Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 28.06.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 11.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı, 492 parseli yararına davalılara ait 490, 504, 505 sayılı parsellerden geçit hakkı kurulmasını talep etmişlerdir.
Bir kısım davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, ilk kararda 492 parsel lehine, 504 parselden geçit kurulmasına karar verilmiş, bu hüküm davacı ve 504 parsel maliki tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece önce 504 nolu parselden geçit kurulmuş, Dairemizce en uygun geçit yerinin değerlendirilmesi gerektiği için bozulmuştur.
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması davasıdır.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır, Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Mahkemece; kurulan ikinci hükmü davacı temyiz etmiştir.
Hüküm kurulan geçit 2,5 - 3 metre eninde olması gerektiğinden ve bilirkişilerin raporunda ana yola dönüş için kurp payı verilmesinin gerekmediği şeklindeki saptamaları da dikkate alınarak temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
Mahkemece kurulan geçit, bilirkişinin; 3 nolu güzergah olarak belirlediği yerden verilmiş; ancak, krokinin incelenmesinde burada paftasında da mevcut dere üzerine köprü yapılması koşuluyla geçit kurulduğu anlaşılmaktadır.
Dosyada mevcut azısına göre, "paftada görülenin deresi olduğu taşkın tedbirlerinin ilgilisince alınması ile taşkın riski taşımadığı, ilgili kurum tarafından kurum görüşünün alınarak menfez ölçülerinin belirlenmesi koşuluyla geçit hakkının tesis edilebileceği bildirilmiştir." Bu durumda taşkın tedbirlerinin ne olabileceği ve menfez ölçüleri DSİ"den sorulup, bilirkişice belirlenmesi, mümkün olmaması halinde başka bir geçit yeri aranmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 06.11.2017 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
(Muhalif) (Muhalif)

K A R Ş I O Y

Mahkemece, Dairemizin bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak verilmiş olan karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün onanması görüşündeyiz sayın çoğunluğun bozma yönündeki görüşüne katılmıyoruz.