BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/179 Esas 2019/809 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2014/179
Karar No: 2019/809
Karar Tarihi: 28.05.2019
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/179 Esas 2019/809 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/179 Esas
KARAR NO : 2019/809
DAVA : Banka Teminat Mektubunun İadesi
DAVA TARİHİ: 29/05/2014 BİRLEŞEN DAVA TARİHİ : 26/04/2016
KARAR TARİHİ: 28/05/2019 BİRLEŞEN DAVA KARAR TARİHİ : 04/04//2017
Mahkememizde görülmekte olan Banka Teminat Mektubunun İadesi Ve Depo Edilmesi (Depo Edilmesi İstemli) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili mahkememize verdiği 29/05/2014 havale tarihli dilekçesinde özetle; davacı ile davalı kurum arasında ... Sistemi İkmal İnşaatına ilişkin ihale kapsamında sözleşme yapıldığını, bu kapsamda davacı tarafça davalı ... Müdürlüğü lehine 09.04.2000 tarihli ...bank'ın ... Şubesi (...adresinde] tanzim edilen 70.000.000.000 TL, (yeni değer: 70.000,00 TL.) meblağlı ... kredi nolu kesin teminat mektubu,25.10.2000 tarihli ...bank’m ... Şubesi (... adresinde) tanzim edilen 104.424.000.000 TL. (yeni değer: 104.424,00 TL.) meblağlı ... kredi nolu kesin teminat mektubu,21.12.2000 tarihli ...bank'ın ... Şubesi (... adresinde tanzim edilen 954.000.000 TL. (yeni değer: 954,00 TL.) meblağlı ... kredi nolu kesin teminat mektubu, 11.05.2001 tarihli ...bank’m ... Şubesi (... adresinde tanzim edilen 2.300.000.000 TL. (yeni değer: 2.300,00 TL. meblağlı ... kredi nolu kesin teminat mektubu,12.06.2001 tarihli ...bank'ın ... Şubesi (...adresinde) tanzim edilen 3.900.000.000 TL. (yeni değer:3.900,00 TL.) meblağlı ... kredi nolu kesin teminat mektubu,05.07.2001 tarihli ...bank'ın ... Şubesi (... adresinde) tanzim edilen 3.900.000.000 TL. (yeni değer: 3.900,00 TL.)meblağlı ... kredi nolu kesin teminat mektubu,08.04.2002 tarihli eski adıyla ...bank (yeni adıyla ...bank)'ın ... Şubesi (... adresinde) tanzim edilen 100.000.000.000 TL. (yeni değer: 100.000,00 TL.) meblağlı kesin teminat mektubu verildiğini, ihale konusu işin tamamlanıp bitirildiğini talebe konu teminat mektuplarının iadesi edilmesi gerekmesine rağmen davalı kurum tarafından iade edilmediğini, bu nedenle ... Müdürlüğü’ne verilen teminat mektuplarının iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili tarafından birleşen davaya ilişkin mahkememize sunulan dava dilekçesi ile; davacı ile davalı kurum arasında ...İnşaatına ilişkin ihale kapsamında sözleşme yapıldığını, bu kapsamda davacı tarafça davalı ... lehine verilen teminat mektuplarının iade edilmemesi nedeniyle bankaya ödenen komisyon ve masrafların davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili mahkememize verdiği 22/10/2014 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğunu, ihale konusu işin kesin kabulünün yapılmadığını, bu nedenle talebe konu teminat mektuplarının iade koşulları oluşmadığından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili mahkememize verdiği birleşen davaya ilişkin cevap dilekçesinde özetle; yargı yolu itirazında bulunduklarını, teminat mektuplarının iade koşullarının oluşmadığını bu nedenle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: ...Müdürlüğü yazısı, Muhakemat Müdürlüğü yazısı, Halkbank yazısı, ...bank yazısı, İstanbul ... Asliye Hukuk Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyası ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava davacı tarafından davalı kurum aleyhine açılan taraflar arasındaki ihaleye dayalı sözleşme kapsamında davalı kuruma verilen teminat mektuplarının iadesi ve teminat mektupları nedeniyle bankaya ödenmek zorunda kalınan masraf ve komisyonların davalı kurumdan tahsili istemine ilişkindir.
Davacı taraf ihale konusu işe bitirmesine rağmen verdiği teminat mektuplarının iade edilmediğini, bu nedenle bankaya komisyon ödemek zorunda kaldığını ileri sürerek, teminat mektuplarının iadesine ve bankaya ödediği masraf ve komisyonun davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı taraf ihale konusu işin kesin kabulünün yapılmadığını bu nedenle teminat mektuplarının iade koşulları oluşmadığını beyan ederek davayı reddetmiştir.
