BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/562 Esas 2022/893 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :2017/562 Esas
KARAR NO:2022/893

DAVA:Tazminat
DAVA TARİHİ:13/06/2017
KARAR TARİHİ:24/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 09/02/2009 tarihinde ...'ın sevk ve idaresinde bulunan ... plakalı otobüsün kusurlu olarak kontrolünü kaybetmesi sonucu meydana gelen trafik kazasında otobüs içerisinde yolcu konumunda bulunan müvekkilinin yaralanmış olduğunu belirterek, cismani zarar nedeniyle oluşan 196,250,00-TL maddi tazminatın davalı sigorta şirketinden olay tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava konusu taşıma 4925 sayılı karayolu taşıma kanunu’nun 17. maddesinde belirtilen kapsamda bir taşıma olmadığını, bu itibarla, dava konusu taşıma faaliyeti, ilgili mevzuatı gereği zorunlu taşımacılık mali mesuliyet ve zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası yaptırma zorunluluğuna bağlanan bir faaliyet niteliğini taşımamakta olduğunu bu nedenle de müvekkili kurumun bu olaydan dolayı sorumluluğu bulunmadığını, Karayolu Taşıma Kanunu’nun 6. maddesinde yolcu ve eşya taşımalarının, kanunlara ve taşımacı ile yolcu ve gönderen arasındaki sözleşmelere uygun olarak yapılması gerektiğini, yolcu taşımalarının biletsiz veya taşıma sözleşmesiz yapılamayacağının belirlenmiş olduğunu, bu itibarla, bir an için, söz konusu taşımanın sigorta yaptırma zorunluluğuna bağlanan bir faaliyet olduğuna kanaat getirilecek olsa bile, açık kanun hükmü yerine getirilemediğinden talep sigorta teminatı dışında sayılması gerektiğini, kabul anlamına gelmemek kaydıyla müvekkili kurumun zorunlu taşımacılık mali mesuliyet sigortası ve ferdi kaza koltuk teminat limitleri, şartları ile sınırlı sorumlu olduğunu, dayanılan ferdi kaza sigortası genel şartlarına göre bir inceleme yapılmamış olduğunu, kabul anlamına gelmemek kaydıyla, ancak dava tarihinden itibaren yasal temerrüt faizi yürütülmesinin mümkün olduğunu, cevap dilekçesinde belirtilen nedenlerle davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER:
Davacı taraf delil olarak; kaza tespit tutanağı, trafik kayıtları, ... Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/1034 esas sayılı dosyası, kusur raporu, nüfus kaydı, maluliyet raporu, hasar dosyası, bilirkişi incelemesi ve her türlü yasal delillere dayanmıştır.
Bilirkişi raporu:
Dosyanın teknik bilgi ve bilirkişi incelemesi gerektirmesi nedeniyle, ... Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/... esas sayılı dosyasından ...Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Ana Bilim Dalı Kurulundan alınan 21/07/2016 tarihli maluliyet raporunun tetkikinde; ... kızı, 14.06.1985 doğumlu ...'in 09.02.2009 tarihinde maruz kaldığı trafik kazası sonucu meydana gelen yaralanması ile ilgili olarak 85/... karar sayılı Sosyal Sigortalar Sağlık İşlemleri Tüzüğü ve 11.10.2008 tarih, 27021 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği hükümlerinden yararlanılmakla yapılan değerlendirme sonucunda, sorulduğu üzere; kişinin iyileşme süresinin 12.10.2012 tarihinden itibaren 12 (on iki) aya kadar uzayabileceği ve bu süre zarfında 100 (yüzde yüz) oranında meslekte kazanma gücünü kaybetmiş sayılması gerektiğini, kişinin sürekli iş göremezlik halinin başladığı tarih olan (olaydan 12 ay sonra) 09.02.2010 tarihindeki yaşının 24 olduğu, 38-39 yaşına göre % 42 olarak hesaplanan meslekte kazanma gücünün azalma oranının “E cetvelinde” yaşa göre uyarlanmasında 24 yaşına göre meslekte kazanma gücü kaybı oranı % 37 (yüzde otuz yedi) olarak saptandığını, bu oranın sürekli olduğuna dair rapor sunulmuş olduğu görülmüştür.
