MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili, müvekkilinin 29.08.2008 tarihinde davalı işyerinde proses operatörü (otomasyon üzerinden üretimden sorumlu kişi) olarak çalıştığını, peynir üretimi esnasında, sistem hatasından kaynaklanan nedenle kremayı otomatik olarak atmadığını farkettiğini, kremayı diğer hat üzerinden peynire ilave ettiğini, bir hafta sonra bu peynirlerin bozulduğunun anlaşılması nedeniyle, müvekkilinin bu konuda suçlu bulunarak 29.05.2012 tarihinde tutanak tutulduğunu, 9 gün sonra 08.06.2012 tarihinde müvekkilinin raporlu olduğu bir dönemde işine son verildiğini, fesih bildiriminin 6 işgünü içerisinde yapılmadığını, 6 işgünü geçtikten sonra yapılan bu feshin haklı fesih olmadığını, müvekkilinin yapılan bu haksız fesih nedeniyle Aksaray Çalışma ve İşKur İl Müdürlüğü"ne başvurduğunu, yapılan incelemede 8 haftalık ücreti tutarında ihbar tazminatı ve hizmet süresine göre hesaplanacak kıdem tazminatına hak kazandığının tespit edildiğini, bugüne kadar ihbar ve kıdem tazminatı adı altında herhangi bir ödemenin yapılmadığını beyanla kıdem,ihbar tazminatı, yıllık izin, hafta tatili, bayram genel tatil, fazla mesai alacağı istemiştir.
Davalı Savunmasının Özeti:
Davalı vekili davacı işçinin 25.05.2012 tarihinde üretim esnasında, amirlerine danışmadan kendi insiyatifi ile pastörize ürünün içerisine çiğ krema karıştırarak 10 ton beyaz peynirin zayii olmasına sebep olduğunu, 30.05.2012 tarihinde yazılı beyanının alındığını, fabrikada otomasyon sistemi ile üretim yapıldığını, davacının görevli olduğu kontrol odasında sürekli ve dikkatli olarak programı takip etmesi gerektiğini, ancak davacının üretim esnasında hiçbir kontrol yapmayarak üretim bittikten sonra kremanın katılmadığını farkederek kendi hatasını örtbas etmek için sonradan ürüne çiğ krema kattığını, çiğ kremanın üretim bittikten sonra ürüne katıldığı için hem ürünün bozulduğunu, hem de pastörize olmamış çiğ kremanın ürüne girmesiyle ürünün tamamının sağlıksız hale geldiğini, işçinin gerekli dikkat ve özeni göstermemesinden ve amirlerine danışmadan kendi insiyatifi ile pastörize ürünün içerisine çiğ krema karıştırmasından kaynaklandığını ve 10 ton beyaz peynirin zayii olmasına neden olduğunu beyanla iş sözleşmesinin haklı feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, feshin süresinde yapılmadığı gerekçesiyle kıdem ve ihbar tazminatının kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar davalı vekili tarafından temyiz edilimiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında iş sözleşmesinin hak düşürücü süre içinde feshedilip feshedilmediği ve davacının sorumluluğu yönünde uyuşmazlık vardır.
İşçi veya işveren bakımından haklı fesih nedenlerinin ortaya çıkması halinde, iş sözleşmesinin diğer tarafının sözleşmeyi haklı nedenle fesih yetkisinin kullanılma süresi sınırsız değildir. Bu bakımdan 4857 İş Kanununun 26 . maddesinde, fesih nedeninin öğrenildiği tarih ile olayın gerçekleştiği tarih başlangıç esas alınmak üzere iki ayrı süre öngörülmüştür. Bu süreler içinde fesih yoluna gitmeyen işçi ya da işverenin feshi, haklı bir feshin sonuçlarını doğurmaz. Bu süre, feshe neden olan olayın diğer tarafça öğretilmesinden itibaren altı işgünü ve herhalde fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren bir yıl olarak belirlenmiştir.
Altı iş günlük süre işçi ya da işverenin haklı feshe neden olan olayı öğrendiği günden itibaren işlemeye başlar. Olayı öğrenme günü hesaba katılmaksızın, takip eden iş günleri sayılarak altıncı günün bitiminde haklı fesih yetkisi sona erer.
İşverenin tüzel kişi olması durumunda altı işgünlük süre feshe yetkili merciin öğrendiği günden başlar. Bu konuda müfettiş soruşturması yapılması, olayın disiplin kurulunca görüşülmesi süreyi başlatmaz. Olayın feshe yetkili kişi ya da kurula intikal ettirildiği gün altı iş günlük sürenin başlangıcını oluşturur. Bir yıllık süre ise her durumda olayın gerçekleştiği günden başlar.
Yukarıda değinilen altı iş günlük ve bir yıllık hak düşürücü süreler, işçi açısından 24/II madde, işveren açısından ise 25/II maddede belirtilen sebeplere dayanan fesihler yönünden aranmalıdır. Bu itibarla, geçerli nedene dayanan fesih durumlarında, 26. maddede öngörülen hak düşürücü süreler işlemez. Dairemizin istikrar kazanmış uygulaması bu yönde olup, geçerli nedene dayanılarak yapılan fesihlerde belirtilen hak düşürücü sürelerin yerine “makul süre” içinde sözleşmenin feshedilebileceğini kabul etmektedir.
