"İçtihat Metni"
Taraflar arasındaki "şikayet" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Batman İcra Hukuk Mahkemesince şikayetin kabulüne dair verilen 13.11.2008 gün ve 2008/199 E-251 K.sayılı kararın incelenmesi karşı taraf/alacaklı Hazine vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12.Hukuk Dairesinin 14.04.2009 gün ve 2008/28003-2009/8016 sayılı ilamı ile;
("...Hazinenin alacaklı olduğu Batman İcra Müdürlüğünün 2007/1938 esas sayılı takip dosyasından 26.10.2007 tarihinde Vakıfbank Batman Şubesine borçlunun doğmuş ve doğacak hak ve alacakları üzerine haciz konulması için müzekkere yazıldığı görülmektedir. Borçlu haciz konulan banka hesabının maaşlarının yattığı hesap olduğunu ve işçi olması nedeniyle maaşının ¼
¼" ten fazlasının haczedilemeyeceğini belirterek haczin kaldırılmasını istemektedir.
Batman Belediye Başkanlığının 12.11.2008 tarihli yazısı içeriğinden, borçlunun işçi olduğu, haciz konulan hesabın da, maaşlarının yatırıldığı hesap olduğu anlaşılmaktadır.
4857 Sayılı Kanunun 35. maddesine göre, işçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez, maaş üzerinde birden fazla haciz bulunması halinde dahi kesinti ¼
¼"ten fazla olamaz. Önceki dosya haczi sona ermeden sonraki haciz için kesinti yapılamaz.
Somut olayda, Batman İcra Müdürlüğünün 2007/1938 esas sayılı takip dosyasında 26.10.2007 tarihinde konulan hacizden sonra borçlunun muvafakati ile aynı icra müdürlüğünün 2007/5063 esas sayılı takip dosyasından 09.01.2008 tarihinde maaşın 1/ 2"si üzerine haciz konulmuş olması bu hacizden daha önceki haczi geçersiz hale getirmez. Aksinin kabulü borçlunun tek taraflı beyanı ile sonraki haczin ilk haczin önüne geçmesine neden olacaktır.
Bu durumda, mahkemece borçlunun maaş hesabına konulan haczin, maaşın ¼
¼" ünü aşan kısım yönünden kaldırılması gerekirken, yazılı gerekçe ile tamamının kaldırılması yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
Kabule göre de; borçlu, maaşının ¼
¼"ten fazlasının haczedilemeyeceği şikayetinde bulunduğu halde talebi aşar şekilde maaşın tamamı üzerinden haczin kaldırılmasına karar verilmesi de doğru görülmemiştir...")
Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN : Karşı taraf/alacaklı Hazine vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
İstek şikayete ilişkindir.
Borçlunun eldeki şikayeti, Hazinenin aynı ilama dayalı mükerrer takip yaptığı ve ayrıca başlatılan bu takipler nedeniyle maaşının haczedilmesi nedeniyle, maaşını almakta olduğu bankanın, yazılan talimat nedeniyle maaşının tamamına bloke koyduğu, oysa maaşına konulacak hacizlerin sıraya girmesi gerektiği, böyle bir sıra yapılmayıp tüm maaşının geriye kalan kısmının haczedilmesi yönündeki İcra Müdürlüğü işleminin hatalı olduğu, gerek İş kanunu ve gerekse de emsal içtihatlar uyarınca maaşının 1/4"ünden fazlasının muvafakati olmaması halinde haczedilemeyeceği, Batman İcra Müdürlüğünün 2007/1938 E ve 2008/1326 E. Sayılı dosyaları üzerinden maaşına uygulanan haciz nedeniyle konulan bloke işleminin kaldırılması (iptali) ve bu bloke nedeniyle içeride biriken kısmının kendisine ödenmesi, iddia ve istemlerini içermektedir.
Mahkemece mükerrerlik iddiası reddedilmiş; şikayetin kabulüne, Batman İcra Müdürlüğünün 2007/1938 E. sayılı takip dosyası ile şikayetçinin Vakıflar Bankası Batman Şubesinde bulunan maaş hesabı üzerindeki haczin kaldırılmasına, karar verilmiştir.