Ticaret Mahkemesinin görev alanını düzenleyen 6102 Sayılı TTK'nın 4 ve 5 maddeleri şu şekildedir:
"MADDE 4- (1) Her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın;
a) Bu Kanunda,
b) Türk Medenî Kanununun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969 uncu maddelerinde,
c) 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203, rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447, yayın sözleşmesine dair 487 ilâ 501, kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ilâ 519, komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ilâ 545, ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ilâ 554, havale hakkındaki 555 ilâ 560, saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ilâ 580 inci maddelerinde,
d) Fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta,
e) Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde,
f) Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde,
öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılır. Ancak, herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davalar bundan istisnadır.
MADDE 5- (1) Aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın asliye ticaret mahkemesi tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevlidir."
6100 Sayılı HMK'nın 2.maddesinde ise Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görev alanı düzenlenmiş olup, bu madde;
" Dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir.'' hükmünü haizdir.
Dava konusu olayda ihtilaf davacı tarafın davalıdan inşaat ihalesi kapsamında sözleşme gereğince verdiği teminat mektuplarının iade koşullarının oluşup oluşmadığı ve bankaya ödenilen masraf ve komisyonların davalı kurumdan rücu hakkının bulunup bulunmayacağına ilişkindir.
Somut olayda; uyuşmazlık eser sözleşmesi kapsamında verilen teminat mektubundan kaynaklanmakta olup, dava konusu kredi emri veya kredi mektubu olmayıp teminat mektubunun iadesini oluşturmaktadır bu nevi davaların ticari dava olduğuna ya da asliye ticaret mahkemelerinde görüleceğine ilişkin bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. O halde, eldeki davanın ticari dava olarak kabulü ve mahkemenin uyuşmazlığı asliye ticaret mahkemesi sıfatıyla çözmesi için uyuşmazlık konusu işin her iki tarafın birden ticari işletmesi ile ilgili olması zorunludur.
Davacı tarafın uyuşmazlık konusu inşaat yapım işini ticari işletmesiyle ilgili olarak yaptığında tereddüt bulunmamaktadır. Buna karşılık davalı ... Bakanlığı, uyuşmazlık konusu ihaleyi ticari işletmesiyle ilgili değil, kamu hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla gerçekleştirmiştir. Kaldı ki, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 16/II. maddesi uyarınca...Bakanlığı'nın tacir olarak kabulü mümkün olmadığından, tacirin işlerinin ticari olması esasının da burada kullanılmasını imkânsız hale getirmektedir. Bu halde; eldeki davaya bakma görevi 6100 sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu'nun 2. maddesi uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesi'ne ait olup, Asliye Hukuk Mahkemesince uyuşmazlığın genel mahkeme sıfatıyla sonuçlandırılması zorunludur. Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'nin 09/03/2016 tarih, 2015/3305 Esas, 2016/1529 Karar, Yargıtay 20. Hukuk Dairesi'nin 02/03/2016 tarih, 2015/16009 Esas, 2016/2626 Karar sayılı içtihatları da bu yöndedir.
Görev itirazı yargılamanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi mahkemece de re'sen nazara alınarak yargılamanın her aşamasında görevsizlik kararı verilebilir. HMK 2. madde ve TTK 5. maddesi gereğince davaya bakma görevi Mahkememize ait olmayıp davacı tarafça açılan davanın İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden, mahkememizin görevsizliğine ilişkin aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan ASIL VE BİRLEŞEN DAVANIN, HMK 114/1-c maddesi gereğince mahkememizin görevsiz olması nedeniyle dava şartı yokluğundan HMK 115/2 maddesi gereğince ayrı ayrı USULDEN REDDİ ile, Mahkememizin GÖREVSİZLİĞİNE,
2- HMK 20/1 maddesi gereğince, kararın kesinleşmesinden itibaren iki hafta içinde talep halinde dosyanın görevli ve yetkili İSTANBUL ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE tevzi edilmek üzere İstanbul Adliyesi Hukuk Mahkemeleri Tevzi Bürosuna GÖNDERİLMESİNE, aksi halde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesine,
3- Harç, yargılama giderleri, vekalet ücreti ve gider avansı hususunun görevli mahkemece değerlendirilmesine,
Dair; davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize verilecek bir dilekçe ile İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere karar verildi.
Katip ...
e-imza*
Hakim ...
e-imza*
* Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.