Dosya içeriğine göre işyerinde 29.08.2008-08.06.2012 tarihleri arasında üretim sorumlusu olarak çalışan davacının iş sözleşmesi 08.06.2012 tarihinde 4857 sayılı İş kanunu"nun 25/11-d maddesine dayanılarak feshedilmiştir. 06.06.2012 tarihinde düzenlenen iş akdi fesih talep formunda, iş akdi feshi talebi gerekçesinin "Tam yağlı beyaz peynir üretimi esnasında pastörizasyon işleminden önce çiğ krema dozajlama işlemi yapılmakta ve bu şekilde son ürün yağ değerinin kalite kriterleri içerisinde olması sağlanmaktadır. Çiğ krema, pastörizasyon aşamasından önce ürüne ilave edildiği için pastörize olmakta ve son üründe problem yaşanmamaktadır.25.05.2012 tarihinde üretilen 55.010 lt. tam yağlı beyaz peynir sütünün içerisine pastörizasyon aşamasından sonra çiğ krema eklendiği, bu nedenle 11.000 Kğ tam yağlı beyaz peynir ürününün problemli olduğu tespit edilmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda görevli operatörün pastörizasyondan sonra yağ değerinin kalite kriterleri içerisinde olmadığını tespit ettiği, bu nedenle, amirlerine danışmadan, kendi insiyatifiyle pastörize ürünün içerisine çiğ krema eklediği tespit edilmiştir. Bu yaşanan olaylar nedeniyle bölüm yöneticisi ... personele güvenmediğini ve çalışmak istemediğini belirtmiş, Disiplin Kurulunda da aynı karar verilmiştir. Tüm bu nedenlerden dolayı iş akdi feshi talep edilmektedir" denilmektedir. Feshe dayanak olay 25.05.2012 tarihinde yaşanmış, davalının öğrenmesi ürünlerdeki bozulma ile ve davacıdan savunma istenildiği tarih olan 30.05.2012"de gerçekleşmiştir. 06.06.2012 tarihinde iş akdi feshi talep formu grup müdürü ..., ... tarafından disiplin kurulunda aynı karar verildiği, bu nedenle iş akdinin feshedilmesi yönündedir. Feshin yazılı olarak bildirimi 08.06.2012"de olmakla 6 iş günlük süre hususu yönünden makul şartlarda değerlendirilebilecek bir fesih söz konusudur. O nedenle mahkemece, 4857/m.2.6 gereğince 6 işgünlük hakdüşürücü süre içinde yapılması gereken haklı fesih bildiriminin bu süre içinde yapılmadığı gerekçesiyle esasına girilmeden tazminat taleplerinin kabulüne karar verilmesi yerinde değildir.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 25/2-ı maddesinde işçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, iş yerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya veya maddeleri 30 günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratmasının işverene iş sözleşmesini derhal feshetme hakkı veren hallerden olduğu belirtilmiştir. İşçinin iş görme edimini yerine getirirken özen borcuna aykırı davrandığı kasıt veya ihmal ve dikkatsizlik ile işverene zarar verdiği hallerde zarara uğradığını ispat yükü işverene, zararın oluşmasında kusuru bulunmadığını ispat yükü ise işçiye aittir.
Somut olayda; davacının iş sözleşmesi, otomasyon sistemi ile üretim yapılan fabrikada, 25.05.2012 tarihindeki üretim esnasında, gerekli dikkat ve özeni göstermemesinden ve amirlerine danışmadan, pastörize sütün içerisine çiğ krema karıştırarak 10 ton beyaz peynirin zayii olmasına sebep verdiği iddiası ile 4857 Sayılı İş Yasası"nın 25/11 maddesi gereğince 08.06.2012 tarihinde tazminatsız olarak davalı şirket tarafından feshedilmiştir. Zayi olan 10 ton beyaz peynir hammadde, süt, maya, işçilik, elektrik ve amortisman dahil maliyet bedelinin 61.192,00 TL olduğu bildirilmişse de davacının eyleminin feshi gerektirecek geçerli bir neden teşkil edip etmediğinin belirlenmesi için kusur oranı ve oluşan zarar miktarının kuşkuya yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulması gerekir. Bu nedenle, davacının görev tanımı, arıza meydana gelen makinadaki duruş süresi, arızaya kimin müdahele ettiği, duruş sebebi ile zarar meydana gelip gelmediği birlikte değerlendirilerek makine mühendisi ve iş güvenliği konusunda uzman bilirkişiler aracılığı ile keşif icra edilerek rapor alınmalı, davacının kusurlu olup olmadığı tespit edilmeli, ayrıca oluşan zarar ile varsa kusura isabet eden zarar miktarı belirlenerek, tespit edilecek zarar miktarı davacının 30 günlük ücreti ile karşılaştırılarak sonuca gidilmeli ve feshin geçerli nedene dayanıp dayanmadığına karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması hatalı olmuştur.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 25.06.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.