Esas No: 2022/832
Karar No: 2022/886
Karar Tarihi: 27.10.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/832 Esas 2022/886 Karar Sayılı İlamı
Özet:
İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde görülen çekişmesiz yargı işi sonucunda talep eden tarafın, damadı tarafından el konulan ve zayi olan bononun iptaline ilişkin açtığı davanın hasımsız açıldığı ve talebin reddedildiği belirtilmiştir. Mahkeme kararında, zayi nedeniyle bononun iptal edilebilmesi için TTK'nın 780 ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir bononun bulunması gerektiği vurgulanmıştır. Kararda, TTK'nın 778. maddesi delaletiyle ise hasımsız olarak açılan davalarda, hasımsızlık koşullarının oluşmadığı durumlarda istirdat davası açılabileceği belirtilmiştir. Ayrıca, TTK'nın 757 ve devamı maddelerinde iptal davası açma hakkının lehtar ve hamile tanındığı, iptal istemiyle mahkemeye başvuran kişinin bononun elinde iken zayi olduğuna dair inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri sağlamakla yükümlü olduğuna dikkat çekilmiştir.
TTK'nın 778/1-I maddesi, 757. vd. maddeleri - Zayi nedeniyle bononun iptali
TTK'nın 759/2. maddesi - İptal isteminde bulunan kişinin yükümlülüğü
TTK'nın 763. m
T.C.
İZMİR
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/832 Esas
KARAR NO : 2022/886
TALEP : Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle)
TALEP TARİHİ : 24/10/2022
KARAR TARİHİ : 27/10/2022
Talep eden tarafından açılan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) çekişmesiz yargı işinin mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda, tüm dosya incelendi.
İDDİA VE TALEP:
Talep eden vekili talep dilekçesinde özetle; Müvekkiline ait 6 adet senede damadı ... tarafından el konulduğunu belirterek 13/09/2022 düzenleme tarihl ve 25/10/2022 vadi tarihli 60.000,00 TL bedelli senedin zayi nedeniyle iptaline ve ödemeden men edilmek üzere ihtiyati tedbir karar verilmesini talep etmiştir.
TALEP:
Talep, 6102 sayılı TTK'nın 778/1-I maddesi delaletiyle, aynı Kanunun 757. vd. maddelerine dayalı zayi nedeniyle bononun iptali istemine ilişkindir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep, zayi nedeniyle bononun iptali istemine ilişkin olup, HMK'nın 382/2(e)-6. hükmü gereğince çekişmesiz yargı işidir.
6102 sayılı TTK'nın 778 maddesi delaleti ile bonolar bakımından iptal davaları açısından uygulanması gerekli TTK'nın 757 ve devamı maddelerinde iptal davası açma hakkı lehtar ve hamile tanınmış bir hak olup, TTK'nın 759/2. maddesi uyarınca, iptal isteminde bulunan kişi bono elinde iken zayi olduğuna dair inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak, senedin bir suretini ibraz etmek yahut da senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
TTK'nın 763. maddesinde de "mahkemece dilekçe sahibinin poliçe elindeki ziyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulduğu taktirde verilecek ilanla poliçeyi eline geçirene belirli bir süre içerisinde poliçeyi getirmeyi davet eder, aksi halde poliçenin iptaline karar verileceğini ihtar eder." hükmü düzenlenmiştir.
Zayi nedeniyle bono iptali davası açılabilmesi için öncelikle TTK'nın 780 ve 781. maddeleri uyarınca yasal unsurlara haiz bir bononun bulunması esastır. Bu unsurlara haiz olmayan bir belgenin kambiyo senedi vasfı taşımaması nedeniyle TTK hükümleri uyarınca zayi nedeniyle iptali istenilemez.
Yukarıda yapılan açıklamalar ve dosya kapsamındaki deliller bir arada değerlendirildiğinde; zayi nedeniyle iptal talebinde amacın, keşidecinin mükerrer ödeme yapmasını önlemek ve kaybedilen kambiyo senedi yerine mahkemece verilecek iptal kararını keşideciye/muhataba ibraz etmek olduğu, somut olayda talep eden talebe konu bonoların damadı olan ... tarafından alındığını iddia ettiğine göre bonoları elinde bulunduran kişinin bilindiği, TTK'nun 778. maddesi atfıyla somut uyuşmazlıkta uygulanması gereken TTK'nın 757 vd. maddeleri gereğince yetkili hamilin elinden rızası dışında çıkan ve kimin elinde olduğu bilinmeyen başka bir deyişle zayii olan bonoların hasımsız olarak iptalini isteyebileceği, ancak talep dilekçesindeki anlatıma göre bonoları haksız surette elinde bulundurduğu iddia edilen kişi bilindiğine göre bu kişi hasım gösterilmek suretiyle TTK'nın 792. maddesi gereğince istirdat davası açılabileceğinden hasımsız açılan davada iptal kararı verilmesi koşullarının oluşmadığı, talebin hasımsız olduğu ve taraf teşkilinin gerekmediği, Anayasanın 141/son ve HMK'nun 30. maddelerinde düzenlenen usul ekonomisi ilkesi gereği dosya üzerinden inceleme yapılabileceği anlaşılmakla talebin reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Talebin REDDİNE,
2-Alınması gerekli harç peşin alınmakla yeniden harç alınmasına YER OLMADIĞINA,
3-Mahkememizce bu yargılama nedeniyle yapılan yargılama giderlerinin talebin mahiyeti gereği talep eden üzerinde BIRAKILMASINA,
4-6100 Sayılı HMK'nın 333. maddesi uyarınca talep eden tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının kararın kesinleşmesinden sonra talep edene İADESİNE,
Dair karar, HMK 341vd maddeleri gereğince tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize veya aynı nitelikteki başka yer Mahkemesine verilecek dilekçe ile İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda karar verildi.27/10/2022
Katip ...
E İMZA
Hakim ...
E İMZA
