Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2013/14768 Esas 2014/5487 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 28/05/2013
NUMARASI : 2012/39-2013/339

Davacı H..Tohumculuk Gübre Kükürt Tar.Ürün. Taş. Tic. Ltd. Şti.vekili Avukat M.. E.. tarafından, davalı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı aleyhine 20/01/2012 gününde verilen dilekçe ile alacak istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28/05/2013 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, sertifikalı tohumluk üretimi desteğinin ödenmemesinden dolayı alacak istemine ilişkindir. Mahkemece, istemin kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, tohumluk üretimi desteğinden yararlanmak için davalı kuruma müracaat ettiğini, önceki yıllara ait ödemelerin usulsüz yapıldığından bahisle 2010 yılına ilişkin destekleme ödemesinin yapılmadığını, bu yöndeki talebinin reddedildiğini belirterek, alacak isteminde bulunmuştur.
Davalı, davacının mevzuata aykırı hareket ettiğini, alacağının olmadığını belirterek, usul ve yasaya aykırı olan davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, benimsenen bilirkişi raporuna göre, ürün destekleme tutarının davacıya ödenmesi gerektiği kabul edilerek istemin kabulüne karar verilmiştir.
Davacı, 2010 yılına ilişkin ürün destekleme tutarının ödenmesi amacıyla davalı bakanlığa müracaat etmiş, önceki yıllara ilişkin yapılan ödemelerde usulsüzlük olduğundan bahisle anılan döneme ilişkin ödeme istemi davalı bakanlık tarafından reddedilmiştir. Davacı, davalı bakanlığın tesis etmiş olduğu bu idari işlemin sonuçlarını etkisiz bırakmaya yönelik eldeki davayı açmıştır. Ancak, kural olarak adli yargı yerinde idareyi belirli yönde işlem yapmaya zorlayıcı karar verilemez. Bu yöndeki istemlerin, İdari Yargılama Usulü Yasası’nın 2/1-b maddesi gereğince idareye karşı, idari yargı yerinde iptal davası olarak öne sürülmesi gerekir. Görev konusu kamu düzenine ilişkin olup taraflarca ileri sürülmese bile yargılamanın her aşamasında mahkemelerce kendiliğinden gözetilir. (HMK 114)
Şu halde, açıklanan yönler gözetilerek, yargı yolu bakımından mahkemenin görevsizliği nedeniyle dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken yerinde olmayan yazılı gerekçeyle işin esasının incelenmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA; bozma nedenine göre davalının diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına 31/03/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.