Mahkememiz 26/02/2021 tarihli ara kararı ile dosyanın kusur bilirkişisi Şükrüye İyinam, aktüer bilirkişisi Şenay Kırçalı ve sigorta bilirkişisi ...'a tevdine karar verilmiş ve bilirkişiler sunmuş oldukları raporlarında; Hatalı Davranış (Kusur) Durumu: Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası ve Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası bulunmayan, ... plaka numaralı otobüsün dava dışı sürücüsü ...’ın hatalı sevk ve idaresinin, birinci (asli) derecede ve tam, % 100 (yüzde yüz) oranında etkili olduğunu, davacı yolcu ...’in, etkili herhangi bir hatalı davranışının bulunmadığını,
Tazminat Durumu: Davacı ...'in 09.02.2009 tarihinde geçirmiş olduğu trafik kazası sonrası 12 ay geçici iş göremezlik dönem zararı 12.313,77 TL, %37 maluliyet dönemi için sürekli iş göremezlik- efor kaybına ilişkin zararının 754.489,63 TL olmak üzere davacının toplam maddi zararının 766.803,40 TL olduğunu, davacının 12 aylık bakıcı/ bakım giderinin 8.305,20 TL olacağını,
Sigorta Yönünden Değerlendirme: ... plakalı araç ruhsatından araç cinsinin olduğu ve aracın kullanım amacının olduğu tespit edilmiş olmakla takdiri Sayın Mahkemede olmak üzere, yolcu taşımacılığı yapılan araçlarda Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası bakımından poliçe yapılması zorunlu olduğundan, ... plakalı araç için de Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası yaptırılması zorunluluğu bulunduğunu, ... plakalı aracın kaza tarihinde geçerli Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası bulunmadığı tespit edildiğinden 5684 sayılı Sigortacılık Kanun'unun 14. ve ... Hesabı Yönetmeliği’ nin 9. maddeleri uyarınca, davalı ... Hesabı’ nın davacının meslekte kazanma gücü/efor kaybına ve bakıcı giderine ait maddi zararından teminat limiti ile sınırlı olarak öncelikle sorumlu olduğunu,
Aktüerya bölümünün maddesinde; Davacı ...’ in geçirmiş olduğu trafik kazası sonrası bakıcı giderine ait toplam maddi zararı 8.305,20 TL tespit edilmiş olmakla kaza tarihi itibariyle (sağlık giderleri) için kişi başına belirlenen 150.000,00 TL’ lik teminat limiti dahilinde kaldığı görülüğünden davalı ... Hesabının işbu zarar miktarının tamamından sorumlu olduğunu, ... plaka numaralı otobüste yolcu konumunda olan Davacı ...’ in işbu kaza sonucunda meslekte kazanma gücü kaybına uğradığı hususu ...Üniversitesi Tıp Fakültesi Adlı Tıp Ana Bilim Dalı tarafından düzenlenen 21.07.2016 tarih ve ... nolu Adli Tıp Bilirkişi Kurulu ile tespit edilmiş olmakla, Davacının Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartları’ nın maddesinde belirtilen cetveldeki oranlara göre talep edebileceği sakatlık tazminatından davalı ... Hesabı’ nın teminat limiti ile sınırlı olarak sorumlu olduğuna dair rapor sunmuşlardır.
Mahkememiz 25/10/2021 tarihli celsesinde daha önce rapor sunan sigorta bilirkişisinden ek rapor alınmasın karar verilmiş olmakla, bilirkişi mahkememize sunmuş olduğu 29/12/2021 tarihli ek raporunda; Dava konusu kazanın yapıldığı sırada gerçekleştiği, Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatlarına göre da ticari bir taşıma olup bu taşımalar da Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası kapsamında kaldığını, ... plakalı araç ruhsatından araç cinsinin olduğu, aracın kullanım amacının ise olduğunun tespit edildiği, bu halde; yolcu taşımacılığı yapılan araçlarda Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası bakımından poliçe yapılması zorunlu olduğundan ... plakalı araç için de Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası yaptırılması zorunluluğu bulunduğu sonucuna varılmış olmakla birlikte, nihai takdir Sayın Mahkemede olmak üzere kazaya karışan aracın "taşımacılık yetki belgesi" alma zorunluluğunun ve 4925 sayılı Karayolları Taşıma Kanunu'nun 18. maddesinde düzenlenen "zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortası" yaptırılması zorunluluğunun bulunup bulunmadığının taşıma kanunu hükümlerine göre il trafik komisyonunundan sorulması gerektiğini, davalı vekilinin < Sıralı Sorumluluk Gereği ZMM Sigortasının Sorumlu Olması > yönünden itirazına güncel Yargıtay İçtihatları doğrultusunda katılmanın mümkün olmadığına dair ek rapor sunmuştur.
