Esas No: 2022/780
Karar No: 2022/916
Karar Tarihi: 20.10.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/780 Esas 2022/916 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Mahkeme, keşidecisi olduğu belirtilen davacının, kıymetli evrak kaybı nedeniyle iptal talep ettiği çekin hak sahibi değil, borçlus olduğunu ve meşru hamil olmadığını belirterek davanın usulden reddine karar vermiş. Kanun maddelerine göre, çekin iptali davası mutlak olarak çek hamili tarafından açılmalıdır ve keşideci/ hesap sahibi iptal davası açamamaktadır. Kararın açıklanmasından itibaren 2 haftalık süre içerisinde davacı tarafın İstinaf kanun yoluna başvurabileceği belirtilmiştir.
Kanun Maddeleri:
- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 818/1-s, 757 ve devamı maddeleri
- 757. maddede: İradesi dışında poliçe elinden çıkandan ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesine muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteme hakkı tanınmaktadır.
- 758. maddede: Poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi halinde dilekçe sahibine iade davası açılması için uygun bir süre verilmekte ve dilekçe sahibi verilen süre içinde dava açmazsa, mahkeme muhatabın hakkındaki ödeme yasağını kaldırmaktadır.
- 759
T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/347 Esas
KARAR NO : 2022/830
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 09/04/2022
KARAR TARİHİ : 23/09/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 13/10/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin ... Bankası Şubesi’nin TR…………………………IBAN numaralı hesabı üzerinden keşide edilen .... seri numaralı 50. 00,00 TL tutarındaki 15/05/2022 tarihli çekin zilyedi olduğunu, müvekkilinin zilyedi olduğu iş bu çekin kaybedildiğini, çekin kaybolduğunun fark edilmesinden sonra müvekkili tarafından şikâyette bulunulduğunu, muhatap bankaya gerekli talimatın verildiğini, çekin imha olduğu bilgisinin taraflarına ulaşmış olmasına rağmen 3. kişinin çeki bankaya ibraz tehlikesi halen devam ettiğini, savcılığa ihbar başvurusu yapıldığını, bankaya da bildirildiğini, çekin üçüncü şahısların eline geçmesinin müvekkili açısından telafisi imkânsız zararlar doğurabileceğinden, çek bedelinin bankadan alınmaması için öncelikle ödeme yasağı konulmasını, devamında da adı geçen çekin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
İstem; 6102 sayılı TTK.nun 818/s maddesi delaletiyle 757 ve devamı maddeleri kapsamında düzenlenen zayi nedeniyle çek iptaline ilişkin çekişmesiz yargı işidir.
Çekin iptali hususu TTK'nın 818/1-s maddesi atfıyla TTK'nın 757 ve 758. maddelerinde düzenlenmiştir.
6102 Sayılı TTK' nın 757. maddesinde; "(1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.
(2) Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir."
Aynı Kanunun 758. maddesinde; "(1) Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir.
(2) Dilekçe sahibi verilen süre içinde davayı açmazsa, mahkeme, muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır."
Yine aynı Kanunun 759. maddesinde; "(1) Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir.
(2) İptal isteminde bulunan kişi, poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
" şeklinde düzenlenmiştir.
Bu nitelikteki davanın mutlak olarak çek hamili tarafından açılması gerektiği gerek yasadaki düzenlemeler ve gerekse de Yargıtay kararları ile belirgindir.
Her ne kadar davacı vekili mahkememize açmış olduğu dava ile dava dilekçesinde belirttiği çekin iptalini talep etmiş ise de; dava dilekçesi ve Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığının ... Sor. Sayılı dosyası içerisinde mevcut çek suretinden açıkça anlaşıldığı üzere davacının iptali talep edilen çekin keşidecisi diğer bir ifadeyle hesap sahibi olduğunun anlaşıldığı, davacının meşru hamil ( alacaklı ) sıfatının bulunmadığı, oysa kıymetli evrak kaybından kaynaklanan hasımsız iptal davası açma hakkının alacaklı sıfatını taşıyan meşru hamile ait bulunduğu, keşideci-hesap sahibinin ise çekin hak sahibi değil, borçlusu olduğu, keşideci konumunda olan davacının çek iptalini isteyemeyeceği anlaşılmakla; davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı hesap sahibi-keşideci konumunda olduğundan dinlenebilirlik koşulu oluşmadığı nedeniyle davanın USULDEN REDDİNE,
2-Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına YER OLMADIĞINA,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının davacı tarafa iadesine,
Dair; 6100 sayılı HMK.'nun 341. ve devamı maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/09/2022
Katip ...
¸
Hakim ...
¸
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.