesi ile istemin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davaya konu sözlerin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna bağlı olarak gelişen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları çerçevesinde ele alınıp, ifade özgürlüğü kapsamında kalıp kalmadığı değerlendirilmelidir. Gerek Dairemizin gerekse Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi"nin istikrar kazanmış uygulamalarıyla, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile güvence altına alınan ifade özgürlüğünün; sadece zararsız ve ilgilenmeye değmez olarak görülen bilgi ve fikirleri değil aynı zamanda rahatsız eden, şaşırtan ve gücendiren ifadeleri de kapsadığı belirtilmiş, ifade özgürlüğü olmadan "demokratik bir toplum"dan söz edilemeyeceği vurgulanmıştır. Ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi"ne göre; siyasetçilere yönelik eleştirinin sınırı özel kişiler için olandan daha geniştir ve bu durum günümüzde yerleşik bir ilke haline gelmiştir. Bu bağlamda siyasetle uğraşan kişilerin kendilerine yönelik sert, ağır ve hatta incitici eleştirilere de katlanması gerekir. Çünkü siyasetçi zorunlu ve bilinçli olarak eylem ve davranışlarının gazetecilerin ve vatandaşların dikkatli bir kontrolüne açık bırakmaktadır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, kamuyu ilgilendiren, genel nitelikli sorunlara ilişkin alanlarda ifade özgürlüğüne sınırlama getirilemeyeceğini kesin bir dille belirtmektedir. (AİHM 26118/10 Eon / Fransa kararı) Ayrıca bir yazı veya açıklamanın ifade özgürlüğü kapsamında kalıp kalmadığı değerlendirilerken, bütününe bakılması gerektiğinin, kullanılan ifadelerin nasıl bir içerik ile verildiğinin üzerinde durulmaktadır. (AİHM 23144/93 Özgür Gündem / Türkiye kararı)
Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde; davacının Adalet Bakanı olarak görev yaptığı dönemde "Hayata Dönüş " adı verilen bir operasyon gerçekleştirilmiştir. Bu operasyon sonucu bir çok kişi yaşamını yaşamını yitirmiş ve operasyon yapıldığı ilk günden itibaren ülke gündeminde yoğun bir şekilde ele alınmıştır. Söz konusu operasyon, bir çok sebeple halen de tartışılmaya ve ülke gündeminde yer bulmaya devam etmektedir. Davaya konu yayın da bunlardan bir tanesidir. Bu yayında; operasyonda koordinatör olarak yer aldığını belirten davalı, davacı tarafından önceki bir tarihte 32. Gün isimli programda dile getirilen, operasyon sonucu daha fazla zayiat olabileceği şeklindeki sözleri de anımsatarak, operasyon ile ilgili düşüncelerini paylaşmıştır. Davalının kullandığı ifadeler bir bütün olarak incelendiğinde, operasyonun kendi açısından yapılmış bir eleştirisi şeklinde olduğu anlaşılmaktadır. Dönemin Adalet Bakanı olan davacının siyasi kimliği de göz önüne alındığında, bu gibi ağır eleştirilere katlanması kendisinden beklenmelidir. Mahkemece; davaya konu beyanların eleştiri niteliğinde olup, ifade özgürlüğü kapsamında kaldığı gözetilerek; istemin tümden reddine karar verilmesi gerekirken, kısmen kabulü doğru görülmemiş ve bu yön bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda belirtilen nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının öteki temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 17/04/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.