BAM Hukuk Mahkemeleri Bursa 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/726 Esas 2022/1188 Karar Sayılı İlamı

T.C. BURSA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/726 Esas
KARAR NO : 2022/1188
HAKİM : ... ...
KATİP : ... ...
DAVACI : ... - T.C.N.... - ...
DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 21/06/2022
KARAR TARİHİ : 27/10/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 28/10/2022
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA VE SAVUNMA:
Davacı dava dilekçesinde özetle: Tarafına ait Tasfiye Halinde Birkan Isıtma ... Ltd Şti' ve ... Isıtma .. Ltd ticari işletmesinin kapanınca şirkete ait defterleri ve belgeleri kardeşinin dükkanının üst katına götürdüğünü, mali müşavirin muhasebecisi tarafından geçmişe ait defterler bulunduğunu, müşavirin hurdacı kağıtçıya 50-60 çuval belge verdiğini ve kendi şirketine ait defter ve belgelerin de bu çuvallar ile birlikte götürüldüğünü, ancak nereye nasıl götürüldüğüne dair bilgisi bulunmadığını, bu sebeple şirkete ait ticari defter ve belgeler hakkında zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER:
Dava dilekçesi, hasar tespit tutanağı, şirkete ait imza sirküsü, yazılan müzekkere cevapları ve tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ SONUÇ:
Dava, TTK' nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı tarafından şirketlerine ait 2005 yılı ve geçmiş yıllara ait defter, fatura ve belgelerin kaybolduğunu ileri sürerek, kaybolmaya yönelik hiçbir vakıa ve delil sunulmamıştır.
Öte yandan davacı ticari işletmesi sebebiyle Birkan Isıtma ...ltd şti ve ... Isıtma .. Ltd tacir olduğundan basiretli şekilde davranmak zorundadır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 05/10/1984 tarih 1982/11-852 Esas ve 1984/788 Karar sayılı kararında "TTK.nun 68/1. maddesi hükmünce "Defter tutmak mecburiyetinde bulunan kimse ve işletmeye devam eden halefleri, defterler! son kayıt tarihinden ve saklanması mecburi olan diğer hesap ve kağıtları tarihlerinden itibaren on yıl geçinceye kadar saklamaya mecburdurlar". Aynı maddenin son fıkrası da şu düzenlemeye yer vermiştir: "Bir tacirin saklamakla mükellef olduğu defter ve kağıtları yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet sebebiyle ve kanuni müddet içinde ziyaa uğrarsa tacir ziyanı oğrendiği tarihten itibaren onbeş gun icinde ticari isletmesinın bulundugu yerin selahiyetli mahkemesinden kendisine bir vesika verilmesini isteyebilir. Mahkeme lüzumlu gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir. Böyle bir vesika almamış olan tacir defterlerini ibrazdan kaçınmış sayılır...Önce şu husus belirtilmelidir ki, metni yukarıya aynen alınan hükümdeki "yangın, su baskını veya yer sarsıntısı" örnekleri tahdidi bir düzenleme içerisinde yer almamış, "gibi" sözlüğünden de anlaşılacağı üzere tacirin elinde olmayan benzer olaylar da maddenin kapsamında düşünülmüştür. Tacirin 68. maddenin son fıkrasından yararlanabilmesi icin bir taraftan defterlerin korunması amacıyla gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında, elinde olmayan bir nedenle meydana gelmiş olması zorunludur: Genel bir kural konulamamakla beraber cereyan ettigi yer ve sartlar itibarıyla bir (hırsızlık) olayı sozu edılen madde kapsamında düşünülebileceği gibi, gene başka yer ve başka koşullar altında düşünülmeyebilir de... Davaya konu olayda ise; ticari defter ve belgeler otomobilin içerisine konulmuş ve buradan çalındığı iddia olunmuştur...Ticari defter ve belgelerin iyi muhafaza edilmemiş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekir." denilmiştir.
Dolayısıyla somut olayda, davacı şirket yetkilisinin açık beyanı ile şirkete ait defterleri ve belgeleri kardeşinin dükkanının üst katına götürdüğünü, mali müşavirin muhasebecisi tarafından geçmişe ait defterler bulunduğunu, müşavirin hurdacı kağıtçıya 50-60 çuval belge verdiğini ve kendi şirketine ait defter ve belgelerin de bu çuvallar ile birlikte götürülerek kaybolduğu ileri sürülmekle Hukuk Genel Kurulu kararında da vurgulandığı üzere tacirin saklamakla mükellef olduğu ticari defter ve kağıtları özenle muhafaza etmesi zorunlu olup, yerine göre çalınma halinde bile, zayi belgesi verilemez iken, basiretli tacir gibi davranmama sebebiyle kaybolma halinde zayi belgesi verilemeyeceği gibi iradesi dışında karar defterinin kaybolduğuna dair vakıa ileri sürülmediği ve hiçbir delil sunulmadığından davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlere,
1-Davanın subut bulmadığından reddine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL nispi karar ve ilam harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-HMK'nın 333. Maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesinden sonra ilgilisine iadesine,
Dair, davacı şirket yetkilisinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMKnın 341. Ve 345. Maddeleri gereğince 2 haftalık yasal süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 27/10/2022

Katip ...
¸e-imzalıdır.


Hakim ...
¸e-imzalıdır.


Güvenli elektronik imza ile onaylanmıştır.
Aslının aynı olduğu tasdik olunur.
Katip ...
¸E-imzalıdır.