14. Hukuk Dairesi 2017/2285 E. , 2017/8133 K.
"İçtihat Metni"
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 27.05.2013 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28.12.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, dava konusu 500 ada 8 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili dava konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın aynen taksim yolu ile giderilmesini, mümkün olmaması halinde davanın reddini savunmuştur.
Davalı ..., dava konusu taşınmazın hissedarlar arasında satılmasını istediğini beyan etmiştir.
Mahkemece davanın kabulü ve ortaklığın satış suretiyle giderilmesine dair verilen kararın, davalı tarafça temyizi üzerine Dairemizin 20.11.2015 tarih ve 2014/14752 Esas, 2015/10617 Karar sayılı ilamı ile “Dava konusu taşınmazın ifrazının mümkün olduğu fen bilirkişi raporunda bildirilmiş, hazırlatılan ifraz projesi onaylanması için Belediye Encümenine sunulmuştur. Anca bulunduğu imar adasında öneri ifraz çizgisi bulunduğu, ifrazın öneri ifraz çizgilerine uyulmadan yapıldığı için krokide gösterilen şekilde aynen taksimin mümkün olmadığına karar vermiş, mahkemece encümen kararı esas alınarak dava reddedilmiştir.Ancak, belediye encümen kararında, ifraz krokisinin imar adası öneri çizgilerine uyulmadığı için taşınmazın aynen taksiminin mümkün olmadığı belirtilmekle, mahkemece harita mühendisi bilirkişiden imar adası öneri çizgileri esas alınarak ifraz krokisi düzenlenip düzenlenemeyeceği ve aynen taksiminin mümkün olup olmadığı hususunda rapor alınarak düzenlenecek rapora göre taşınmazın aynen taksiminin mümkün olup olmadığı hususunun değerlendirilmesi gerektiği halde eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.” gerekçesi ile bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ve dava konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının satış suretiyle paylaşma istemesi davalıların aynen paylaşma istemesine engel teşkil etmez.
Paydaşlığın giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ve tarım arazilerinin niteliği ile imar mevzuatına göre aynen taksimin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Keza paydaşlar rıza göstermedikleri takdirde taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz.
Aynen bölünerek paylaştırmanın (taksimin) mümkün olması durumunda bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para (ivaz) eklenerek denkleştirme sağlanır. Paydaşlar arasında anlaşma olmadıkça hakim kendiliğinden bazı taşınmazların bir kısım paydaşlara, kalanın diğer paydaşlara verilmesi şeklinde aynen bölünerek paylaştırmaya karar veremez.
Aynen bölünerek paylaştırma (taksim) halinde teknik bilirkişiye ifraz projesi düzenlettirilerek bu projeye göre taşınmaz belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde ise ilgili belediyeden, belediye dışında ise İl İdare Kurulundan bölüşmenin (taksimin) mümkün olup olmadığı sorulur.
Belediye Encümeni veya İl İdare Kurullarınca 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili Yönetmelik hükümlerine uygun bulunması halinde onaylanması gereken ifraz projesinde kimlere nerelerin verileceği, bu konuda paydaşlar aralarında anlaşamazlarsa hakim huzurunda kura çekilerek belirlenir.
Onay makamından olumsuz cevap gelmesi halinde paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi gerekir.
Somut olayda; bozma ilamı öncesi teknik bilirkişi tarafından hazırlanan ifraz krokisine göre ifrazın mümkün olmadığı anlaşılmış olduğundan Dairemiz bozma ilamında mahkemece harita mühendisi bilirkişiden imar adası öneri çizgileri esas alınarak yeni bir ifraz krokisi düzenlenip düzenlenemeyeceği ve aynen taksiminin mümkün olup olmadığı hususunda rapor alınıp düzenlenecek rapora göre taşınmazın aynen taksiminin mümkün olup olmadığı hususunun değerlendirilmesi gerektiğine değinilmiş olup, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmesine rağmen gerekleri yerine getirilmeyerek, teknik bilirkişi tarafından yeni bir ifraz krokisi hazırlanmadan önceki ifraz krokisi imar adası öneri çizgileri ile çakıştırılmak sureti ile rapor düzenlenmiştir.
Bu durumda mahkemece, mahallinde yeniden keşif yapılarak bilirkişiden, mümkünse imar adası öneri çizgileri esas alınarak yeni bir ifraz krokisi düzenlenmesinin istenmesi, değinilen şekilde yeni bir ifraz krokisi düzenlenebilmesi halinde, ifraz krokisi ilgili belediye başkanlığına gönderilerek, bu krokiye göre dava konusu taşınmazın ifrazının mümkün olup olmadığının belediye başkanlığından sorulması, mümkün olduğunun bildirmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın aynen taksim yolu ile giderilmesine karar verilmesi, mümkün olmaması halinde ise dava konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın şimdi olduğu gibi satış yolu ile giderilmesine karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 06.11.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.