Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 13.02.2014 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde muhdesatın adiyetinin tespiti ve tapuya şerh verilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın açılmamış sayılmasına dair verilen 15.10.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, dava konusu sayılı taşınmazların davalı adına kayıtlı olduğunu, bu parsellerin davacı, davalı ve dava dışı kardeş tarafından birlikte satın alındığını, satış bedellerinin de birlikte ödendiğini, satıcı le bu konuda sözleşmeler yapıldığını, satın alma sonrasında 59 parsel üzerinde birlikte binalar yaptıklarını belirterek, 59 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının 1/3 payının, 142 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının ise 3/10 payının iptali ile davacı adına tesciline, bu talep kabul edilmediği takdirde, 59 parsel üzerinde inşa edilmiş olan 72/D numaralı olan 3 katlı villa ve müştemilat binaları ile, aynı taşınmaz üzerinde bulunan 4 katlı binanın 1/3 kısmının davacı tarafından yapıldığının tespitine ve bu konuda tapuya şerh verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, sözleşmelerin geçersiz olduğunu, davacının kiracı olduğunu ve hakkında tahliye davası açıldığını, zamanaşımı süresinin geçtiğini, harcın eksik yatırıldığını, 4 katlı binanın başka parselde bulunduğunu, taşınmazları davalının satın aldığını, dava dışı kardeş da kiracı olduğunu, mülkiyet tespiti isteminin dayanağının bulunmadığını, davalının binaların yapımı için belli miktarlarda karşılığını ödeyerek davacıyı yetkilendirdiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davacının kendisine verilen iki haftalık kesin süre içerisinde harç eksikliğini tamamlamadığı gerekçesi ile davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Hükmü taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Dava, tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde muhdesatın aideyitinin tespiti ve tapuya şerh verilmesi isteklerine ilişkindir.
İddianın içeriği ve ileri sürülüş biçiminden davanın taşınmaz malın aynına ilişkin olduğu ve konusunu oluşturan hakkın para ile değerlendirilmesinin mümkün bulunduğu açıktır. Bu tür davalarda, dava değerinin ve buna bağlı olarak alınacak harcın iptali ve tescil davasına konu taşınmazın değeri toplamından ibaret olacağı kuşkusuzdur.
Davanın açılması harca tabi usulü bir işlemdir. Davanın açılması nedeniyle alınacak yargı harçlarının türü, ödeme yeri, zamanı ve usulü 492 sayılı Harçlar Kanunu 27 ve devamı maddeleri ile bağlı tarifede gösterilmiştir. Harcın eksik yatırılması halinde yapılacak işlemler ve izlenecek yol ile harcın yatırılmamasına ve yaptırımı aynı Kanunun 27. ve 32. maddelerinde belirtilmiştir. 492 sayılı Harçlar Kanununun 27. maddesinin son fıkrası hükmüne göre harç peşin veya süresinde ödenmemiş ise, müteakip işlemlere ancak harç ödendikten sonra devam olunacağı vurgulanmış ve 30. madde de yargılama sırasında tespit olunan değerin dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunacağı, takip eden oturum gününe kadar noksan değer üzerinden harç tamamlanmadıkça davaya devam olunamayacağı, HUMK" nun 409. maddesinde (6100 sayılı HMK. md. 150) gösterilen süre içerisinde dosyanın işleme konulmasının eksik harcın ödenmesine bağlı olduğu açıklanmıştır.
Bu hükümlerle eksik harcın tamamlatılmasına ilişkin özel bir düzenleme getirilmiştir. Eksik harcın alınması durumunda bu hükümlere uyulması gerekir.
Görülmekte olan davada; dava dilekçesinde 1.000TL değer gösterilerek davanın açıldığı, iki adet taşınmazın dava konusu edildiği anlaşılmaktadır. Taşınmazların satışına ilişkin haricen düzenlenmiş alım satım sözleşmeleri ibraz edilmiş, mahkemece, 17.09.2014 günlü oturumda davacı tarafa dilekçesine ekli taşınmaz alım satım sözleşmesinde belirtilen 33.000 ABD Doları karşılığı üzerinden harç ikmali için Harçlar Kanununun 30. maddesi gereğince 2 haftalık süre verilmesine, harç ikmali yapılmadığı takdirde HMK. 150/1 maddesi gereğince, işlem yapılacağının ihtarına karar verilmiş, bir sonraki oturum günü olan 15.10.2014 günlü duruşmada davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş gerekçeli kararda ise, dava açılırken dava değerinin eksik gösterildiği, harç ikmalinin 33.000 Dolar üzerinde yapıldığı, 142 parsel sayılı taşınmazın satış bedeli 6.000.000 Dolar olarak gösterildiği halde bu bedele ilişkin harcın tamamlanmaması olarak gösterilmek suretiyle bu şekilde karar verildiği açıklanmıştır. Bu duruma göre, mahkemece eksik harcın tamamlatılması konusunda izlenen yolun 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine uygun olmadığı anlaşılmaktadır.
Yargı işlemlerinin çabuklaştırılması için hakimin taraflara süre ve imkan tanıması yerinde ise de, eksik harç yönünden kanunun öngörmüş olduğu prosedüre uyulması gerekir. Yapılacak ihtaratta harcın ne kadar olduğu ve nereye yatırılması gerektiği bildirilmelidir. Verilen kesin sürenin sona ermesinden sonra eksik harç ikmal edilmediği takdirde dosyanın işlemden kaldırılması ve Harçlar Kanununun 30. maddesi delaletiyle HMK"nın 150/4 maddesinde öngörülen 3 aylık sürenin beklenmesi ve bu müddet içerisinde harç ikmal edilmediği takdirde dosyanın ele alınarak davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekir.
Davacı, kendisine verilen 2 haftalık süre içerisinde 33.000 Dolar üzerinde gerekli harcı ikmal etmiştir. Diğer taşınmaza ilişkin 6.000.000 Dolar üzerinden davacıya eksik harcı ikmal etmesi için Harçlar Kanununda belirtildiği şekilde süre dahi verilmediği gibi yapılan işlem ve yazılı şekilde verilen karar yasaya aykırılık oluşturmaktadır.
Mahkemece, dava konusu taşınmazlar başında keşif yapılmak suretiyle bilirkişilere taşınmazların değerleri hesaplattırılmalı, davacının, 59 ve 142 parsel sayılı taşınmazların tamamını değil, 59 parselde 1/3 hisse, 142 parselde ise 3/10 hissenin iptali ile adına tescilini istediği gözetilerek, taşınmazların saptanacak değerleri üzerinden davacının talep ettiği hisselere isabet eden miktara göre eksik harcı tamamlaması için yukarıda açıklanan yasal prosedür izlenerek süre verilmesi ve oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar verilmesi gerekirken, değinilen yönler bir kenara bırakılarak yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.11.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.