Esas No: 2022/468
Karar No: 2022/948
Karar Tarihi: 31.10.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/468 Esas 2022/948 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Çek İptali davası üzerine Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilen kararda, davacı firmanın ürün satımı sonrasında ödeme olarak verilen çekin kaybolması sebebiyle kötü niyetli kişilerce sahte imza veya kaşe kullanılarak tahsil edilme ihtimali nedeniyle çekin iptal edilmesine karar verildiği belirtilmiştir. Mahkeme kararında, çeklerin işleyişi hakkındaki Türk Ticaret Kanunu'nun 757 ve takip eden maddeleri uyarınca çekin zayi olması halinde çeki elinde bulunduran kişinin bu durumu inandırıcı delillerle göstermesi gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca, çek bedelinin %15'i tutarı teminat karşılığında çek üzerine ödeme yasağı konulduğu belirtilmiş, çekin daha önce ilan edilerek meşru hamiliği iddia eden olmadığı tespit edilmiştir. Kararda uygulanan kanun maddeleri ise şu şekildedir: TTK 818/1-s, 757, 759, 760, 762, 761, HMK 333, 392/2 ve 6100 sayılı HMK'nın 341. ve devamı maddeleri.
T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/468 Esas
KARAR NO : 2022/948 Karar
DAVA : Çek İptali
DAVA TARİHİ : 18/05/2022
KARAR TARİHİ : 31/10/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 31/10/2022
Mahkememizde görülmekte olan Çek İptali davasının yapılan dosya incelemesi neticesinde;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkili firmanın medikal alanda faaliyet göstermekte olup yapmış olduğu ürün satımı neticesinde ödeme olarak keşidecisi ...., lehdarı müvekkili, .... Bankası A.Ş ... Şubesine ait, 20/08/2022 keşide tarihli .... seri numaralı, 50.000,00 TL bedelli tacir çeki verildiğini, müvekkilinin söz konusu çeki ürün alımı kapsamında ödeme olarak ... İnş. İhr. San ve ve Tic. A.Ş firmasına gönderilmek üzere 24/03/2022 tarihinde ... Kargo firmasına teslim ettiğini, ancak kıymetli evrakın taşıma yapıldığı esnada gönderilen firmaya ulaşamadan kaybolduğunu, kargo firmasında yapılan arama neticesinde çek yaprağının bulunamadığını, bu durumun dosyaya sunulan belgeden de sabit olduğunu, müvekkili firmanın iradesi dışında kaybolan çek yaprağının kötü niyetli üçüncü kişiler tarafından sahte kaşe veya imza ile ciro edilmek ya da keşide tarihinde tahribat yapılmak suretiyle tahsil için bankaya ibraz edilmesinin müvekkili firmayı telafisi güç ve imkansız zararlara sokma ihtimaline binaen kaybolan çeke ilişkin olarak ödeme yasağı konularak ilgili çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; TTK'nın 818/1-s maddesi atfıyla aynı yasanın 757 ve takip eden maddelerine göre açılan zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin çekişmesiz yargı işidir.
Anılan yasa hükmü gereğince zayi nedeniyle çek iptali davası açma hakkı lehtar veya hamile tanınmış bir haktır. Keşidecinin bu hakkı yoktur. İlanı yaptırılan çek yönünden davacının lehtar sıfatında olması nedeniyle aktif husumet ehliyetinin varlığı kabul edilmiştir.
Çeklerde de kıyasen uygulanması gereken TTK.nın 759. maddesi uyarınca çeki eline geçiren bilinmiyorsa, çekin iptaline karar verilmesi istenebilir. İptal isteminde bulunan kişi, çek elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve çekin suretini ibraz etmek veya çekin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.
Çek bedelinin % 15'i tutarı teminat karşılığında çek üzerine ödeme yasağı konulmuştur.
TTK 760 maddesine uygun olarak aynı yasanın 762 maddesi hükmünde öngörülen Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi'nde zayii olduğu iddia edilen çek ilgili 3 defa ilan yapılmış, TTK 761 maddesi uyarınca 3 aylık yasal süre içinde yapılan ilanlara rağmen çeki bulan veya meşru hamili olduğunu iddia eden olmamış, çekin başkasının elinde haklı olarak bulunduğuna dair hiçbir beyan veya delil dosyaya sunulmamış, çekin ödeme için bankaya ibraz edilmediği görülmüştür.
Tüm dosya içeriğine göre; davacının adresi itibariyle mahkememizin yetkisinde bulunan ve ilanları yaptırılan dava konusu çekin belirlenip ilan olunan süresi içinde muhatap banka şubesine veya mahkememize sunulmaması nedeniyle iptaline karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının davasının KABULÜ İLE,
... Bankası A.Ş. .. Şubesine ait, keşidecisi ... olan, 20.08.2022 keşide tarihli, ... çek seri numaralı, 50.000,00 TL bedelli çekin ZAYİ NEDENİYLE İPTALİNE,
2-Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra DAVACIYA İADESİNE
5-Ödeme yasağının karar kesinleşinceye kadar DEVAMINA,
6-HMK 392/2 maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden itibaren bir ay içinde tazminat davası açılmadığı takdirde ve talep halinde teminatın DAVACIYA İADESİNE,
7-HMK'nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince davacının talebi halinde gerekçeli kararın TEBLİĞİNE,
Dair; 6100 sayılı HMK.'nun 341. ve devamı maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere taraf yokluğunda, dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde karar verildi. 31/10/2022
Katip ...
¸
Hakim ...
¸
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.