Mahkememiz 21/02/2022 tarihli celsesinde hekim bilirkişisi ...'dan rapor alınmasına karar verilmiş olmakla, bilirkişi sunmuş olduğu raporunda; Davacının 09.02.2009 tarihinde geçirdiği trafik kazasında oluşan maluliyetlerinin ‘Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartlarının A.3.2 maddesinde yer alan cetveldeki oranlara göre’, davalı ... Hesabının sürekli iş göremezlik tazminatı bakımından sorumluluğunun tespiti için yeterli olan, yani 18.03.2016 tarihinde ...Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalında yapılan muayenesinde somut olarak tespit edilen bulgulara göre %55 oranında sürekli iş göremezlik durumu bulunduğuna dair rapor sunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE:
Dava; taşıma esnasında meydana gelen kazayı yapan aracın, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu mali sorumluluk sigortasının ve karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortasının bulunmaması sebebiyle davalı ... Hesabı'ndan maddi tazminat(sürekli iş göremezlik) istemine ilişkindir. 09/02/2009 tarihinde meydana gelen trafik kazasında davacı ... plakalı otobüste yolcu olarak bulunmaktadır.
Davacı dava dilekçesi ile; tek taraflı kazaya karışan ... plakalı otobüsün karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunmaması nedeniyle 2009 yılı teminat limiti olan 150.000,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatı ve karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortasının bulunmaması sebebiyle 2009 yılı teminat limiti olan 125.000,00 TL'nin % 37 maluliyet oranına oranlanması sonucu tespit edilen 46.250,00 TL tazminatın davalı ... Hesabından tahsilini talep etmiştir.
Davacı vekili 17/01/2022 tarihli 12.celsede alınan beyanında; 196.250,00 TL'lik talebin sürekli iş göremezlik tazminatına ilişkin olduğunu beyan etmiştir.
Yargıtay 17.Hukuk Dairesinin 2014/1076 esas, 2015/14780 karar sayılı içtihadında;
''Dava, taşıma işi yapan minibüste ölenin yakınlarına zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası kapsamında ödeme yapan davacı ... Hesabı'nın, ödediği miktarın araç işleteninden rücuen tahsili isteminden ibarettir.
5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 13/1 maddesine göre; Bakanlar Kurulu, kamu yararı açısından gerekli gördüğü hallerde zorunlu sigortalar ihdas edebilir. Sigorta şirketleri, 20 nci maddenin ikinci fıkrasının (b) bendi ile üçüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla faaliyet gösterdiği sigorta branşlarının kapsamında bulunan zorunlu sigortaları yapmaktan kaçınamaz.
Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası 25/02/2004 tarih, 25384 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2004/6789 nolu Bakanlar Kurulu Kararı ile ihdas edilmiş olup, 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu hükümleri çerçevesinde yolcu taşımacılığı yapan taşımacıların, yurtiçi ve uluslararası yolcu taşımalarında görevlendirecekleri sürücüler ile bunların yardımcıları ve taşıyacakları yolcular için "Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası" yaptırmak zorunda oldukları belirtilmiş, Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası yaptırma mecburiyeti ile ilgili muafiyet ve istisnaların ise Ulaştırma Bakanlığı'nca belirleneceği açıklanmıştır. Daha sonra 13/11/2009 tarih, ... sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2009/... nolu Bakanlar Kurulu kararı ile 2004/... sayılı kararda değişiklik yapılmış ve Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası yaptırma mecburiyeti ile ilgili muafiyet ve istisnaları belirleme yetkisi Ulaştırma Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle Hazine Müsteşarlığı'na verilmiştir.
Karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası yaptırma mecburiyeti ile ilgili muafiyet ve istisnalara ilişkin Hazine Müsteşarlığı'nın çıkardığı 28.06.2010 tarihli genelgede ise "01.07.2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, ticari amaçla yapılmayan taşımaların 4925 Sayılı Kanunun 2.maddesinin 2.fıkrası ile kanun kapsamı dışında bırakılan taşımalar ile yine aynı kanunun 2.maddesinin 3.fıkrasıyla düzenlenmesi ilgili mahalli idarelere bırakılan il sınırları içerisindeki taşımalar ile 100 km'ye kadar olan şehirlerarası taşımaların karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası kapsamı dışında olduğu kararlaştırılmıştır" ifadesine yer verilmiştir.
Somut olayın incelenmesine göre, kazanın ... İli ... İlçesi ile ... İlçesi arasında yapılan bir il içi taşıma esnasına meydana geldiği hususunda taraflar arasında bir uyuşmazlık yoktur. Davaya konu kaza, Hazine Müsteşarlığı'nın 01.07.2010 tarihinde yürürlüğe giren genelgesinden önce, 25.05.2008 tarihinde gerçekleşmiş olup, henüz bu tarihte il içi taşımaları “Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası” yaptırma mecburiyeti dışında bırakan bir düzenleme bulunmamaktadır. O halde, kaza tarihi itibariyle Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası yaptırma mecburiyeti bulunan aracın anılan sigortasının bulunmaması sebebiyle ödeme yapan ... Hesabı'nın davalıya rücu hakkının doğacağı anlaşılmış olmakla, açılan davanın kabulü yönünde hüküm kurmak gerekirken, yazılı olduğu üzere hatalı gerekçe ile red kararı verilmiş olması doğru değildir.'' şeklindeki tespitlere yer verilmiştir.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 2020/81 esas, 2021/1329 karar sayılı içtihadında;
''Dosya kapsamından kazaya karışan aracın, gerçek kişi adına kayıtlı, otobüs olup kaza günü tarım işçileri taşıdığı, Dairenin yerleşmiş içtihatlarına göre işçi taşımacılığı da ticari amaçla yapılan ücretli bir taşıma olup bu taşımaların da Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası kapsamında kaldığı,aracın Zorunlu Mali Mesuliyet sigortacısı ihbar olunan ... Sigorta A.Ş. tarafından dosyaya sunulan "bilgi edinme hakkı" kapsamında yaptığı başvuru sonucu verilen ... Kaymakamlığı İlçe Jandarma Komutanlığı’nın, 04.10.2017 tarihli yazısında; kazaya karışan aracın "taşımacılık yetki belgesi" alma zorunluluğunun ve 4925 sayılı Karayolları Taşıma Kanunu'nun 18. maddesinde düzenlenen "zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortası" yaptırılması zorunluluğunun bulunduğunun bildirildiği taşıma kanunu hükümlerine göre il trafik komisyonununda bu yönde kararı olduğu anlaşılmaktadır.
