BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/420 Esas 2022/657 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

T.C.
ANKARA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/420 Esas
KARAR NO : 2022/657
DAVA : Tespit
DAVA TARİHİ : 30/06/2016
KARAR TARİHİ : 17/10/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
TALEP :
Davacı vekilince mahkememize sunulan dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin babasının vefat ettiğini, murisin eski bir bürokrat olduğunu, davalı kooperatifin kurucularından olduğunu, babasının kurucu ortak olması nedeniyle kooperatifte bulunan hisseleri ve akıbetini, şuanda kooperatif başkanı olan diğer Mirasçı ...'ya sormasına rağmen cevap alamadığını ve sözlü hakarete uğradığını, 20/06/2016 tarihinde 30.Noter aracılığı ile ihtarname çekerek bilgi ve belgeleri istediğini fakat yine cevap alamadığını, müvekkilinin kooperatifteki hisseleri ile bu hisselere tekabül eden bağımsız bölüm adedinin öğrenmesinde hukuki menfaati bulunduğunu, murise ait 42 ve43 nolu hisse ile ilgili muris muvazaası nedeniyle iptal tenkis davası açtığını, akıbetinin bilinmediği hisselerin tespiti amacıyla davalı kooperatifin kuruluşundan itibaren, Hisse devir ve Temlikleri ile Genel Kurulların da alınan kararlar, muhasebe kayıtları ve oluşturuldu ise hisselere ait kat irtifak tapularının tespitini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı mahkememize sunduğu 11/08/2016 tarihli cevap dilekçesinde özetle; davacının aktif dava ehliyeti bulunmadığını, mirasçılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğunu, davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığını, maddi vakıaların tek başına tespit davasının konusunu oluşturmadığını, kooperatif kayıtlarının denetime açık olduğunu, davanın açılmasının yersiz olduğunu beyanla davanın reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya tahmilini talep etmiştir.


GEREKÇE :
Dava kooperatif hisselerinin tespitine ilişkindir.
Taraflar arasındaki ihtilafın, muris ... 'ya ait kooperatif hissesi bulunup bulunmadığı, varsa ne kadar hisseye sahip olduğu , hisselere ilişkin taşınmazların miktarının tespiti noktasında toplandığı görülmüştür.
Mahkememizin, 2016/612 Esas, 2019/838 Karar sayılı kararı ile davanın Reddine karar verilmiş, davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi 2020/728 Esas, 2020/643 Karar, 20/04/2022 tarihli kararı ile "..........Eda davası açılabilecek hallerde tespit istemekte hukuki yarar yoktur. Hukuki yararın bir dava şartı olduğunda ve yargılamanın her aşamasında re'sen gözetileceği hususunda da tereddüt bulunmamaktadır (HMK m.114/1-h). Davacı gerek kooperatife ve gerek payların yeni maliklerine karşı dava açarak haksızlığa uğradığını düşündüğü hususların giderilmesini, payların adına tescilini, paraların ödenmesini vs isteyebilecekken sırf bunların saptanmasını isteyemez. Açıklanan nedenle davanın hukuki yarar yokluğundan usulden reddine karar verilmek gerekirken tespit yapılmak suretiyle reddi doğru olmamış; ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden hüküm kurulmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesi gerekmiştir (HMK m.353/1-a.4). Kaldırma nedenine göre davacı vekilinin diğer istinaf başvuru nedenlerinin incelenmesine yer olmadığı anlaşılmıştır......" ilamı ile kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkememize gönderilmesine kesin olarak karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 114/h maddesine göre, davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartı olarak düzenlenmiştir.
Aynı Kanunun 106.maddesinde ise; "(1)Tespit davası yoluyla, mahkemeden, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir.
(2) Tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır.
(3) Maddi vakıalar, tek başlarına tespit davasının konusunu oluşturamaz." hükmü yer almaktadır.
Buna göre, Mahkeme dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Açılacak bir davada iddia veya savunma yoluyla ileri sürülebilecek konular için ayrı bir tespit davası açmakta hukuki yarar yoktur. Yine, aynı şekilde eda davası açılabilecek hallerde tespit davası açılmasında hukuki yarar yoktur.
Mahkememizce yapılan inceleme neticesinde; yukarıda aktarılan BAM kararı doğrultusunda, davacı tarafça vefat eden babasının kurucusu olduğu kooperatifteki haklarına binaen 42 ve 43 no'lu paylar için tenkis davası açtığını ileri sürerek, kooperatifin kuruluşundan itibaren hisse devir, temlikleri ile genel kurulda alınan kararlar, muhasebe kayıtları ve hisselere ait kat irtifak tapularının tespiti talepli mevcut dava açılmış, söz konusu talebe ilişkin olarak davacı gerek kooperatife ve gerek payların yeni maliklerine karşı dava açarak haksızlığa uğradığını düşündüğü hususların giderilmesine payların adına tescilini ve paraların ödenmesini vs. İsteyebilecek mahiyette eda davası açabilecek iken, işbu kooperatif hisse devir, temlikleri ile genel kurul kararları ve hisselere ait kat irtifak tapuları hususunda tespit kararı verilmesi yönündeki dava açmasında davacının, yukarıda aktarılan HMK 106 ve 114/1-h maddeleri gereği hukuki yararının bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılarak davacının davasının dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :
1-Hmk 114/1-h maddesi gereği hukuki yarar yokluğundan davanın usulden Reddine
2-Alınması gerekli karar ve ilam harcı 80,70-TL olduğundan, peşin alınan 29,20-TL'nin mahsubu ile bakiye 51,50-TL'nin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davalı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Taraflarca yatırılan gider avansından artan kısım var ise talep halinde karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mankemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.17/10/2022


Katip ... Hakim ...
¸e-imzalıdır


¸e-imzalıdır