.....

Dava rucüan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Yasanın 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 21. maddesi 1. fıkrası ile “iş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir.” düzenlemesi getirilmiştir.
Anılan madde ile tazmin sorumlularının Kurum karşısındaki sorumluluğu bir tavanla sınırlandırılmış olup, bu sorumluluk “...sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı…” bulunmaktadır. Maddenin açık hükmü karşısında; ilk peşin sermaye değerli gelirin, Kurum yararına tazmini mümkün kısmının belirlenebilmesi için gerçek zarar tavan hesabı yapılması zorunluluğu bulunmaktadır.
Gerçek zarar hesabı tazminat hukukuna ilişkin genel ilkeler doğrultusunda yapılmalı, sigortalı sürekli iş göremezlik durumuna girmiş ise bedensel zarar hesabı, ölümü halinde destekten yoksun kalma tazminatı (Borçlar Kanununun 45-46, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 54-55. maddeleri) hesabı dikkate alınmalıdır.
Gerçek zarar hesaplanmasında ise; zarar ve tazminata doğrudan etkili olan işçinin net geliri, bakiye ömrü, iş görebilirlik çağı, iş göremezlik ve karşılık kusur oranları, destek görenlerin gelirden alacakları pay oranları, eşin evlenme olasılığı, gibi tüm verilerin hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde öncelikle belirlenmesi gerekir. Anlaşılacağı üzere rücu alacağından sorumluluk belirlenirken gelirlerin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri ile yargılamada yöntemince hesaplanacak gerçek (maddi) zarar karşılaştırması yapılıp düşük (az) olan tutarın hükme esas alınması gerekir.
Dul kalan eşin yeniden evlenme şansının belirlenmesinde aile bağlarına, sosyal ve ekonomik durumuna, kişiliğine, çocuk sayısına, ülke şartlarına ve yörenin töresel koşullarına bakılarak bir sonuca varılması gerekir. Evlenme şansı belirlenirken, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi tarafından kullanılan tablonun mevcut koşullarda ülkemiz koşullarına daha çok uyumlu olduğu değerlendirilebilir. (Hukuk Genel Kurulunun 02.02.2011 gün; 2010/4-712 Esas, 2011/4 Kararı). Önceki hesap yöntemlerinde, kız çocuklarının bakım ihtiyaçları, evlenme çağlarının kural olarak kentlerde geldiği kabul olunan 22 yaşla, köylerde ise 18 yaşla sınırlı tutulması gereği varsayımsal olarak kabul olunmakta idi. Kız çocuklarının evlenme yaşlarının, aile bağlarına, sosyal ve ekonomik durumuna, ülke şartlarına ve yörenin töresel koşullarına göre değişiklik arzettiği gözetildiğinde, ...... bölgelere göre düzenlenen evlenme yaşı istatistiklerinden yararlanılarak belirlenmesi, tazminat hesap ilkelerine daha uygun olacaktır.

Diğer taraftan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 74. (818 sayılı Borçlar Kanunu 53.) maddesi hükmü gereğince, hukuk hâkimi kesinleşen ceza mahkemesi kararındaki maddi olgu ile bağlıdır. Ceza mahkemesi kendine has usuli olanakları nedeniyle hükme esas aldığı maddi olayların varlığını saptamada daha geniş yetkilere sahiptir. Bu nedenle, hukuk hâkiminin, ceza hâkiminin fiilin hukuka aykırılığını ve illiyet bağını saptayan maddi vakıa konusundaki kabulü ve ceza mahkemesinin kabul ettiği olayın gerçekleşme şekli diğer bir deyişle maddi vakıanın kabulü konusunda kesinleşmiş olan bir mahkûmiyet veya maddi vakıa tespiti yapan beraat hükmüyle bağlı olacağı hem ilmi..... hem de kökleşmiş kazai içtihatlarla benimsenmiş bulunmaktadır. Şu halde, hukuk hakimi ceza mahkemesinin saptadığı maddi olaylarla bağlıdır.
İnceleme konusu davada; 21.08.2012 tarihinde geçirdiği iş kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerine ödenen peşin sermaye değerli gelirin tahsilinin talep edildiği, kaza olayının saat 04.30 sıralarında .....hammadde tedarikçisi ....... kamyon şoförü olarak çalışan sigortalının kil ocağından aldığı hafriyatı kamyonuna yükleyerek kil stokuna dökmek için hareket ettiği esnada geri geri giderken araç ile birlikte yaklaşık 10 metre yükseklikten yere düşmesi şeklinde meydana geldiği, Kurum raporunda beyanı alınan diğer işçilerin sigortalının belirlenen döküm sahası yerine bu sahadan 30 metre ileride farklı bir yere döküm yaptığını, döküm yaptığı sahanın tehlikeli olduğu yönünde kendisine uyarıda bulunduklarını belirttikleri anlaşılmaktadır. Mahkemece alınan 20.04.2015 tarihli kusur raporunda kazazede sigortalı E......, davalı asıl işveren ..... % 10, alt işveren .....% 70 oranında kusurlu bulunmuş, 02.11.2015 tarihli hesap raporu ile de sigortalının eşinin evlenme ihtimali olmadığı belirtilmek suretiyle tavan hesabı yapılmış, gelir miktarı daha az olduğu için gelirin % 80 ne hükmedilmiştir. ..... 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2012/683 Esas sayılı davasında ise....i. sahibi .....ın cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Ceza davasında işyeri sahibi Faruk Koçlardan"ın kaza olayının meydana gelmesinden sorumlu olduğu tespit edilerek mahkumiyeti yönünde karar verilmiş olduğundan ve bu nedenle işbu dosyada da...... bir miktar kusur verilmesi gerektiğinden ceza dosyası da celp edilmek suretiyle konusunda uzman bilirkişi heyetinden yeniden kusur raporu alınmalı, raporda kazanın oluş şekli, kazalının izinsiz yere yük boşaltıp boşaltmadığı hususu incelenerek maddi olgu tespit edilmeli, buna göre de işverenin, sigortalının ve 3. kişilerin kusur oran ve aidiyetleri belirlenmeli, sigortalının eşinin 04.04.1992 doğumlu ve 20 yaşında olduğu göz önüne alındığında bir daha evlenme ihtimali bulunduğu belirgin olduğundan yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda evlenme şansı indirimi yapılarak yeniden hesap raporu alınmalı ve sonucuna göre değerlendirme yapılarak hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece bu hukuki ve maddi olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 16/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.




.....