BAM Hukuk Mahkemeleri Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/405 Esas 2022/744 Karar Sayılı İlamı

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/405
KARAR NO : 2022/744

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 27/07/2021
KARAR TARİHİ: 19/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle;Davacı kurumun davalı kurum ile ...ve ...tarihlerinde Özel Güvenlik Hizmet Sözleşmesi imzaladığını, imzalanan sözleşme gereğince personele ait tüm sorumluluğun davalı kurumda olduğunu, UBGT günleri, fazla mesai oluştuğunda davalı tarafından ödendiğini, davalı kurum ile olan güvenlik hizmet sözleşmesinin ...tarihinde fesih edildiğini, davaya konu olan işçilerin hak ce alacakları için ...tarih ve ...nolu fatura ile davalıya yansıtıldığını davalı tarafından kabul edilmeyerek ... tarih ... nolu fatura ile iade faturası kesildiğini, dava dışı işçiler tarafından davacıya icra ve itirazın iptali davaları açıldığını, tüm işçiler ve yargılama giderleri olmak üzere davacı tarafından yapılan ...TL ödemenin Personel Maliyet Analiz Formunda belirtilmesi sebebiyle davalıdan iadesinin gerektiğini beyanla, ...TL’nin ...tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte ödettirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; zamanaşımı definde bulunduklarını, davalının öncelikle davacı kurumun kardeş kuruluşu olan ... Ltd. Şti. ile ... yılında sözleşme yaptığını, her yıl bu sözleşmelerin yenilendiğini, 2016 ve 2017 yılları için ek protokoller ile önceki dönem sözleşmelerinin süresinin uzatılarak iş akdinin devam ettirildiğini, 2017 yılında ise davacı şirket yetkililerin kendi gerekçeleri ile bu kez ... Ltd. Şti. ile sözleşme yapılmasını talep ettiğini, ... ile ... arası dönem için ... tarihinde aynı içerikte sözleşme
imzalandığını, ...ile ...arası dönem için ...tarihinde yine aynı şirket ile sözleşme imzalandığını, ...tarihinde sona erecek sözleşme için davalının artık sözleşmenin yenilenmeyeceğini ...tarihinde davacıya bildirdiğini, yapılan sözleşmelerde davacıya ödenecek kalemlerin tek tek belirtildiğini, bu maddelere göre aylık birim ücreti, fazla mesai, bayram mesaisi ve yıllık izin yansımalarının tüm çalışma dönemine ait ödemelerinin davacı ile mutabakatı yapılarak fatura karşılığı ödendiğini, sözleşmeler de başkaca belirtilen ücret kalemi olmadığını, davacının ... tarih ve ... nolu kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık izin bedeli içerikli ...TL miktarlı e- faturayı mail yoluyla davalıya ulaştırdığını, davalı tarafından yasal süresi içinde ... tarih ve ... nolu ve aynı miktarda iade faturasının e- fatura sistemi üzerinden teslim edildiğini, davacı tarafından Antalya ...Noterliğinin ...tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesiyle alacak iddiasının yenilendiğini, Antalya ...Noterliğinin ...tarih ve ...yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşme de hüküm olmayan kalemlerin ödenmeyeceğinin bildirildiğini, davalının 56 gün önceden davacıya artık sözleşmenin yenilenmeyeceğini bildirdiğini, davacı şirketin personeline iş kanunu gereği ihbar sürelerini başlatmamasının tamamen kendi kusuru olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir.

Dava, temelde, alacak talebinden ibarettir.

Taraflar arasındaki özel güvenlik hizmet sözleşmeleri incelendiğinde;
...—... tarihleri arasını kapsayan özel güvenlik hizmet sözleşmesinin “Mali Hükümler” başlıklı 2. Maddesinin f bendinde, “hizmet süresi içerisindeki yıllık izin yansıtmaları brüt olarak (a) fıkrasında hizmet bedeline yarıca eklenecektir.” G bendinde “personelin sosyal hakları yüklenici tarafından karşılanacak. Aylık beyanname ve ödentileri müşteriye verilecektir.” J bendinde “güvenlik personeline ödenecek bayram mesai ücretleri bir sonraki ayın faturasına yansıtılacaktır.”
K bendinde “işten ayrılan güvenlik personelinin ihbar ve kıdem tazminatını hak etmesi durumunda ödenecek olan tazminat tutarını yüklenici karşılayacaktır.” Hükmü bulunduğu görülmüştür.

