BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/186 Esas 2022/656 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2019/186 Esas
KARAR NO: 2022/656
DAVA: Sigorta (Mal Sigortası Kaynaklı)
DAVA TARİHİ: 31/12/2018
KARAR TARİHİ: 25/10/2022
Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesi mahkememiz esasının yukarıda belirtilen sırasına kaydedilip incelendi
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacı vekili dilekçesinde özetle; Dava dişi sigortalı ---- dahil ----, davacı ---- davalı ---- olarak müşterek ------ sılatıyla katıldığı ------kapsamında ------- karşı ------ altına alındığı; Dava dışı ----- ---------- tanzim tarihli ------- sözleşme uyarınca ----- müşterek ---------- muhtelif ----------yaparak ---------- banka hesaplarına yalırılması işini üştlendiği: -----yürütülmesinde----- çalışanlara emir ve talimal verme yetkisini haiz olduğu: ------- tarihlerinde müşterek - sigortalının muhtelif ------- toplanan paraların, ------çalışanlarının maaş ve diğer giderlerine-------- başka şirketlerin vadesi geçmiş alacaklarına karşılık başka ------- ------ aktarılması ve ------ tutularak eksik ödenmesi suretiyle gerçekleşen ------: hasar tutarının ilk anda -------- olmakla birlikte geçen zamanda taraflar arasında gerçekleşen------ paraya çevrilmesi - kısmi ödemeler - ------ alacağı ------ şekillerde mahsup edilmesi neticesinde hesaplanan ------ bir başka------ tahsil edilen ----- düşümünden sonra nihal zarar tutarı ----- tespit edildiği. hadiseye ilişkin olarak ---- dava dosyasında —---- sanık sıfatıyla yargılandığı, ---- sabit görüldüğü: ---- lehdarı olduğu,--------- teminat kapsamında yer aldığı. dosyasındaki belge ve ifadelerden ------dışında özellikle maaş ödemeleri yönünden diğer şirket çalışanlarının da lehtar ------ paralarını ---- anlaşıldığı: Davalı---------- teminat verdiği poliçe kapsamında müşterek--- çerçevesinde davacının -----payına isabet eden ------ tarihinde sigortalı ----- mukabilinde tediye ettiği. aynı zamanda hak ve alacakların devir ve temlik edildiği; Bahsi geçen davada yapılan bilirkişi incelemesinde müşterek sigortalının nihai zarar tutarının ----- tanzim tarihli Bilirkişi Raporunda------olarak tespit edildiği. ayrıca müşterek ------ tarafından ---- yapılan tazminat ödemeleri içerisinde davacı tarafından ----ödendiğinin tespit edildiğinin taraflar arasında ihtilafsız olduğu: -----------neticesinde doğan zararlarının tazmıni amacıyla müşterek ------ tarafından, ---- dosyasından davalı aleyhine başlatılan icra takibinde vaki itiraz üzerine------ dosyasına itirazın iptali davası ikame edildiği. Dava görülmekteyken hasar tasfiye işlemlerinin tamamlandığı. sigorta tazminatı ödenerek temlik ve halefiyet ilkeleri kapsamında davaya asli müdahale talebinde bulunulduğu; Davalı ------- tarafından ----- hitaben keşide edilen ---- yevmiye nolu ihtarnamesi ile ----- prim borçlarının ödenmemesi halinde --------------- gerek kalmadan kendiliğinden sona ereceği ve------- tahsili için yasal yollara başvurulacağının ihtar edildiği:---- tebliğ edilen ----ihtarnamesi ile ---- prim borcu ödenmediğinden bahisle ---- tarihi ilibariyle iptal edildiği bilgisinin ihbar edildiği; ----- yevmiye numaralı ihtarnamesi ile poliçe ve eki belgeler uyarınca sözleşmenin feshi halinde, ----- önce kendilerine bilgi verilmesi gerektiği ancak bilgi verilmediği, bu halde sözleşme yükümlülüğüne aykırı davranılmasından doğacak zararlardan sorumlu tutulacakları, prim borcunun kendilerince ödeneceğinin ihtar edildiği; Buna mukabil davalı yan tarafından keşide edilen -------- ihtarnamede poliçe primlerinin ödenmesini asla kabul etmedikleri ve poliçenin gün esaslı olarak iptal edildiği ayrıca ---- teshedilmiş olmakla -----tarihinde------bulunmadığının ------ bildirildiği; ---- ödenmemesi halinde poliçenin feshi ve temerrüt konularına ilişkin ---- verilen düzenlemeler yanında taraflar arasında geçerli -------yasal düzenlemelerin yer ulmakta olup bu düzenlemelerin yasadan önce uygulanması gerektiği--------- bahisle poliçe iptal edilse bile iptal tarihi davalının daha önce ileri sürdüğü gibi fesihten itibaren ------- sonrası olmadığı. Taraflar arasında geçerli ------ başlığı altında yer alan düzenleme uyarınca vadesi gelmiş ---- ödenmesi için ---- tanınacağı, ------ halinde ---- sonu ereceğinin düzenlendiği, dikkate almdığında, davalınm beyanına göre------- ödenmesi aksi halde poliçenin fesih edileceğine ilişkin ihtarnamenin ----tarihinde ---- tebliğ edildiği, buna göre ---- sürenin bitiminin ---- günü olduğu, başka ifade ile poliçenin ----- itibaren sona erdirilebileceği; ------ gerçekleştiği tarihler olan ----- tarihlerinde poliçenin yürürlükte olduğu, prim borcu sebebiyle poliçenin sona erme tarihinin ancak ---- olması gerektiği: ---- borcunun ödenmediği kendisine bildirilen ------ borcunu, ödemeyi üstlendiğini davalı sigortacıya bildirdiği. ancak davalı ------- bu talebi kabul etmediği, davalının primin ödenmesini kabul elmemesinin yasal dayanaktan ------- olup ------ lehtar ile devam ------- zorunda olduğu, buna göre ---- tarihi itibariyle geçerli olup hasarın teminat kapsamında olduğu: Davalı ----- akdi yükümlülüğüne uymayarak da zararın doğumuna ve lehtarın ------ yoksun kalmasına sebebiyet vermesi nedeniyle meydana gelen zararın tazmini ile yükümlü olduğu hususlarını beyan ederek, yukarıda açıklanan nedenlerle: ----- tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla davalı/borçlunun -------yaptığı itirazın iptali ile takibin aynı koşullarda devamına. ------- Üzere inkar tazminatı ödemesine, yargılama harç ve masraflarının, dava vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava dışı ------olduğu gibi aynı nitelikteki farklı sözleşmelerle ------ hizmeli verdiği, Müvekkili ------ verdiği, sağlanan bu --------- arasında akdedilen ------ kapsamındaki hizmetlerin ifası esnasında nakit parayı taşıyan, koruyan ve gerekli işlemleri yapan---- kayıtlı personel tarafından ------ gerçekleştirilen hukuka aykırı eylemleri teminat altına aldığı, ----- sahibi ve-----başına temsil ve imzaya yetkili --------- düzenlenen ----- suçunu teşkil eden ----- bahsi geçen müşterileri nezdinde zarara sebep olduğu ve bu doğrultuda ------ halefi davacı ----- aleyhine dava açtığı, bu davanın ----- görülmekte olduğu, Söz konusu sözleşme kapsamında müşterisi ---- hizmet veren ------- tarafından ---------- tarihlerinde bankaya götürülüp teslim edilmek üzere teslim --------: ancak sözleşme gereği teslim edilmesi gereken bankaya teslim edilmediği, ------ gönderdiği ihtarlar üzerine ---- zararın bir kısmıni hukuk ve ceza yargılamaları başlamadan karşıladığı. ------- tutarında olduğu, ------ zararının --------- karşılandığını, müşterek ---- olan -------- da zararın kendi payına düşen------ödediği, Davacı------ tutarını ödediği, davacı gibi ----- meydana gelen zararın bir kısmını ödeyen ------ müvekkiline halen derdest olan tazminat davaları açmış olduğu, Müşterek ------tarafından karşılanmayan zararın ------ oluşturan ---- tahsili için ----- aleyhine ------ sayılı davanın ve ------- nezdinde -----sayılı davanın açıldığı, belirtilen davalar devam ederken -------- tarafından ----- ödeme yapıldığı, ---- borca---- dahilinde ----- tarihinde ---- tarihinde de ------zarara uğrattığı. Buradaki fiillerin ------- zararına sebep olan fillerle aynı nitelikte olduğu, ----- ------ çıkmak için ----- hesaplarına yatırmak üzere örneğin ----- topladığı parayı kendi ihtiyaçları için kullamp bu para yerine --- topladığı parayı yatırdığı, ------- topladığı para yerine------ topladığı parayı yatırdığı. bu döngüyü nakit akışı bozulana dek başarıyla devam ettirebildiği ancak nakit akışı bozulunca döngünün çökmesiyle --------- etkisinin oluştuğu ve ----- yatırılamadığı. Müşterilerin şikayetleriyle başlatılan ----- dosyasında verilen iki karar ve alınan müşteki, sanık ve tanık ifadeleriyle de söz konusu durumun sabit hale geldiği, ----- toplanan paraları, ------ içinde bulunduğu -----sözleşme kapsamı ve amacı dışinda kullandığının ispatlandığı. söz konusu ----- ---- emanetine aldığı paraları kullanmakla olduğu-----tarafından bir süredir bilinmekte olduğundan ------ aralarındaki ilişkinin ----- taşıma hizmetinin dışına çıkarak cari hesap ilişkisine dönmesine ----- için söz konusu zararın poliçenin teminat verdiği bir riziko niteliği taşımadığı, ------------ olduğu , söz konusu Zarara sebebiyet veren fiillerin esasen -----fiilleri olarak kabul edilmesi gerektiği ve ---- konusu olayı ---- bizzat gerçekleştirdiğinin tartışmasız olduğu, davacı ---- sigortalı ---- kasten meydana getirmiş olduğu bir zararın ---- olduğunu ileri sürdüğü, Davalı ------ olarak, müşterek sigortanın ----- üçüncü kişilerce gerçekleştirilen ---- hadiselerini teminat altına aldığından söz konusu zararın------ temin edilen müşterek - sigorta kapsamında kaldığını tespit ederek gerekli ödemeyi yaplığı, aynı zararın -------verdiği sigorta leminatı. kapsamında görülmesinin mümkün olmadığı, davacının ---- son derece tecrübeli bir kişi olarak bu hususun kendisine izah edilmesine ihtiyacı olmadığı, davacının “gerek hasar tutarı gerek hasarın teminat kapsamında kaldığı gerekse tazminatın müşterek sigorla hükümlerine göre ödendiği hususları taraflar arasında - tartışmasızdır” ifadelerinin yanıltıcı olup hasarın teminat kapsamında kalıp kalmadığı hususunun bu davanın en önemli ihtilaf konularından birini oluşturduğu, davacı vekilinin dava dilekçesinde yanlış anlamaya müsait şekilde ilgili ceza yargılamasında ------ olduğunu iddia ettiği. oysa ceza yargılamasında tanık olarak dinlenen tüm çalışanların ----- olduğu için onun emir ve talimatlarına uyma zorunluluğu hissettiklerini belirttikleri, ---- cezalandırılmasına karar verilmesine rağmen diğer sanık ----beraatine karar verildiği. ---- bu beraat kararı aleyhine yaptığı istinaf başvurusunun reddine karar verildiği, hem sigortalı hem de sigorta ettiren sıfalını haiz ---- topladığı paraları şirketin tek ve nihai karar mekanizması olan ----- iradesiyle kendi ihtiyaçları doğrultusunda kullandığının açık olduğunu beyan ederek, Savunmalarında bulunarak; davanın öncelikle dava şartının yokluğundan ve bir yıllık hak düşürücü sürenin dolmuş olması nedeniyle usulden reddine. daha sonra sigorta ettiren sigortalı ------- kastı ile ve / veya sigorta kapsamında olmaması gerekçesiyle tamamen esastan reddine. bu talepler yerinde görülmediği takdirde açıklanan nedenlerle tazminat miktarmın esaslı ölçüde indirim takdir edilerek kısmen reddine, icra inkar tazminatı talebinin reddine. faiz talebinin reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini vekalelen talep etmiştir.
DELİLLER:
----- fesih beyanını içeren ----- yevmiye numaralı ihtarname sureti, ---- davalıya gönderdiği prim borcunun kendilerinde ödeneceğine ilişkin ------ numaralı ihtarnamesi, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı, ---- tarihli ara karar ile dosyanın bir mali müşavir bilirkişisi, sigorta hukuku bilirkişisi, borçlar hukuku konusunda uzman bilirkişiye tevdi edilerek bilirkişi raporu alınması yönünde ara karar kurulmuş ve ---------- tarihli bilirkişi raporu mahkememize teslim edilmiştir.
Bilirkişi raporunda özetle; ------tarihinde gerçekleşen emniyetli suistimal suçundan kaynaklanan talep. rücu, dava Ve tahsil haklarını davacı ---- devir ve temlik ettiği, ------ eksik üçüncü kişi yararına bir sözleşme yapıldığı, türü ne olursa olsun üçüncü kişi yararına sözleşmelerde lehdar sözleşmenin taraft haline gelmediği için. fesih öncesinde verilen -----günlük sürenin on beş günlük olarak kabul edilmesinin talep edilmesine temel olacak bir hak ya da yetkinin bulunmadığı, davalı ------ belirtilen sürede prim borcunu ödememesi nedeniyle ----düzenlediği------itibariyle feshedildiğine ilişkin olarak---gönderdiği ----- nolu ihtarnamesinin feshin gerçekleşmesinden sonra himayenin ortadan kalktığına ilişkin bir bildirim olduğu, ------sözleşmeye devam etme iradesinin olup olmadığı hususunun sorulmadığı, sigortacının üçüncü kişilerin sözleşmeye devam etme iradesi olup olmadığını sorgulama zorunluluğu altında olmadığı. davalı --------ağırlaşması nedeniyle ----- içeren bir ihbarname gönderdiğine ilişkin dosyada mevcut bir belgeye de rastlanılmadığı, ---------ağırlaştığını öğrenmesinden itibaren ---- olan hak düşürücü sürenin geçmesi nedeniyle rizikonun ağırlaşmasından bahisle poliçelerin feshinin söz konusu olmadığı, ------- dava konusunu urtaya çıkaran emniyeti şutistimal eylemini bir çalışan sıfatıyla değil, şirketi temsile yetkili yönetim kurulu başkanı sıfatıyla gerçekleştirdiği, ilgili ------ gerçekleştirilmesi durumunda sigortalının kastı ile rizikonun gerçekleştiği Ve davalı -------- -------göre sigorta tazminatı ödeme sorumluluğunun söz konusu olmadığı şeklinde kanaate varıldığı görülmüştür.
----- tarihli ara karar ile dosyanın yeniden bilirkişi heyetine tevdi edilerek bilirkişi ek raporu alınması yönünde ara karar kurulmuş ve ----- tarihli bilirkişi raporu mahkememize teslim edilmiştir.
Bilirkişi ek raporunda özetle; Sigortalı ----- gerçekleşen------- suçundan kaynaklanan talep, rücu, dava ve tahsil haklarını davacı ----- devir ve temlik ettiği, Davalı ------arasında kurulan sigorta ilişkisinin bir sorumluluk sigortası niteliğinde olduğu ve başkası lehine sigorta ilişkisinin mevcut olmadığı, -------yararına eksik üçüncü kişi yararına niteliğinde sözleşme yapıldığı, türü ne olursa olsun üçüncü kişi yararına sözleşmelerde lehdar sözleşmenin tarafı haline gelmediği için, fesih öncesinde verilen on günlük sürenin on beş günlük olarak kabul edilmesinin talep edilmesine temel olacak bir hak ya da yetkinin bulunmadığı, Davalı ----------- belirtilen sürede prim borcunu ödememesi nedeniyle ----- düzenlediği ---- itibariyle feshedildiğine ilişkin olarak --- gönderdiği ----- nolu ihtarnamesinin, feshin gerçekleşmesinden sonra himayenin ortadan kalktığına ilişkin bir bildirim olduğu,------ sözleşmeye devam etme iradesinin olup olmadığı hususunun sorulmadığı, sigortacının üçüncü kişilerin sözleşmeye devam etme iradesi olup olmadığını sorgulama zorunluluğu altında olmadığı, Davalı -------- ağırlaşması nedeniyle fesih beyanını içeren bir ihbarname gönderdiğine ilişkin dosyada mevcut bir belgeye de rastlanılmadığı, rizikonun ağırlaşmasından bahisle poliçelerin feshinin söz konusu olmadığı, ------- rizikonun gerçekleştiğine ilişkin bildirimi zamanında yapmamış olmasının, sigorta ettirenin tazminat talep etme hakkı bakımından ön şart sayılmasının emredici hükme aykırı olduğu,-----dava konusunu ortaya çıkaran------eylemini bir çalışan sıfatıyla değil, şirketi temsile yetkili-------sıfatıyla gerçekleştirdiği, ilgili ------- gerçekleştirilmesi durumunda sigortalının kastı ile rizikonun gerçekleştiği ve davalı -------TTK m. 1477 hükmüne göre sigorta tazminatı ödeme sorumluluğunun söz konusu olmadığı şeklinde tespitte bulunulduğu görülmüştür.
DAVANIN HUKUKİ NİTELİĞİ ve GEREKÇE:
Dava, itirazın iptali ve icra takibinin devamı istemine ilişkindir.
Somut olayda; davacı tarafça dava dışı sigortalı ---- tarafı ------ kapsamında emniyeti suistimal ve diğer rizikolara karşı sigorta teminatı altına alındığı ve meydana gelen rizikoya ilşikin davalı ------ temlik ve halefiyet kapsamında maddi tazminat talep edildiği,
Dosya kapsamına göre alınan bilirkişi heyet kök ve ek raporunda; ------dava konusunu ortaya çıkaran ------eylemini bir çalışan sıfatıyla değil, şirketi temsile yetkili ------- sıfatıyla gerçekleştirdiği, ilgili ----- gerçekleştirilmesi durumunda sigortalının kastı ile ------ gerçekleştiği, ve davalının ------- göre sigorta tazminatı ödeme sorumluluğunun söz konusu olmadığının bildirildiği,
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı ------ şirketinin yapmış olduğu ödemeyi halefiyet ve temlikname kapsamında davalı ------- talep edilmiş ise de meydana gelen -----sigorta teminatı kapsamında olmadığı, rizikoya ilişkin emniyeti şutistimal eylemini bir çalışan sıfatıyla değil, şirketi temsile yetkili ------- sıfatıyla hareket eden kişi tarafından kasti olarak gerçekleştirildiği, bu haliyle davalı ------ poliçeden kaynaklı sorumluluğunun bulunmadığı anlaşılmakla davacı vekilinin itirazlarının dosya kapsamı ve alınan bilirkişi rapor içreği gözetildiğinde yerinde görülmeyerek davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Mahkememize açılan davanın REDDİNE,
2-Peşin alınan 2.695,05 TL harçtan, alınması gerekli 80,70 TL peşin harcın düşümü ile Hazineye irat kaydına, geri kalan 2.614,35‬ TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA ,
4-Davacı tarafça peşin yatırılmış olan gider avansından artan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
5-Davalı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarınca 9.200,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6-Dosya ekinde bulunan ---------- icra dosyasının karar kesinleştiğinde iadesine,
Dair; Gerekçeli mahkeme kararının taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olduğuna dair davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.25/10/2022