Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 02.04.2015 gününde verilen dilekçe ile paylı mülkiyette ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 26.11.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili tarafların birlikte malik oldukla ada 48, 50, 28 parsel, 509 ada 17, 28,13,18,7,22,26 parsel, 600 ada 13, 28,29 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın mümkünse aynen, değilse satış yoluyla giderilmesini talep etmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Ortaklığın giderilmesi davalarında dava konusu taşınmazda/taşınmazlarda kamulaştırma şerhi bulunduğu takdirde kamulaştırma belgeleri getirtilerek kamulaştırma işlemlerinin kesinleşip kesinleşmediği araştırılmalı, kamulaştırma kesinleşmişse kamulaştırılan kısmın ifrazı için davacıya uygun bir süre verilerek taşınmazın kalan kısmının ortaklığının giderilmesine karar verilmesi gerekir.
1-Dava konusu 594 ada 48, 50, 28 ve 595 ada 17, 13, 18, 7, 22, 26 ile 600 ada 13,28 ve 29 parseller yönünden; mahkemece 492 sayılı Harçlar Kanunu ve eki tarifenin karar ve ilam harcına ilişkin hükmü uyarınca, karar tarihi itibarıyla taşınmazın satış bedeli üzerinden binde 11,38 oranında harç alınması gerekirken hükümde bu oranın %11,38 olarak gösterilmesi, ayrıca bu hükümle çelişecek şekilde "harç alınmasına yer olmadığına" şeklinde hüküm kurulması doğru görülmemiş ise de, belirtilen hususlar kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK"nın 438/7 maddesi gereğince hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA, karar vermek gerekmiştir.
2-Dava konusu 595 ada, 28 parsel sayılı taşınmaz bakımından, bilirkişiden taşınmaz üzerindeki muhdesat oranını gösteren rapor alınmadan karar verilmesi doğru değildir. Öte yandan, dava konusu 89 ada, 19 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında kamulaştırma şerhi bulunduğundan mahkemece yukarıda değinilen biçimde araştırma yapılmaksızın karar verilmesi isabetsizdir. Anılan taşınmazlar yönünden noksan inceleme ve araştırmayla karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1.) bentte açıklanan nedenlerle dava konusu 594 ada, 48, 50, 28 ve 595 ada 17, 13, 18, 7, 22, 26; 600 ada 13, 28, 29 parselleri yönünden hüküm fıkrasının 4. Bendinde yer alan "%11,38" ibaresinin "binde 11,38" olarak düzeltilmesine, 5. Bendin hükümden çıkartılmasına hükmün değiştirilmiş ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, (2.) bentte açıklanan nedenlerle dava konusu 595 ada, 25 parsel; 89 ada, 19 parsel yönünden hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 01.11.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.