4. Hukuk Dairesi 2013/8970 E. , 2014/5973 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : KDZ.Ereğli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 18/12/2012
NUMARASI : 2012/349-2012/761
Davacı O.. Ö.. vekili Avukat C. E. ve M.K. tarafından, davalı H.. P.. aleyhine 08/06/2012 gününde verilen dilekçe ile hakaret nedeni ile kişilik haklarına saldırıdan dolayı manevi tazminat istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen 18/12/2012 günlü kararın Yargıtay’da duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından duruşmasız olarak incelenmesi de davacı vekili tarafından istenilmekle, daha önceden belirlenen 01/04/2014 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı vekili Avukat Y. E. ile karşı taraftan davacı vekili Avukat E. Y.Ö. geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra taraflara duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
Dava, kişilik haklarına saldırıdan dolayı uğranılan manevi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, istemin bir bölümü kabul edilmiş; karar, taraflarca temyiz edilmiştir.
Davacı, kendisinin E. D. Ç. fabrikasının genel müdürü ve yönetim kurulu üyesi, davalının ise Karadeniz Ereğlisi belediye başkanı olduğunu, 15/05/2012 günlü belediye meclis toplantısındaki konuşmasında şahsına yönelik hakaret içerir açıklamalar yaptığını, bu nedenle uğradığı manevi zararın ödetilmesi gerektiğini iddia ederek 50.000 TL manevi tazminat ödetilmesini istemiştir.
Davalı, dava konusu edilen açıklamalarının davacının genel müdürü olduğu fabrikanın yerleşkesi içinde bulunan sosyal tesislerdeki imara aykırılıkları konu edindiğini, fabrikanın özelleştirilmesinden sonra Karadeniz Ereğli halkını dışlayan yaklaşımı nedeni ile fabrika temsilcisi olan davacının eksiklerini göstermek istediğini, böylelikle ilçelerinde kurulu fabrika ile aralarındaki sorunları çözmeyi amaçladığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, dava konusu edilen konuşmada “göreviniz hayırlı olsun, ancak Karadeniz Ereğli halkına tepeden bakan Oğuz Özgen"in bu memleketten gitmesi lazım. Gitmezse bunun acısına OYAK da katlanacak. Belediye başkanı ile af edersiniz sidik yarışına giren bir genel müdürü Karadeniz Ereğlide istemiyoruz. Bunu açık ve net olarak ilan ediyorum. OYAK yönetimi siz uyuyor musunuz? Karadeniz Ereğli halkına saygısızlık yapan bir genel müdürü burada nasıl tutuyorsunuz? Senin zaten bir şey becerdiğin falan yok senin yaptığın Karadeniz Ereğli halkına tepeden bakmak Karadeniz Ereğli halkına saygısızlık yapmaktan başka bir şey değil, yüz bin kişinin seçtiği bir belediyenin yönetimine değil Erdemir genel müdürü hiç kimse kafa tutamaz. Kafa tutanların hangi noktaya geleceğini önümüzdeki günlerde hep beraber göreceğiz.....” biçimindeki ifadelerde davalının, davacı fabrika genel müdürünün bir binaya ruhsat verilmemesi nedeni ile şikayetçi olmasından dolayı kendisini eleştirmek istediği anlaşılsa da; ifadelerde eleştiri sınırlarının aşıldığı, belediye başkanının görevinden kaynaklanan yetkilerini kullanacağını ima ederek şirket yönetimini davacıyı görevden almaya zorlar şekilde konuştuğu dikkate alındığında belirtilen ifadelerin hukuka aykırı olduğu ve davacının manevi zararının oluştuğu kabul edilerek 25.000 TL manevi tazminatın 15/05/2012 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Anayasamızın 25. maddesi uyarınca “Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz.” Anayasamızın 90. maddesi ile usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bu kapsamda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi de kanun hükmünde sayılmaktadır. AİHS nin 10. maddesinde “Herkes görüşlerini açıklama ve anlatım özgürlüğüne sahiptir. Bu hak, kanaat özgürlüğü ile kamu otoritelerinin müdahalesi ve ülke sınırları söz konusu olmaksızın haber veya fikir alma ve verme özgürlüğünü de içerir....” hükmü bulunmaktadır.
AİHM"si 22 Nisan 2013 tarihli 48876/08 başvuru nolu kararında “İfade özgürlüğünün, demokratik bir toplumun vazgeçilmez esasını ve bu toplumun gelişiminin ve her bireyin kendini gerçekleştirmesinin temel koşulunu oluşturduğunu, 10. maddenin 2. fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla ifade özgürlüğünün sadece kabul edilen, zararsız ya da farklı olan « bilgi » ya da « düşünceler » için değil ayrıca hoşa gitmeyen, sarsıcı ya da rahatsız edici olanlar için de geçerli olduğunu, bunların, « demokratik toplumun » onlarsız olamayacağı çoğulculuğun, hoşgörünün ve açık fikirliliğin gereği olduğunu, 10. maddede açıklandığı gibi bu özgürlüğe yapılan sınırlamaların her halde dar yorumlanması gerektiğini ve herhangi bir sınırlama gereksiniminin ikna edici bir biçimde ortaya koyulması gerektiğini,...” ifade etmektedir. Mahkeme aynı ifadeleri 69698/01 başvuru nolu ve 16354/06 başvuru nolu kararlarında da belirtmiştir.
Dosya arasındaki bilgi ve belgelerden, olay tarihinde davalının Karadeniz Ereğli İlçesinin halk tarafından seçilmiş belediye başkanı, davacının ise bu ilçede kurulu bulunan Türkiye"nin en büyük işletmelerinden biri olan Erdemir Demir Çelik fabrikasının genel müdürü olduğu anlaşılmaktadır. Taraflarca öne sürülen iddialardan, fabrika yerleşkesi içinde imar kanununa aykırı yapıların bulunduğu, fabrikanın faaliyetleri nedeni ile çevreye bazı zararlar verildiği, fabrikanın özelleştirilmesinden sonra işçilerin maaşlarında indirime gittiği, özelleştirme öncesinde yöre halkının sosyal faaliyetlerine olan maddi ve manevi desteğini özelleştirme sonrasında kestiği, böylelikle davalının başkanı olduğu belediye ile davacının temsilcisi olduğu fabrika arasında bir kısım hukuksal ihtilafların doğduğu anlaşılmaktadır.
Davalı, seçilmiş bir belediye başkanı olarak, belde halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak görev ve yetkisine sahiptir. Kanunlarla belediyeye verilen ve belediye meclisi veya belediye encümeni kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak da görevleri arasındadır. Bu kapsamda görev ve yetki alanı oldukça geniş olup belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde bulunmayı kapsar.
Şu durumda, davalının temsil ettiği belediye ile davacının temsil ettiği fabrika arasında doğan uyuşmazlıkların halkın sağlığı, mutluluğu ve esenliği için çözüme kavuşturulması amacıyla davalının bu konudaki fikirlerini beyan ettiği, toplumsal bir menfaat
söz konusu olduğu, davacının çözüme destek olmadığını düşünmesi nedeni ile davacıya yönelik sert eleştirilere de konuşma içerisinde yer verildiği, yukarıdaki açıklamalar dikkate alındığında, yer yer incitici sayılabilecek beyanların ifade ve düşünce özgürlüğü kapsamında korunması gerektiği, dava konusu olayda ifade özgürlüğüne sınırlama getirmek için meşru bir amaç ve demokratik toplum yönünden bir gereklilik bulunmadığı anlaşılmaktadır. Davanın tümden reddi yerine kısmen kabulü doğru olmadığından kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacının temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına ve temyiz eden davalı yararına takdir olunan 1.100,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davacıya yükletilmesine, davalıdan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 08/04/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.