BAM Hukuk Mahkemeleri İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/880 Esas 2022/739 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İZMİR
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/880 Esas
KARAR NO : 2022/739

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 22/11/2021
KARAR TARİHİ : 01/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı vekilinin 22/11/2021tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkili ... İnşaat Emlak Turizm Taşımacılık Elektronik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin şuan ki yetkilisi ...'un eşi ... 04.2021'de vefat ettiğini, ... 'un ölüm tarihine kadar ... İnşaat Emlak Turizm Taşımacılık Elektronik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin tek sahibi ve yetkilisi olduğunu, bu şirketi kurduğu andan 16/01/2019 tarihine kadar kardeşi ... ile birlikte ortak yürütüklerini, eşinin vefatı vefatından sonra müvekkilinin şirket adına işlemlerine şirket intikali tamamlanır tamamlanmaz başladığını, intikaller işlemini tamamlayan müvekkili ilk olarak eski muhasebecisi azederek, yeni bir muhasebeci ile anlaştığını, müvekkili eski muhasebecisinden ticari defterlerin, o tarihlerde şirket ortağı olan ...' teslim edildiği beyan edildiğini, bu konuşmaların 05/11/2021 tarihinde gerçekleştiğini, müvekkilinin salt 2020-2021 yevmiye envanter ve pay defterlerini yeni muhasebecisi Selim Kaptan'a teslim ettiğini, bunun üzerine 05/11/2021 tarihinde şirket adresine gidildiğini ve adreste ...'a ait olduğu iddia edilen bir şirketin kiracısı olarak bulunduğunun tespit edildiğini, adreste bulunan şirketin geçmiş yıllara ait ticari defterleri talep edildiğini, ancak muhataplar, defterlerin kendilerinde olmadığını beyan ettiğini, eski ortak ...'dan ticari defterlerin temin edilmediği, defterlerin nerede olduğunun tespit edilmediği şirketin som yetkilisi ve ortağı olan ... müvekkilinin eşi olduğunu, ancak Nisan 2021 de vefat ettiğinden kendisinden bu konuda bilgi alınmadığını eski muhasebecisi ... defterlerin kendisinde bulunmadığını beyan ettiğini, belirterek 2020-2021 yıllarına ait yevmiye, envanter ve pay defteri dışındaki defter fatura ve sair belgeler için .2020 yılı öncesi için tüm defter , fatura ve sair belgelerin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava, zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Dava hak düşürücü süre içerisinde açıldığından işin esasına geçilmiştir.
TTK’nın 82. maddesine göre, her tacir; ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, alınan ticari mektupları, gönderilen ticari mektupların suretlerini, 64. maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür.
TTK'nın 82. maddesinde yer alan “gibi” sözcüğünden de anlaşılacağı üzere neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmemiş, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden söz edilmiştir. (Y11HD., 08.12.2014 tarih, 2014/12543-19170 E. K.).
Hasımsız olarak açılan zayi nedeniyle iptal davaları sonuçları itibariyle sadece davacı taraf yönünden değil, davada taraf olmayan kimseler bakımından da sonuç doğuran dava türlerindendir. Bu bakımdan mahkemece bu tür davalarda yapılacak incelemeler, sadece davacı tarafın iddia ve delilleri ile sınırlandırılmamalıdır.
Yine zayi belgesi verilmesi istenilen belgelerin, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı tespit edilmeli, TTK'nın 82. maddesinde yazılı afet kavramına davacıya kusur izafe edilemeyecek olan ve irade dışında meydana gelen olayların girebileceği gözetilmelidir. Zira, sözkonusu madde hükmüne göre bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve kağıtlar; yangın, su bankını veya yer sarsıntısı gibi bir afet sebebiyle ve kanuni müddet içerisinde ziyaa uğrarsa, kendisine bir vesika verilmesini isteyebilecektir.
Tacirin defter ve belgelerin kaybolmasına neden olan olayın gerçekleştiğini her türlü delil ile kanıtlayabileceği göz önünde tutulmalıdır.
Somut olay incelendiğinde, zayi olduğu öne sürülen belgelerin varlığı ve ortak murisin ölümü sebebiyle iş bu belgelerin zayi olduğu dinlenen tanık anlatımına göre sabit olduğu görüldüğünden talebin kabulüne karar vermek gerekmiştir (İstanbul BAM 12. Hukuk Dairesi 2022/428 Esas, 2022/839 Karar).
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE, TTK'nun 82/7. maddesi gereğince davacı ... İnşaat Turizm Taşımacılık Elektronik Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti.' nin
- 2015-2016-2017-2018-2019 yıllarına ait Yevmiye, Envanter, Defteri kebir, Pay defteri ile Genel kurul toplantı ve müzakere defterinin,
- 2020-2021 yıllarına ait Defteri kebir, Genel kurul toplantı ve müzakere defterinin
zayi olduğunun tespiti ile zayi belgesi verilmesine,
2-Alınması gereken 80,70-TL harçtan peşin olarak alınan 59,30-TL harcın mahsubu ile eksik kalan 21,40- TL davacıdan alınarak Hazine'ye irat kaydına,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Yargılama sonucunda ve re'sen yapılacak gider olmadığı takdirde, gerekirse re'sen yapılacak gider de mahsup edilmek ve 6100 sayılı HMK'nun 333.maddesi gereğince yatırılan avansın kullanılmayan kısmının yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı tebliğden itibaren iki hafta içerisinde İzmir Bölge Adliye Mahkemesi ilgili dairesine hitaben mahkememize verilecek istinaf dilekçesi ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 01/11/2022

Katip ...
e-imzalıdır


Hakim ...
e-imzalıdır