Bölge Adliye Mahkemesince her ne kadar kazanın Hazine Müsteşarlığı'nın karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası yaptırma mecburiyetiyle ilgili muafiyet ve istisnalara ilişkin 1.7.2010 tarihinde yürürlüğe giren genelgesinden sonra 20/09/2014 tarihinde meydana gelmesine, dolayısıyla bu tarihte iller arası 100 km'nin altında kalan taşımalara "zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası" yaptırma mecburiyeti getiren bir düzenleme bulunmaması nedeniyle davacı vekilinin istinaf talebinin reddine karar verilmiş ise de; davacının Zorunlu Ferdi Kaza Koltuk Sigorta Poliçesi kapsamında talepte bulunmadığı, talebinin Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası kapsamında olduğu gözetildiğinde yukarıda ifade olunan yasal düzenleme gereği, kazaya karışan aracın Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası yaptırma mecburiyeti bulunmasına rağmen bu sigortanın yaptırılmadığı; bu itibarla zarardan, sıralı sorumluluk ilkesi gereği aracın meydana gelen zarardan öncelikle aracın Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortacısının, limitin aşılması halinde zorunlu mali sorumluluk sigortasının ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortasının sorumlu olduğu; davacı tarafından aracın ZMSS poliçesini düzenleyen ... Sigorta A.Ş. aleyhine ... ... Asliye Hukuk Mahkemesinin ...E.-... K. Sayılı dosyasında ... Sigorta A.Ş.’nin poliçe limiti dahilinde davacıya ödeme yapması nedeniyle davanın feragat nedeniyle reddine karar verildiği,davalının kararı temyiz etmemesi sebebiyle kararın kesinleştiği,davalı ... Hesabı'nın da davacının zararından sorumlu olduğu, hususları göz önüne alındığında ilk derece mahkemesince, Akşehir ... Asliye Hukuk Mahkemesinin...E.-... K. Sayılı dosyası ve varsa ödeme belgeleri de dosya içerisine alınmak suretiyle işin esasına girilerek davalı ... Hesabı’nın Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası kapsamında sorumluluğunda olduğu gözönüne alınması gerekirken, yazılı gerekçeyle davanın reddine hükmedilmesi ve Bölge Adliye Mahkemesi’nce bu hususa yönelik davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine karar verilmesi kararın gerekçesi oluşturulurken "Hakem" kararına atıf yapılması doğru görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi’nin davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.'' şeklindeki tespitlere yer verilmiştir.
Yargıtay 17.Hukuk Dairesinin 2015/1974 esas, 2017/8747 karar sayılı içtihadında;
''2-Dava, taşıma sırasında meydana gelen trafik kazası sonucu davacının yaralanması nedeniyle açılan maddi ve manevi tazminatı istemine ilişkindir.
Dosya kapsamındaki poliçe bilgilerinden davalı ... A.Ş.'nin kazaya karışan aracın zorunlu trafik sigorta poliçesini ve diğer davalı ... Sigorta A.Ş. (Sompo Japan Sigorta A.Ş.)'nin ise Karayolları Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza sigorta poliçesini düzenlediği anlaşılmakla aracın Karayolları Taşımacılık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta poliçesinin kimin tarafından düzenlendiği dosya kapsamından anlaşılamamakla yargılama aşamasında da aracın zorunlu karayolu taşımacılığı mali sorumluluk sigorta poliçesinin bulunup bulunmadığı araştırılmamıştır.
Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın A.1. maddesine göre, “Bu sigorta ile sigortacı, poliçede belirtilen motorlu taşıtta seyahat eden yolcuların, duraklamalar da dahil olmak üzere, kalkış noktasından varış noktasına kadar geçecek süre içinde meydana gelebilecek bir kaza sonucu bedeni zarara uğraması halinde, sigortalının 10.07.2003 tarih ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’ndan doğan sorumluluğunu, poliçede yazılı sigorta tutarlarına karar temin eder.“
4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca taşımacılar, yolcuya gelebilecek bedeni zararlar için bu Kanunun 17. maddesinde düzenlenen sorumluluklarını sigorta ettirmek zorundadır. Anılan Kanunun 19/son ve Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları'nın B.8. maddeleri hükümlerine göre, meydana gelen zarar öncelikle taşımacının sorumluluk sigortasından karşılanır. Ancak bu sigortanın hiç yapılmamış olması, yapılmış fakat geçersiz hale gelmiş olması, süresinin bitmiş olması veya meydana gelen zararın bu sigorta teminatlarının üzerinde bulunması halinde teminatların üzerinde kalan kısım için, sırasıyla zorunlu mali sorumluluk sigortasına ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortasına başvurulur.
Bahse konu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, yasa koyucu yolcuların uğradığı bedeni zararlar bakımından taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortacısı, trafik sigortacısı ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk öngörmemiş, sıralı bir sorumluluk düzenlemiştir. Başka bir anlatımla, yolcunun uğradığı bedeni zararlar, taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortası kapsamında ise bu aracın trafik veya ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu doğmayacaktır. Ancak limit aşımında sırasıyla zorunlu ve ihtiyari mali mesuliyet sigortacılarının sorumluluğu söz konusu olacaktır.
