MAHKEMESİ : Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 20/11/2013
NUMARASI : 2011/162-2013/557


Taraflar arasındaki tespit ve alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi olarak 3. Kat 6 nolu bağımsız dairenin sahibi olduğunu, davalı kooperatif ile 31.03.1998 tarihinde yapılan sözleşme kapsamında Denizli Merkez İlçe ......sayılı taşınmaz üzerine yapılacak inşaatın 3. katına yapılacak iki dairenin müvekkili O.. B.. ve eşi davalı İ.. B.."a tahsisi konusunda anlaşıldığını, tahsis edilen bu iki daireden 6 nolu dairenin müvekkiline ait olduğunu, müvekkilinin bu anlaşma çerçevesinde gerekli ödemeleri yaparak tamamladığını, müvekkilinin kooperatife toplam 75.000,00TL ödeme yaptığını ancak ödemelerin kooperatif kayıtlarında bulunmadığını, müvekkili tarafından ödemelerin kooperatif hesabı olarak bildirilen hesap numarasına kooperatif başkanı M.... ismine ve yine daha sonra kooperatif başkanı olan A... ismine yapıldığını, müvekkilinin kooperatif üyeliğinin devredildiğine ilişkin duyumlar üzerine kooperatif üyeliğinin tespiti amacıyla açılan dava da Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 22.12.2010 tarih ve 2006/5 Esas, 2010/451 Karar sayılı ilamıyla müvekkilinin kooperatif ortaklığının tespitine, kooperatife ait taşınmazdaki 3. Kat 6 nolu bağımsız bölümün dava dışı O.. C.. adına kayıtlı olduğundan bu dairenin müvekkiline ait olduğunun tespitine ilişkin istemin reddine karar verildiğini ileri sürerek, Denizli M......4 nolu parsel 3. Kat 6 nolu bağımsız bölüm dairenin vekil edene ait olduğunun tespitine, bunun mümkün olmaması halinde fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile bu dairenin dava tarihindeki serbest piyasa değerinin şimdilik 75.000,00 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek vadeli en yüksek ticari faizi ile birlikte davalılardan alınarak müvekkiline verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı İ.. B.. dışındaki davalılar vekili, davacının iddialarının yerinde olmadığını, müvekkillerinden O.. C.."in devir aldığı üyeliğin öncesini araştırmak zorunda olmadığını, müvekkili O.. C.."in söz konusu daireyi son malik olarak bildiği T...12.05.2006 tarihinde satın aldığını, müvekkili ile satıcının birlikte kooperatife başvurarak üyelik devrini gerçekleştirdiklerini, söz konusu daireye ilişkin üyeliğin davacıdan öncelikle A..... ondan da G... satılmış olduğunu, müvekkilinin iyiniyetli olarak iktisabının geçerli olduğunu, Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi"nde üyeliğin tespiti açısından yapılan yargılamada, davacı tarafından verilen vekaletnamede yetki bulunmadığından devrin geçersiz olduğundan bahsedildiği ancak hisse satış bedelinin tamamının ödendiği, hisse bedelinin bir kısmının davacının kayınvalidesi F....hesabına yatırıldığını, bu itibarla davacının yaptığı ödemelerin kooperatif kayıtlarında iddia edildiği gibi olmayıp daha az olduğunu, ayrıca yapılan ödemelerin büyük bir kısmının da A.... aldığı kooperatif hissesi karşılığında yatırıldığını, davacının hissesi karşılığı aldığı paraların mahsubu yapıldığında davacının hiçbir alacağının olmadığını, davacının kooperatif üyeliğini devir ettiği tarih itibariyle binaların bitmediğini, müvekkilinin gerek sigortaya yaptıkları prim ödemeleri ve gerekse binalara yatırımlarının devam ettiğini, tapu kaydının mal sahibi üzerinde olduğunu, kooperatife ve üyelere tapu verilmediğini savunarak, haksız açılan davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; mahkemece aldırılan bilirkişi raporunda davacının iki üyelik için davalı kooperatife ödediği 9.668,60 TL aidat miktarının dava tarihi itibariyle güncel değerinin 69.068,83 TL olduğu, davacı tarafça yapılan ödemelerden bir daireye isabet eden 4.834,30 TL ödemenin güncel değerinin 34.534,41 TL olduğunun saptandığı, davacının aidat ödemelerinin hesabına yapılan iadeler toplamının 19.000,00 TL olduğu, iadelerin dava tarihi itibari ile güncellenmiş değerinin 30.336,31 TL olup yapılan iadeler mahsup edildikten sonra kalan bakiye ödemenin 4.198,10 TL olduğu anlaşılmakla davacı tarafından yapılan 4.198,10 TL aidat için alması gereken tazminat miktarın 9.381,39 TL olarak tespit edilmiştir. Bilirkişi raporunun açık anlaşılır ve hükme esas olduğu kanaati ile davalı kooperatife tapu maliki tarafından tapu verilmesinin imar uygulaması nedeniyle bu aşamada mümkün olmadığı ve davacının ödemiş olduğu aidatın güncellenmiş değeri dikkate alındığında kooperatif