21. Hukuk Dairesi 2014/14020 E. , 2015/10953 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 31/10/2006-26/12/2008 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalıya ait dişçi işyerinde 31.10.2006-26.12.2008 tarihleri arasında çalıştığının tespitini istemiştir.
Mahkemece, hükümde yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Gerçekten; sigortalılığın oluşumu yönünden çalışma olgusunun varlığı zorunludur. Eylemli veya gerçek biçimde çalışmanın varlığı saptanmadıkça, hizmet akdine dayanılarak sigortalılıktan söz edilemez.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir.
- Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30/06/1999 gün 1999/21-549-555- 03/11/2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, davacının davalıya ait .... sigorta sicil nolu işyerinden verilmiş 26.12.2008 tarihli imzasız işe giriş bildirgesinin olduğu, hizmet cetveline göre 26.12.2008 -02.12.2010 tarihleri arasında davalı işyerinde sigortalı olarak çalıştığı, tespit istenen dönemde başka işyerinde çalışmasının olmadığı, dava konusu dişçinin 16.12.2008-21.03.2011 tarihleri arasında Kanun kapsamına alındığı, davalı dişçinin diş hekimleri odasına 21.01.1998"den beri kayıtlı olduğu, davalı dişçinin tespiti istenen dönemde adres değişikliğinin olduğu, anlaşılmıştır.
Ancak tespiti istenen dönemin uzunluğu gözönüne alındığında tanık beyanlarının yetersiz olduğu, komşu işyeri tanığı olduğunu beyan eden tanıkların komşu işyeri çalışanı olduğunu gösteren belgelerin Kurumdan getirtilmediği,davalıdan başka bordro tanığı olmadığı gözetildiğinde re"sen seçilecek komşu işyeri tanıklarının dinlenmediği, davacının çalışma olgusunun yeterli ve gerekli bir araştırmayla hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlenmediği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, öncelikle davalı işyerinin sigorta sicil dosyasını, davalı işyeri kayıtlarını getirterek, davacıdan başka bordro tanığı olmadığından davalı işyerinin her iki adresi için ayrı ayrı Kurumdan, Belediyeden sorulmak suretiyle veya zabıta araştırması ile tespit edilecek komşu işyerlerinde benzer işi yapan işlerle uğraşan işverenler veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş resen seçilen komşu işyeri çalışanlarının beyanlarına başvurmak, davada dinlenen tanıkların Kurum ve zabıta aracılığıyla komşu işyeri tanığı olup olmadığını araştırmak, dinlenen tüm tanıkların Kurumdan ekinde işyeri tescil beyanı detay bilgilerinin olduğu hizmet cetvellerini getirtmek, dişçinin taşınmadan önceki adresinde kiraya veren kişi olduğuna dair ifade veren Mehmet Yıldız"ın tapu kaydını ve varsa aralarındaki kira sözleşmesini getirtmek, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip, sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."ya iadesine
14.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.