Bu nedenlerle öncelikle aracın karayolları zorunlu taşıma sigortası olup olmadığı, zorunlu taşıma sigortası olması durumunda hesaplanan tazminatın taşıma sigortası teminat limiti kapsamında olması durumunda zorunlu karayolları zorunlu mali sorumluluk sigortası sorumluluğunun olmayacağı, taşıma sigortasının bulunmaması durumunda ise davacının doğrudan zorunlu mali mesuliyet sigorta poliçesi kapsamında tazminat talep edebileceği hususu dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
3-Davalı ... Sigorta A.Ş. kazaya neden olan aracın zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısıdır.
Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası, yolculuğun başlangıcından bitişine kadar, otobüsün içinde veya dışında, otobüs hareket halinde iken veya değilken, yolculuk sırasında veya bekleme, duraklama ve mola yerlerinde karşılaşılabilecek her türlü kazalara karşı, sigortalılar (yolcular, sürücüler ve yardımcılar) yararına taşımacı tarafından yaptırılması zorunlu bir kaza (can) sigortası olup, kazanın oluşunda taşımacının yada sürücü ve yardımcılarının bir kusurları bulunmasa bile, ölümlerde sigorta poliçesinde yazılı tutarın tamamı, bir zarar (destekten yoksunluk) hesabı yapılmaksızın, ölen kişinin mirasçılarına eksiksiz ve kesintisiz olarak; yaralanmalarda beden gücü kayıp oranına göre zarar gören kişilere ödenir.
Ödenecek tazminat miktarı yönünden “zarar sigortası - tutar (meblâğ) sigortası” ayrımında Zorunlu Koltuk Sigortası bir “tutar (meblâğ) sigortası”dır. Zarar sigortasında sigortacının ödeyeceği tutar, “sigorta değeri” ya da “sigorta poliçesinde yazılı tutar” olmayıp, sigortalının ya da üçüncü kişinin uğradığı “zararın tutarı”dır. Meblâğ sigortasında ise, sigortacı, sigorta ettirilen kişinin zarara uğraması durumunda, somut zarar ne olursa olsun, sigorta sözleşmesinde belirlenen tutarı (meblâğı), başka bir deyişle, sigorta poliçesinde yazılı olan “sigorta bedelini” eksiksiz ve tam ödemek zorundadır.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ile buna bağlı Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra düzenlenen 25.03.2004 tarihli Genel Şartlar A.3.2 maddesi 1.fıkrasında: “Bu sigorta ile teminat altına alınan bir kaza, sigortalının kaza tarihinden itibaren iki yıl içinde sakatlığına yol açtığı takdirde, tıbbi tedavinin sona ermesi ve sakatlığın kesin olarak tespiti sonucunda, sakatlık tazminatı aşağıda belirtilen oranlar dahilinde kendisine ödenir.“ denildikten sonra, (36) satırdan oluşan bir tabloya yer verilmiştir.
Açıklanan bu hususlar çerçevesinde, bir meblağ sigortası olan zorunlu koltuk ferdi kaza sigortacısı olan davalı ... Sigorta A.Ş.'nin sorumluluğunun, diğer davalılardan farklı ve ayrı olduğu gözetilerek, tespit edilen sakatlık oranı ve Genel Şartlar'a ekli cetvellere göre ödenmesi gereken meblağın, konusunda uzman bir bilirkişi marifetiyle tespit ettirilerek davalının sorumluluğunun tespiti gerekirken, yazılı olduğu şekilde sorumluluğuna hükmedilmiş olması doğru değildir.'' şeklindeki tespitlere yer verilmiştir.
....Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyası fiziken dosyamız arasına alınmıştır. Dosyanın incelemesinde; 09/02/2009 tarihli trafik kazası nedeniyle yaralanan davacı ...'in, içerisinde yolcu olarak yer aldığı ... plakalı aracın zorunlu mali mesuliyet sigortası(... Sigorta) ve ihtiyari mali mesuliyet sigortası(Anadolu Sigorta) aleyhine sürekli iş göremezlik tazminatı ve bakıcı gideri talepli dava açtığı, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9.Hukuk Dairesinin ... karar sayılı ilamı ile davanın kabulüne karar verildiği, toplam 147.143,00 TL'ye hükmedildiği ve kararın kesinleştiği görülmektedir.
....Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyasında bulunan ve bir örneği dosyamız arasına alınan ...Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Bilirkişi Kurulunun 21/07/2016 tarihli maluliyet raporunun, yerleşik içtihatlar ışığında belirlenen yönetmeliğe ve yönteme göre hazırlanmış olması nedeniyle mahkememizce yeniden maluliyet raporu alınmamıştır.
Kusur, aktüer ve sigortacı bilirkişiden alınan 05/08/2021 tarihli heyet raporunda özetle; meydana gelen trafik kazasında dava dışı ... plakalı araç sürücüsünün % 100 oranında kusurlu olduğu, davacının kusurunun bulunmadığı, davacının sürekli iş göremezlik tazminatının 754.489,63 TL olduğu, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu mali sorumluluk sigortası yönünden ... hesabının 2009 yılında sorumlu olduğu teminat limitinin 150.000,00 TL olduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda ayrıntılarına yer verilen Yargıtay 17.Hukuk Dairesinin 2015/1974 esas, 2017/8747 karar sayılı içtihadı doğrultusunda bir meblağ sigortası olan zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası yönünden sorumlu olunan miktarın tespiti amacıyla hekim bilirkişi ...'den alınan 27/04/2022 raporda özetle, Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartlarının A.3.2 maddesinde yer alan cetveldeki oranlara göre davacının maluliyet oranı % 55 olarak tespit edilmiştir. Anılan sigorta türü yönünden 2009 yılı teminat limiti 125.000,00 TL'dir.
Tarafların iddia ve savunmaları, yukarıda yer verilen içtihatlar, bilirkişi raporları ile dosyamızda bulunan tüm bilgi ve belgeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde; davacının içerisinde yolcu olarak bulunduğu ... plakalı aracın 09/02/2009 tarihinde karıştığı tek taraflı trafik kazasında davacının yaralanması nedeniyle meydana gelen sürekli iş göremezlik zararının davalıdan tahsili istemi ile eldeki maddi tazminat davasının açıldığı,
Davacının davalıdan, ... plakalı otobüsün karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunmaması nedeniyle 150.000,00 TL, karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortasının bulunmaması nedeniyle 46.250,00 TL tazminat talebinde bulunduğu,
Yukarıda yer verilen Yargıtay 17.Hukuk Dairesinin 2020/81 esas, 2021/1329 karar sayılı içtihadında da değinildiği üzere, işçi(servis) taşımacılığı da ticari amaçla yapılan ücretli bir taşıma olup bu taşımaların da karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında kaldığı, bu nedenle sigorta yapılmasının zorunlu olduğu, sigorta yapılmamış olması nedeniyle 5684 sayılı Sigortacılık Yasası'nın 14.maddesi ile ... Hesabı Yönetmeliği'nin 9.maddesi uyarınca davalı ... Hesabının teminat limiti(150.000,00 TL) ile sorumlu olduğu,
Yukarıda yer verilen Yargıtay 17.Hukuk Dairesinin 2014/1076 esas, 2015/14780 karar sayılı içtihadında da değinildiği üzere; somut olaya konu kaza, Hazine Müsteşarlığının 01.07.2010 tarihinde yürürlüğe giren genelgesinden önce, 09/02/2009 tarihinde gerçekleşmiş olup, henüz bu tarihte il içi taşımaları “Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası” yaptırma mecburiyeti dışında bırakan bir düzenleme bulunmadığından, ... plakalı aracın kaza tarihi itibariyle Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası yaptırma mecburiyetinin bulunduğu, sigorta yapılmamış olması nedeniyle 5684 sayılı Sigortacılık Yasası'nın 14.maddesi ile ... Hesabı Yönetmeliği'nin 9.maddesi uyarınca davalı ... Hesabının teminat limiti(125.000,00 TL) ile sorumlu olduğu,