Karşı taraf/alacaklı Hazine vekilinin temyizi üzerine Yüksek Özel Dairece: borçlunun işçi ve haciz konulan hesabın da, maaşlarının yatırıldığı hesap olduğu, 4857 Sayılı Kanunun 35. maddesine göre, işçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemeyeceği, maaş üzerinde birden fazla haciz bulunması halinde dahi kesinti ¼
¼"ten fazla olamayacağı, önceki dosya haczi sona ermeden sonraki haciz için kesinti yapılamayacağı; somut olayda, Batman İcra Müdürlüğünün 2007/1938 esas sayılı takip dosyasında 26.10.2007 tarihinde konulan hacizden sonra borçlunun muvafakati ile aynı icra müdürlüğünün 2007/5063 esas sayılı takip dosyasından 09.01.2008 tarihinde maaşın 1/ 2"si üzerine haciz konulmuş olmasının bu hacizden daha önceki haczi geçersiz hale getirmeyeceği, aksinin kabulü borçlunun tek taraflı beyanı ile sonraki haczin ilk haczin önüne geçmesine neden olacağı, bu durumda, mahkemece borçlunun maaş hesabına konulan haczin, maaşın ¼
¼" ünü aşan kısım yönünden kaldırılması gerekirken, yazılı gerekçe ile tamamının kaldırılması yönünde hüküm tesisinin isabetsiz olduğu, gerekçesiyle karar bozulmuştur. Mükerrer takip yapıldığı iddiasına ilişkin red kararı bozma dışı kalmakla kesinleşmiştir.
Mahkeme; önceki kararında direndiğini ifadeyle şikayetin reddine karar vermiş; hükmü karşı taraf/alacaklı Hazine temyiz etmiştir.
Hukuk Genel Kurulu"ndaki görüşmeler sırasında; öncelikle, temyize konu kararın direnme kararı mı yoksa yeni bir hüküm mü olduğu, dolayısıyla temyiz incelemesinin Özel Dairece mi Hukuk Genel Kurulunca mı yapılacağı ön sorun olarak ele alınmıştır.
Direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için mahkemece, bozmaya konu olan ilk kararda yer verilmiş hususlar direnmeye konu edilmeli; bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplanmadan önceki deliller çerçevesinde karar verilmeli; gerekçe önceki kararına göre genişletilebilirse de değiştirilmemelidir. (HUMK.429 mad.). Eş söyleyişle; mahkemece ilk kararda hiç yer verilmemiş değerlendirmelerin bozmadan esinlenilerek ve bozmada işaret olunduğu şekilde yapılmış olması durumunda ortada bir direnme kararının bulunduğundan söz edilemez.
Somut olayda; mahkemece ilk kararda, hazinenin haczinin geçerliliği ya da geçersizliği konusunda bir değerlendirme yapılmamış; direnme olarak adlandırdığı son kararda ise bozmadan esinlenilerek 2007/1938 esas sayılı dosyasında usulünce maaş haczi yapılmadığı, bankaca hesabın bloke edildiği, usulüne uygun ve ilk kez yapılan maaş haczinin 2007/5603 sayılı dosyadaki haciz olduğu, 1/2 oranında kesinti yapıldığı, borçlunun zaten yarısı kesildikten sonra yatırılan maaş hesabı üzerinden haczin kaldırılması gerektiği, değişik gerekçesine yer verilmiştir.
Bu durumda, ortada varlığından söz edilebilecek bir direnme kararı mevcut olmayıp, bozmadan önce verilen ilk kararda dayanılmayan gerekçelere dayalı yeni bir hükmün bulunduğunun kabulü gerekir.
Yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının inceleme merci ise Hukuk Genel Kurulu değil; Özel Daire"dir.
Hal böyle olunca; dosyanın yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için Özel Daireye gönderilmesi gerekir.
S O N U Ç: Yukarıda açıklanan nedenlerle karşı taraf/alacaklı Hazinenin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 12.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 02.06.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.