...—... tarihleri arasını kapsayan özel güvenlik hizmet sözleşmesinin “Mali Hükümler” başlıklı 2. Maddesinin f bendinde, “hizmet süresi içerisindeki yıllık izin yansıtmaları brüt olarak (a) fıkrasında hizmet bedeline yarıca eklenecektir.” G bendinde “personelin sosyal hakları yüklenici tarafından karşılanacak. Aylık beyanname ve ödentileri müşteriye verilecektir.” J bendinde “güvenlik personeline ödenecek bayram mesai ücretleri bir sonraki ayın faturasına yansıtılacaktır.” Hükmü bulunduğu, K bendinin yer almadığı görülmüştür.
Aşamalarda taraf delilleri toplanmış ve dosyamızda bilirkişi raporu aldırılmıştır.
Bilirkişi kök raporunda özetle; dava dışı işçiler yönünden yapılan hesaplama ve dosya içerikleri dikkate alınarak, genel hükümler çerçevesinde 6098 sayılı TBK'nın 167'inci maddesinin uygulanıp uygulanmayacağının takdiri mahkemeye ait olmak üzere, hesaplanan bedelin ...(TL) olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş ve itirazlar/beyanlar alınmıştır.
İtirazların/beyanların karşılanması amacıyla bilirkişiden ek rapor aldırılmış ve bilirkişi ek raporunda özetle; kök rapor teyit edilmiştir.
Bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere; İşyeri devrinin esasları ve sonuçları ise 4857 sayılı İş Kanununun 6. maddesinde düzenlenmiştir. Sözü edilen hükümde, işyerinin veya bir bölümünün devrinde devir tarihinde mevcut olan iş sözleşmelerinin bütün hak ve borçlarıyla devralan işverene geçeceği öngörülmüştür. Devir tarihinden önce doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlarda ise, devreden işverenle devralan işverenin birlikte sorumlu olduğu aynı yasanın 3. fıkrasında açıklanmış ve devreden işverenin sorumluluğunun devir tarihinden itibaren iki yıl süreyle sınırlı olduğu hükme bağlanmıştır.
Muvazaaya dayanmayan bir alt işverenlik ilişkisinde alt işverenin işçilerine karşı asıl işverende müştereken ve müteselsilen sorumludur. Asıl işverenin bu sorumluluğu işçinin sadece asıl işverenin işyerinde çalıştığı süre ile sınırlıdır. Sorumluluk ise işin alt işverenlere verildiği tarihten itibaren başlayacaktır.
Değişen alt işverenlerde aralıksız çalışan işçiler bakımından işçilik alacaklarından sorumluluk da İş Kanunu’nun 6. maddesi ile 1475 sayılı yasanın 14/2. maddesine göre belirlenir.
4857 sayılı İş Kanununun 120. maddesi hükmüne göre 1475 sayılı yasanın 14. maddesi halen yürürlükte olduğundan, kıdem tazminatına hak kazanma ve hesap yöntemi bakımından işyeri devirlerinde belirtilen hüküm uygulanmalıdır. Anılan hükme göre, işyerlerinin devir veya intikali yahut herhangi bir suretle bir işverenden başka bir işverene geçmesi veya başka bir yere nakli halinde işçinin kıdemi, işyeri veya işyerlerindeki hizmet akitleri sürelerinin toplamı üzerinden hesaplanmalıdır. Bununla birlikte, işyerini devreden işverenlerin bu sorumlulukları, işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasındaki işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlıdır. 4857 sayılı İş Kanununun 6. maddesinde sözü edilen devreden işveren için 2 yıllık süre sınırlaması, kıdem tazminatı bakımından söz konusu olmamaktadır.
Kıdem tazminatı dışındaki işçilik alacakları için devredenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yılla sınırlıdır.
İş Kanunun 59. Maddesi İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir demektedir. Bu bağlamda yıllık izin ücretinden devreden alt işveren değil, devralan son işveren ve asıl işveren sorumludur.

