19. Hukuk Dairesi 2014/4993 E. , 2015/2362 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın reddine, birleşen davaların kabulüne yönelik olarak verilen hükmün taraf vekillerince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacılar vek.Av...., davalılar vek.Av...."nin gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, asıl davada; müvekkilinin davalı ... ile arasında domates alım satımı nedeniyle ticari ilişki bulunduğunu, mal bedeline karşılık verilen 31.05.2005 tarih ve 7.250,00 TL bedelli çeki ödediği halde tekrar icra takibine konu edildiğini, tarafların ticari defter kayıtları karşılaştırıldığında davalıya borçlu olmadığının ortaya çıkacağını belirterek .... 6.İcra Müdürlüğü"nün 2005/3064 Esas sayılı dosyasından dolayı müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine, takibin iptaline, %40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada, davalı vekili, davacının takibe konu çek ile ilgili yaptığı bir ödemesi bulunmadığını, davacının iddiasını yazılı delille kanıtlaması gerektiğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
Birleşen ... 1.Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2005/732 esas sayılı dava dosyasında; davacılar vekili, müvekkilleri aleyhine davalılardan ..."in 06.05.2005 tarihli, 20.000,00 TL bedelli çeki icra takibine konu ettiğini, çek bedelinin ödendiğini, ödemeden ciro yolu ile hamil davalıların haberdar olduğunu belirterek, müvekkillerinin takibe konu çek bedelinden borçlu olmadığının tespitine, takibin iptaline, %40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalılar vekili, davacıların iddiasını yazılı delille kanıtlaması gerektiğini bildirerek, davanın reddini istemiştir.
Birleşen ... 1.Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2006/302 Esas sayılı dava dosyasında; davacı ... vekili, müvekkili ..."ın ortağı bulunduğu .... Gıda Ltd.Şti."nin davalıdan alacaklı olduğunu, müvekkilinin yapılan temlik sonucu davalıdan alacaklı hale geldiği için davalıya herhangi bir borcunun bulunmadığını belirterek, müvekkilinin, aleyhine 3 adet çeke dayalı girişilen icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tespitine, takibin iptaline, %40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davalı vekili, müvekkilinin temliknameyi kabul etmediğini, muvazaalı olduğunu, takibe konu çeklerden kurtulmak amacına yönelik bulunduğunu bildirerek davanın reddi ile %40 tazminata karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, benimsenen asıl ve ek bilirkişi raporları doğrultusunda; asıl davanın reddine, birleşen davaların kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Asıl ve birleşen davalardaki uyuşmazlık bedelsizlik iddiasına dayalı menfi tespit istemine ilişkindir.
Taraflar arasında düzenlenen tediye makbuzları ve ticari defter kayıtlarının incelenmesi halinde ticari ilişki kapsamında verilen çeklerin bedelsiz olup olmadığı anlaşılacağından bahisle her iki taraf da ticari defter kayıtlarına dayanmışlardır. Mahkemece bu çerçevede inceleme yaptırılıp, bir bilirkişi raporu ve itirazlar üzerine ikinci bir bilirkişi raporu, üç ek rapor alınmıştır. Ne var ki, raporlar arasında çelişki bulunduğu halde bu çelişki giderilmeden ve yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırılmadan hüküm oluşturulmuştur. Eksik inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. Kaldı ki, yerel mahkeme kararı yeterli bir gerekçeyi de ihtiva etmemektedir. T.C.Anayasası"nın 141/3.ve 6100 sayılı HMK"nın 297.maddeleri uyarınca mahkeme kararlarının gerekçeli olması zorunludur. Zira Yargıtay denetimi ancak yeterli gerekçe bulunması halinde sağlıklı bir şekilde yapılabilecektir. Bu durumda mahkemece yapılacak iş, iddia, ve savunma çerçevesinde taraflar arasındaki ticari ilişki yönünden itirazları da gözetilerek ve önceki rapor ve eklerindeki çelişkiyi giderecek şekilde yeni bir bilirkişi heyetinden ayrıntılı ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınıp deliller hep birlikte değerlendirilerek usulüne uygun yeterli gerekçeyi de içerecek şekilde uygun sonuç dairesinde bir karar verilip, hüküm oluşturulmasından ibaret olmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenle hükmün temyiz eden taraflar yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre tarafların şimdilik diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan taraflar yararına takdir edilen 1.100.00."er-TL. duruşma vekalet ücretinin bir diğerinden alınarak yek diğerine ödenmesine, peşin harçların istek halinde iadesine, 23.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.