9. Hukuk Dairesi 2013/8783 E. , 2015/1938 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA :Davacı, kıdem tazminatı, izin ücreti, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, ücret alacağı, yemek ücreti ile asgari geçim indirimi alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; Müvekkilinin davalı işyerinde 24/05/2006 ile 18/04/2011 tarihleri arasında davalı şirkette tır şoförü olarak çalıştığını, işyerinde günde 15-16 saat çalıştığını, hafta tatili ve ulusal bayram, genel tatil ve dini bayramlarda da çalıştığını, yol ve yemeğin işveren tarafından karşılandığını ve primlerle birlikte davacının 1.700,00 TL aylık ücret aldığını, iş akdinin davacı tarafından ücret ve hakları ödenmediğinden haklı nedenle feshedildiğini, 2009 yılı Ocak ayından itibaren davacının yemek ücretlerinin ödenmediğini ve son 15 ayın asgari geçim indirimlerinin ve maaşlarının da ödenmediğini iddia ederek, kıdem tazminatı, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil, ödenmeyen yemek ücreti, asgari geçim indirimi, son 15 aya ait ücret alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının şirkette 31/05/2006 ile 18/04/2011 tarihleri arasında yurtiçi tır şoförü olarak çalıştığını, en son net 650,00 TL maaş aldığını, maaşına ek olarak sefer güzergahına göre 35,00 TL ile 45,00 TL arasında değişen ödemeler yapıldığını, davacının ücret iddiasının doğru olmadığını, davacının 15 aylık ücretinin ödenmediğine ilişkin iddianın hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davacıya ödenen avans ödemeleri sefer güzergahı harcırah tutarından yüksek ise bu yüksek kısmın davacının maaşından mahsup edildiğini, buna göre davacının 01/01/2010 tarihinden itibaren 13.960,00 TL avans aldığını, bu tutarın 11.515,50 TL"sini harcırah olarak hak ettiğini, 2.445,50 TL de fazladan ödenen ve maaşından mahsup edilecek olan bedel olarak hesabına işlendiğini, davacıya asgari geçim indirimi ödendiğini, işyerinde 08,00 - 18,00 arasında ve Cumartesi öğlene kadar çalışıldığını, davacının taşıma yaptığı limanların ve fabrikaların bayramlarda ve resmi tatillerde kapalı olduğu ve bu nedenle iddia edildiği gibi sürekli çalışmanın söz konusu olmadığını, davacının fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ve genel tatil milli ve dini bayram ücretlerinin 5 yıllık zamanaşımına uğradığını, davacının yıllık izinlerine ilişkin kayıtların sunulduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, taraflar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı, dava dilekçesinde günde 15-16 saat çalıştığını iddia ederek fazla mesai ücreti talebinde bulunmuş, mahkemece dinlenen davacı tanıkları, günlük ortalama çalışmanın 15-16 saat olduğunu belirtmiş, davalı tanıkları ise çalışmanın 08.00-18.00 saatleri arasında olduğunu beyan etmiş, mahkemece davalı tanıklarının beyanlarına itibarla düzenlenen bilirkişi raporuna göre fazla mesai hesaplanıp hüküm altına alınmıştır.
Gerek dosyaya sunulan, gerekse davacının temyiz dilekçesinin ekinde ibraz ettiği davalı işyeri çalışanı olan diğer şoförlere ilişkin kararlar değerlendirildiğinde; haftalık fazla çalışmanın 18 saat olarak kabul gördüğü ve bu kararların onandığı anlaşılmaktadır. Mahkemede tanıklar dinlebirken davacının nerelere ve kaç kere sefer yaptığı hususu açıklatılmamış, tanıkların çalışma saatlerine ilişkin beyanları soyut olarak tespit edilmiştir.
Mahkemece yapılacak iş, taraf tanıklarını yeniden dinleyerek davacının nerelere ve kaç kere sefer yaptığını, her seferin ortalama kaç saat sürdüğünü açıklatıp, varsa takograf kayıtları getirtilip emsal kararlar da dikkate alınarak sonuca gitmektir. Fazla mesainin eksik araştırma ile yazılı şekilde belirlenmesi hatalıdır.
3-Davacı, yemek ücreti talebinde bulunmuş, tanıkların yemek ücreti uygulamasının 2009 yılında kaldırıldığını belirtmeleri üzerine mahkemece davacının bu hususa rıza göstermesi gerekçe gösterilerek yemek ücreti alacağı talebi reddedilmişse de bu ret, 4857 sayılı yasanın 22. Maddesinin düzenlemesine ve bu maddenin amacına aykırıdır. 22. Madde uyarınca işçinin yazılı muvafakatini içermeyen her türlü aleyhe değişiklik geçersizdir. 4857 sayılı yasa döneminde zımni muvafakat ya da ses çıkarmama sonucu aleyhe değişikliğin işyeri şartı haline geldiğinin kabulü yasal düzenlemeye aykırıdır. Yemek ücreti talebi bu bağlamda değerlendirilip hüküm altına alınmalıdır.
4- Hükmedilen miktarların net mi yoksa brüt mü olduğunun hükümde belirtilmemesinin infazda tereddüde yol açacağının düşünülmemesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 22.01.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.