Yukarıda bir kısmına da yer verilen yerleşik içtihatlar uyarınca yasa koyucunun yolcuların uğradığı bedeni zararlar bakımından taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortacısı, trafik sigortacısı ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk öngörmediği, sıralı bir sorumluluk düzenlediği, başka bir anlatımla yolcunun uğradığı bedeni zararlar, taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortası kapsamında ise bu aracın trafik veya ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu doğmayacağı, ancak limit aşımında sırasıyla zorunlu ve ihtiyari mali mesuliyet sigortacılarının sorumluluğunun söz konusu olacağı, eldeki davada karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu mali sorumluluk sigortası ve karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası yönünden talepte bulunulduğu,
....Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyasında zorunlu mali mesuliyet sigortası(... Sigorta) ve ihtiyari mali mesuliyet sigortası(Anadolu Sigorta) yönünden talepte bulunulduğu ve istinaf mahkemesince kesin olarak karar verildiği, açıklamalar ışığında birincil sorumluluğun karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu mali sorumluluk sigortası yönünden olması gerektiği, ancak zaten ....Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyasında hükmedilen tazminatların davacının sürekli iş göremezliğe ilişkin toplam zararının olan 754.489,63 TL'yi karşılamadığı, bu yönüyle ....Asliye Ticaret Mahkemesinin ... esas sayılı dosyasında verilen kararın miktar bakımından eldeki davayı etkilemeyeceği kanaatine varıldığı,
...Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Bilirkişi Kurulunun 21/07/2016 tarihli maluliyet raporu, kusur, aktüer ve sigortacı bilirkişiden alınan 05/08/2021 tarihli heyet raporu ve hekim bilirkişi ...'den alınan 27/04/2022 raporun hesap ve oran tespiti yönünden güncel içtihatlarla uyumlu, denetlenebilir, dosya kapsamı ile uyumlu ve tarafların itirazlarını karşılar nitelikte olmaları nedeniyle anılan raporlara itibar edilmesi gerektiği,
Karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu mali sorumluluk sigortası yapılmamış olması davalı ... Hesabı'nın kaza tarihindeki teminat limiti olan 150.000,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatından sorumlu olduğu,
Karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası yapılmamış olması nedeniyle davalı ... Hesabı'nın, kaza tarihindeki teminat limiti olan 125.000,00 TL'ye hekim bilirkişi ...'den alınan 27/04/2022 tarihli raporda Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartlarının A.3.2 maddesinde yer alan cetvele göre tespit edilen % 55'lik maluliyet halinin oranlanması neticesinde bulunan 68.750,00 TL'den sorumlu olması gerektiği, ancak davacının dava dilekçesi ile 46.250,00 TL talep ettiği, mahkememize sunmuş olduğu 30/05/2022 tarihli beyan dilekçesinde zamanaşımı nedeniyle ıslah yoluna başvurmayacağını bildirdikleri dikkate alınarak ıslah için süre verilmesine gerek görülmeyerek taleple bağlılık ilkesi gereği anılan sigorta türü yönünden 46.250,00 TL'ye hükmedilmesi gerektiği,
Dava açılmadan önce davalıya başvurulmamış olması nedeniyle davalının temerrüt tarihinin dava tarihi olarak belirlenmesi gerektiği kanaatine varıldığından, davanın kabulü ile 196.250,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatının dava tarihi olan 13/06/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelere binaen;
DAVANIN KABULÜ İLE;
1-196.250,00 TL sürekli iş göremezlik tazminatının dava tarihi olan 13/06/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gerekli olan 13.405,84-TL karar ve ilam harcının, başlangıçta yatırılan 670,30-TL peşin harçdan mahsubu ile eksik kalan 12.735,54-TL 'nin davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 670,30-TL peşin harç, 31,40-TL başvuru harcı, 4,60-TL vekalet harcı ve 3.202,50-TL tebligat/posta/bilirkişi gideri olmak üzere toplam 3.908,80 -TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 30.437,50-TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup ana hatları ile anlatıldı.24/10/2022

Katip ...
e-imzalı


Hakim ...
e-imzalı