tarafından davalılardan O.. C.."e isabet eden 3. Kat 6 nolu bağımsız bölümün davacı adına tespiti mümkün bulunmadığı gerekçesiyle, davacının tespit talebinin reddine, davacı tarafça her ne kadar davalı kooperatif ile birlikte kooperatif üyeleri de davalı olarak gösterilmiş ise de, kooperatif tasfiye edilmemiş olup, kooperatif adına tapu oluşmadığından bu konu nizalı olup henüz kooperatif üyeleri adına bağımsız tapu kayıtları verilmediği gerekçesiyle, kooperatif dışındaki davalılar hakkındaki davanın pasif husumet yokluğundan reddine, davacının ödemiş olduğu 4.198,10 TL aidat bedelinin yapılan hesaplama neticesinde dava tarihi itibariyle yararlanma bedelinin 9.381,39 TL olarak belirlenmiş olduğu gerekçesiyle, tazminat yönünden açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2) Dava, tapu iptali, tescil, mümkün olmazsa daire bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Bir yapı kooperatifinin ana amacı ortakların akçalı yükümlülüklerini yerine getirmeleri karşılığında anasözleşmeye uygun, konut ya da işyeri teslim etmektir. Çeşitli nedenlerle konut ya da işyeri tahsisi imkânsızlığı ortaya çıktığında ortağın uygun bir tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Normal ödemesini yapıp konut sahibi olan üyelerle eşit miktarda ödemesi bulunduğu tespit edilen, diğer anlatımla eksik ödemesi bulunmadığı belirlenen, ancak kendisine konut tahsis ve teslimi yapılamayan ortağın ödemesi eksik olmayan diğer üyelere verilen emsal bir konutun dava tarihi itibariyle rayiç değerini talep edebileceğinin, hiç ödemesi yok ise konut karşılığı tazminat isteminin reddi gerektiğinin kabulü gerekir. Eksik ödemesi olan bir üyenin konut karşılığı tazminat alacağının hesaplanma şekli Dairemizin yerleşik uygulamalarında aşağıdaki gibi formüle edilmiştir:
a-Önce ortaklara tahsis edilen konutun dava değeri itibariyle rayiç değeri hesaplanmalıdır.
b-Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar ( toptan eşya fiyat endeksi " TEFE" artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak güncel değeri bulunmalıdır.
c-Bundan sonra yukarıda (a) maddesinde bulunan değerden (b) maddesinde bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
d-Bunu takiben eksik ödeme yapan davacı ortağın ödentileri (b) maddesindeki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı güncelleştirilmelidir.
e-Bu hesaplamalardan sonra normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (b) maddesinde bulunan ödemelerinin güncel değerinin karşılığı yine yukarıda (c) maddesinde bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre davacının (d) maddesinde eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yararlanması gerektiği orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak (d) maddesinde bulunan miktar (c ) maddesinde bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan rakamın (b) maddesinde bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktarın (d ) maddesinde bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar davacı ortağın davalı kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar tutarıdır.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda kooperatif tarafından ödemelerini tam ve eksiksiz yapan ortağın bilgileri verilmediğinden normal ödeme yapan bir ortağın ödemelerinin tespitinin yapılamadığı ve davacı tarafça yapılan ödemelerin tam ve eksiksiz yapıldığının kabulü ile rapor hazırlandığının bildirildiği, ayrıca davacının kayınvalidesi olan Fatma Dören"e yapılan ödemenin mahsup edilerek hesaplama yapıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, öncelikle davalı kooperatifin kuruluşundan bu yana tüm genel kurul kararları öncelikle kooperatiften, temin edilememesi halinde ticaret sicil memurluğundan istenerek, genel kurul kararlarına göre normal ödeme yapan bir ortağın ödemeleri belirlenip, davacı tarafından yapılan ödemelerden davalı kooperatif tarafından davacının kayınvalidesi olan Fatma Dören"e yapılan ödemenin mahsubu yapılmaksızın kooperatif defter ve kayıtları ya da davacı tarafından sunulan belgelerden tespit edilmek suretiyle bilirkişi kurulundan Dairemizin yerleşik uygulamalarında benimsenen ve yukarıda açıklanan tazminat hesaplama formülündeki ilkeler doğrultusunda rapor alınarak oluşacak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı bilirkişi raporu doğrultusunda karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.10.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.