6552 sayılı İş Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Yasanın 8. maddesi ile 4857 sayılı Kanunun 112. Maddesi değişerek aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları;
a) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri mülga 1475 sayılı İş Kanununun 14üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından ... işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir.” demektedir.

8 Şubat 2015 tarihli 29261 Resmi Gazete Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesi gereğince; Aynı kamu kurum veya kuruluşunda çalışanlar;

(1) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışan işçilerin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, bu işyerlerinde 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca yapılan ihaleler kapsamında geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur.

(2) Son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona eren işçilerin birinci fıkraya göre tespit edilen sürelere ilişkin kıdem tazminatları, ilgili kamu kurum veya kuruluşu tarafından ödenir.

Taraflar arasındaki özel güvenlik hizmet sözleşmeleri incelendiğinde;
...—... tarihleri arasını kapsayan özel güvenlik hizmet sözleşmesinin “Mali Hükümler” başlıklı 2. Maddesinin f bendinde, “hizmet süresi içerisindeki yıllık izin yansıtmaları brüt olarak (a) fıkrasında hizmet bedeline yarıca eklenecektir.” G bendinde “personelin sosyal hakları yüklenici tarafından karşılanacak. Aylık beyanname ve ödentileri müşteriye verilecektir.” J bendinde “güvenlik personeline ödenecek bayram mesai ücretleri bir sonraki ayın faturasına yansıtılacaktır.”
K bendinde “işten ayrılan güvenlik personelinin ihbar ve kıdem tazminatını hak etmesi durumunda ödenecek olan tazminat tutarını yüklenici karşılayacaktır.” Hükmü bulunduğu görülmüştür.
...—... tarihleri arasını kapsayan özel güvenlik hizmet sözleşmesinin “Mali Hükümler” başlıklı 2. Maddesinin f bendinde, “hizmet süresi içerisindeki yıllık izin yansıtmaları brüt olarak (a) fıkrasında hizmet bedeline yarıca eklenecektir.” G bendinde “personelin sosyal hakları yüklenici tarafından karşılanacak. Aylık beyanname ve ödentileri müşteriye verilecektir.” J bendinde “güvenlik personeline ödenecek bayram mesai ücretleri bir sonraki ayın faturasına yansıtılacaktır.” Hükmü bulunduğu, K bendinin yer almadığı görülmüştür.
Rücu ilişkisinde taraflar arasındaki sözleşme hükümleri uygulama alanı bulur. Taraflar arasındaki sözleşmelerde davaya konu alacak kalemlerinde davalının sorumlu olduğunu gösterir bir hüküm açıkça mevcut olmadığından, ispatlanamayan davanın reddi gerekmiştir.
HÜKÜM/Ayrıntısı gerekçeli kararda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davacı tarafça yatırılan 59,30 ₺ (TL) başvurma harcının mahsubu ile hazineye gelir kaydına,
3-Hükmün niteliği ve tarihi dikkate alınarak, alınması gerekli 80,70 ₺ (TL) peşin harcın, davacı tarafça başlangıçta yatırılan 981,36 ₺ (TL)'den mahsubu ile hazineye gelir kaydına, bakiye miktarın karar kesinleştiğinde istek halinde davacıya iadesine,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/13 ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26/2. Maddeleri, 6100 sayılı HMK 297/1-ç, 326.maddeleri uyarınca, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaşamamaları halinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre ileride haksız çıkan taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden ödeneceği öngörüldüğünden; 1.320,00 ₺ (TL) nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden; 9.200,00 ₺ (TL) vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafça yatan gider avansından harcanmayan kısmın hüküm kesinleştiğinde UYAP üzerinden kontrolü de sağlanarak davacı tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ...ile davalı vekili ...'un yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.19/10/2022

Katip ... Hakim...
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır