BAM Hukuk Mahkemeleri İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2016/140 Esas 2022/860 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İZMİR
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/140 ESAS
KARAR NO : 2022/860 KARAR

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/02/2016
KARAR TARİHİ : 25/10/2022

Mahkememizde görülen Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle ; Müvekkilinin ihale usulü ile iş aldığını ve işçi çalıştırdığını, davalının yapılan ihaleler neticesinde hizmet ifa ettiğini, üstenci firma elemanı olarak sözleşme konusu işi gerçekleştirmek üzere davalı şirket bünyesinde çalışan işçilerden bir kısmının iş akdi davalıdan sonra ihalesi uhdesinde kalan ve aynı yerde aynı konuda son işveren olan ... firmaları tarafından feshedildiğini, bunun üzerine kuruluşları aleyhine firmaların çalıştırdıkları işçiler tarafından açılan davalar sonucunda işçilerin açtığı davalar sonucu ödenen meblağlardan 98.535,13 TL sinin davalı şirkete ait olduğunu komisyon tarafından tespit edildiğini, mahkeme kararları gereği ... PTT Baş Müdürlüğü tarafından ödenen meblağ Toplamının 2015 yılı Eylül ayı itibari ile 932.507,13 TL olduğunu, taraflar arasındaki sözleşmeler ve iki şartnameleri incelendiğinde çalıştırılacak işçileri iş kanununda ve diğer yasalardan doğan tüm sorumluluklarının yüklenici ait olduğu düzenlemesinin yer aldığını, yüklenicinin istihdam ettiği işçinin işverenin muhatabı ve sorumlusunun yüklenici olduğunu, idarenin kesinlikle işveren muhatap ve sorumlu olmayacağının belirtildiğini, bu nedenle mahkeme kararları gereğince ödenmek zorunda kalınan meblağın rucuen tahsilini talep etmek zorunda kaldıklarını, fazla ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 98.535,13 TL'nin ödeme tarihleri itibari ile faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı taraf davaya cevap vermemiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Sözleşme: Madde 9-Ödeme yeri ve şartları başlıklı 9. maddenin ikinci bendi;
9.2-Ödeme koşulları ve zamanı: Yüklenici sözleşme kapsamında çalıştırdığı işçilere asgari ücretin 6 20 fazlası oranında aylık ücret ödeyecektir. Aylık istihkaklar hizmetin yapılmasını takip eden aybaşında fatura ve hak ediş belgelerine müsteniden ödenir...
Madde 11- Sözleşme bedeline dahil olan giderler başlıklı 11. maddesinde de 11.4. Sözleşme kapsamında çalıştıracağı işçilere aylık brüt asgari ücretin » 20 fazlası ücret ödenecektir.
Madde 25- Sözleşmenin ekleri başlıklı olup ;25.1- İhale dokümanı, bu sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olup, İdareyi ve Yükleniciyi bağlar. Ancak, sözleşme hükümleri ile ihale dokümanını oluşturan belgelerdeki hükümler arasında çelişki ya da farklılık olması halinde, ihale dokümanında yer alan hükümler esas alınır.””
İdari şartname:"PTT Genel Müdürlüğü ile Davacının iş akdi ile bağlı olduğu işveren şirketler arasında imzalanan idari şartnamenin
7.1, h bendinde “ Ücret, kıdem ve ihbar tazminatı ile sosyal yardımlara ilişkin taahhütname'”
Madde 22-Teklif fiyata dahil olan masraflar başlıklı maddenin
22.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç v.b. diğer giderlerin tamamı isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olacaktır. Bu gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilecektir.
22.2. İstekliler sözleşme kapsamında çalıştıracağı işçilere aylık brüt asgari ücretin » 20 ( bazı sözleşmelerde
9430) fazlası hesaplanmak suretiyle aylık ücret vereceğini göz önünde bulundurarak tekliflerini vereceklerdir.
22.3. Giyim eşyası bedeli teklif fiyata dâhil kabul edilecek olup, teknik şartnamesinde belirlenen esaslar çerçevesinde yüklenici tarafından ayni olarak karşılanacaktır..................
22.7. İhbar ve kıdem tazminatı, işçi ücretlerinin posta çeki veya banka hesaplarına yatırılmasına ilişkin tüm giderler ile sözleşme giderleri, *63 oranındaki sözleşme ve genel giderler içinde yer almakta olup bu giderler için ayrıca bir bedel öngörülmeyecektir. İsteklilerin tekliflerini buna göre verdikleri kabul edilecektir.
22.8. Yaya dağıtım hizmetinde çalışacak olan 296 işçinin işe geldikten sonra dağıtım mahalline götürülüp getirilme gideri teklif fiyata dâhildir." Hükümlerinin yer aldığı görülmektedir.
Bilirkişi Raporu : Bilirkişi ... tarafından düzenlenen 23/02/2022 tarihli raporda özetle ; Davalı alt işverenin dava dışı işçilere yapılan tüm ödemeler üzerinden sorumlu olduğu kanaatine varılması halinde 117.168,17-TL, kıdem tazminatı alacağı üzerinden sorumlu olduğu kanaatine varılması halinde davacının 94.124,80-TL davalıdan talep edebileceği görüşü ile raporunu düzenlemiştir.
Bilirkişi Ek Raporu : Bilirkişi ... tarafından düzenlenen 04/10/2022 tarihli ek raporda özetle ; kök raporda yapılan incelemelerde bir değişiklik olmadığı görüşü ile ek raporunu düzenlemiştir.
Dava; hizmet sözleşmesi kapsamında işveren tarafından ödenen işçilik alacaklarını yükleniciden tahsili için açılan rücuen tahsili davasıdır.
Taraflar arasında davalının, kurumda Posta İşleme Merkezi ve Kargo İşleme Merkezi Müdürlüğü bünyesinde posta tekeli dışında kalan gönderilerin ayrım ve işleme ve dağıtım hizmetinin yapması konusunda 4734 Sayılı Yasanın 3. Maddesi gereğince yapılan ihale sonucum hizmet ifa ettiği anlaşmıştır.
“İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir. Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde, kıdem tazminatı, UBGT, fazla mesai alacakları yönünden davalı yüklenicinin işçileri çalıştırdığı dönemle sınırlı sorumlu olduğu, yıllık izin ve ihbar tazminatından son işverenin sorumlu olduğu gözetilerek hüküm kurulması gerekirken yazılı gerekçe ile ödenen bedelin tamamından davalı yüklenicinin sorumlu tutulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.” YARGITAY 15. Hukuk Dairesi Esas No: 2021/611 Karar No: 2021/537 Karar Tarihi:01.03.2021
“İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir. Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile, sözleşmede hüküm bulunmadığı gerekçeşiyle, hesaplanan tutarlardan işçiyi çalıştırmış olan davalılar... şirketleri iş ortaklığının davacı ile, yarı yarıya sorumlu olduğundan bahisle kurulan hüküm hatalı görülmüş, bozmayı gerektirmiştir.” YARGITAY 23. Hukuk Dairesi Esas No: 2017/1404 Karar No: 2020/2931 Karar Tarihi: 12.10.2020
Yukarıda belirlenen ilkeler gözetilerek somut olay değerlendirildiğinde;
Taraflar arasındaki sözleşmenin, “Yüklenicinin Çalıştırdığı Personele İlişkin Sorumlulukları” Başlıklı 24. Maddesinde;.yüklenicinin teknik şartname de yer alan sorumluluklarını ek olarak; 24.1. Yüklenici işin yerine getirilmesi sırasında yasa, yönetmelik ve tüzükler ile belirlenen ve LIO standartlarına uygun iş ve işçi sağlığı ile ilgili tüm güvenlik önlemlerini alacaktır.
24.2. Yüklenicinin ilgili mevzuata göre gerekli önlemleri almasına rağmen olabilecek kazalarda yüklenicinin personelinden kazaya uğrayanların tedavilerini ilişkin giderleri ile ödenecek tazminat da yüklenici aittir. Ayrıca personelden iş başında veya İŞ yüzünden ölenlerin defin giderleri ile ailelerine ödenecek tazminatın tümü de yüklenici tarafından karşılanır.
24.3. İdare, yüklenicinin çalıştırıcı işçinin işlerini muhatabı ve sorumlu değildir yüklenicinin kendisi veya çalıştırıcı işçi ile ilgili iş kanunu ve diğer mevzuattan doğan sorumlulukları yükleniciye aittir. Hükmü yer almaktadır.
Taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre karar verilmesi gerekmekte olup, davalıların sözleşme ile sorumluluğu üzerine almış olması nedeni ile, işçiler hakkındaki işe alınma ve çıkarılma-idare konusundaki kararları üst işveren verse dahi, alt işverenin işçilik haklarından sorumlu olacağı, üst işverenin işçilik haklarından sorumlu olmadığı, Sözleşmede işçilik haklarının alt işveren tarafından ödeneceği yönünde hüküm olması halinde, davacı tarafından ödenen tüm işçilik haklarının ve masrafların tamamından, işçiyi çalıştıran işverenlerin çalıştırdıkları süre ile sınırlı fakat son işveren ihbar tazminatı ve yıllık izin ücretinin tamamından, ihbar tazminatı ve yıllık izin ücreti dışında kalan alacak haklarından ise, son işveren de dahil olmak üzere her işveren işçinin kendi yanında çalıştığı süre ile sınırlı olarak sorumlu olduğu içtihat edilmektedir.
Dava konusu edilen dava dışı işçinin alacakları içerisinde, kıdem tazminatı alacağı bulunmakta olup; Kıdem tazminatı davalı yüklenicinin işçileri çalıştırdığı dönemle sınırlı sorumludur. SGK kayıtlarına göre, davalı alt işverenlerin dava dışı işçileri çalıştırdıkları sürelere göre her işçi için ayrı değerlendirme yapılmış, dava dışı işçiler için kıdem, ihbar ve yıllık izin ödemeleri yapıldığı görülmüş, davalı alt işveren işçilerin son işvereni olmadığından yerleşik Yargıtay içtihatları gereği yıllık izin ve ihbar tazminatı alacağından davalı alt işverenin sorumlu olmayacağı yalnız kıdem tazminatından sorumlu olacağı kanaatine varılarak dava dışı işçilere ödenen kıdem tazminatının toplam 94.124,80-TL sin davalıdan talep edebileceği kanaatine ulaşılmıştır.
Davacı vekilinin 25/10/2022 tarihli duruşmada; "biz her ne kadar dava dilekçemizde ödeme tarihinden itibaren faiz talebinde bulunmuş isek de; bu konudaki talebimizi daraltarak davacı müvekkilim yönünden şüpheli alacak kaydı 2015 yılında vuku bulmuş olup temerrüt sözleşme gereği 2015 yılında olduğundan 01/01/2015 tarihinden itibaren faiz talebimiz vardır. " şeklindeki beyanı da göz önüne alınarak davacının davasının kısmen kabulüne 94.124,80-TL alacağın 01/01/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davacının davasının KISMEN KABULÜNE,
1-94.124,80-TL alacağın 01/01/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Fazlaya ilişkin talebin reddine,
3-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 6.429,67-TL harçtan peşin alınan 1.682,74-TL harcın mahsubu ile bakiye 4.746,93‬-TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR OLARAK KAYDINA,
4-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca davacı yararına takdir olunan 15.059,97-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Dava kısmen kabul edildiğinden davacı tarafın yaptığı 345,70-TL davetiye ve posta gideri, 5.000,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere 5.345,70-TL yargılama giderinden davanın kabul oranı nazara alınarak 5.106,43-TL yargılama gideri ile davacı tarafın karşıladığı 29,20-TL başvurma harcı, 1.682,74-TL peşin alınan harç olmak üzere toplam 6.818,37‬-TL’nin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine, davacı tarafın fazladan yaptığı yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6- Davacı ve davalı yanca yatırılan delil ve gider avansından sarf edilmeyen kısmın karar kesinleştiğinden yatıran tarafa iadesine
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde, istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 25/10/2022

Katip ...
¸e-imzalıdır


Hakim ...
¸e-imzalıdır