Esas No: 2022/978
Karar No: 2022/957
Karar Tarihi: 01.11.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/978 Esas 2022/957 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde görülen Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) davasında, davacı müteahhit çeklerinin, yapı malzemeleri satan şirket sahibi tarafından, kendisinden habersiz bir şekilde kullanıldığını ve piyasada işlem gördüğünü iddia etmiştir. Ancak, davacının meşru hamil (alacaklı) sıfatının olmadığı ve keşideci-hesap sahibinin böyle bir dava açamayacağı gerekçesi ile davacının dava talebi reddedilmiştir. Davacı, teminat karşılığında ihtiyati tedbir kararı verilmesi ve ödeme yasağı konulması ile çeklerin iptalini talep etmiştir. Ancak, hamil sıfatının olmadığı ve hasımsız dava açıldığı için bu talep reddedilmiştir. Kararın gerekçesinde ise, 6102 sayılı TTK'nun 818/s maddesi delaletiyle 757 ve devamı maddeleri kapsamında düzenlenen zayi nedeniyle çek iptaline ilişkin çekişmesiz yargı işi niteliğindeki davanın mutlak olarak çek hamili tarafından açılması gerektiği belirtilmiştir. Kanun maddeleri ise şu şekildedir: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 818/s, 757 ve devamı maddeleri.
T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/978 Esas
KARAR NO : 2022/957
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 31/10/2022
KARAR TARİHİ : 01/11/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 01/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı dava dilekçesinde özetle; Müvekkil ..., müteahhit olup, çoğu zaman yüklü tutarlarda ticaret yapılacağı zaman alışverişlerini çek ile gerçekleştirdiğini, dava konusu çeklerin bulunduğu ... Bankasına ait bir adet, ... Bankasına ait iki adet çek koçanını işlerini devam ettirebilmek ve ödemelerini yapabilmek amacıyla kullanmaktayken; kendisi ile aynı sektörde olan, yapı malzemeleri satan ... Yapı Malzemeleri Tic. Ltd. Şti. sahibi ve yetkilisi ..., müvekkilin çek koçanlarını müvekkilden habersiz olarak bir şekilde uhdesine alarak ve müvekkilin imzasını taklit ederek kullanmış, piyasada işbu çekler ile ticaret yaptığını, müvekkili, işbu çekler hakkında karşılıksız işlemi yapılıp kendisine ihtiyati haciz yapıldığında, evine hacze gelindiğinde bu durumdan haberdar olunduğunu, Çeklerdeki cirantanın ... - ... olduğunu alacaklılar vasıtasıyla öğrenen müvekkilİ, ... ile iletişime geçmiş, ... bu çekleri ödeyeceğini ve müvekkilin zararını gidereceğini beyan etmişse de, ödeme ve zarar tazmini gerçekleşmediğini, vadeleri 2021 Aralık ayı ile 2022 Aralık ayı arasında olan, 1 adet Türkiye ...bank çek koçanı (içerisinde 8 adet çek) ve 2 adet .... Bankası çek koçanı (içerisinde 12 adet çek) olmak üzere toplamda üç çek koçanından 20 adet çek yaprağı kullandığını itiraf ettiğini, tüm hukuki ve cezai sorumluluğunu kabul ettiğini, ... hakkında Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı'na 31.10.2022 tarihinde suç duyurusunda bulunulduğunu ileri sürerek, ÖDEME YASAĞI TEDBİR TALEBİMİZİN KABULÜ ile müvekkilinin ileride telafisi imkansız zararlara uğramasının önüne geçilmesi maksadıyla; ... BANKASI ... ŞUBESİ'nin ..., ..., ..., ..., ..., ... çek numaralı ÇEKLERİ ÜZERİNE UYGUN GÖRÜLECEK TEMİNAT KARŞILIĞINDA İHTİYATİ TEDBİR KARARI VERİLEREK ÖDEME YASAĞI KONULMASINA, KARARIN MUHATAP BANKALARA BİLDİRİLMESİNE, YARGILAMA NETİCESİNDE ... BANKASI ... ŞUBESİ'nin ..,..,..,...,..,... çek numaralı, ... BANKASI - .... ŞUBESİ ...,..,...,...,...çek numaralı ÇEKLERİN İPTALİNE karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İstem; 6102 sayılı TTK.nun 818/s maddesi delaletiyle 757 ve devamı maddeleri kapsamında düzenlenen zayi nedeniyle çek iptaline ilişkin çekişmesiz yargı işidir.
Bu nitelikteki davanın mutlak olarak çek hamili tarafından açılması gerektiği gerek yasadaki düzenlemeler ve gerekse de Yargıtay kararları ile belirgindir. Davanın istemde bulunan sıfatı nedeniyle dinlenebilir (mesmu) olmaması halinde çekişmesiz yargı koluna dahil olan ve mutlak olarak reddi mucip bir istemin ele alınarak karar verilmesi Anayasa'nın 141/4 maddesindeki dava ve usul ekonomisi kurallarına uygun olduğu gibi 6100 sayılı HMK'nun 320.maddesinde mahkemenin mümkün olan hallerde tarafları duruşmaya davet etmeden dosya üzerinden karar vereceği düzenlemesi de nazara alındığında somut olayın belirginliğine bağlı olarak hakim duruşma açmama yönündeki takdir hakkını kullanabilecektir.
İstem; 6102 sayılı TTK.nun 818/s maddesi delaletiyle 757 ve devamı maddeleri kapsamında düzenlenen zayi nedeniyle çek iptaline ilişkin çekişmesiz yargı işidir.
Her ne kadar davacı mahkememize açmış olduğu dava ile dava dilekçesinde belirttiği, ... BANKASI ... ŞUBESİ'nin ..,..,..,..,... çek numaralı çeklerin üzerine uygun görülecek teminat karşılığında ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı konulmasına, kararın muhatap bankalara bildirilmesine, yargılama neticesinde ... Bankası ... Şubesi'nin ..., ..., ..., .., .., ..., ...,..,...,.. çek numaralı, ... Bankası - ... Şubesi ..,..,...,...,...,... çek numaralı çeklerin iptalini talep etmiş ise de; dava dilekçesi ve dilekçe ekinde sunulan belgelerden açıkça anlaşıldığı üzere davacının iptali talep edilen çeklerin keşidecisi diğer bir ifadeyle hesap sahibi olduğu anlaşıldığı, davacının meşru hamil ( alacaklı ) sıfatının bulunmadığı, oysa kıymetli evrak kaybından kaynaklanan hasımsız iptal davası açma hakkının alacaklı sıfatını taşıyan meşru hamile ait bulunduğu, keşideci-hesap sahibinin böyle bir dava açamayacağı, davacının meşru hamil (alacaklı) sıfatı olmadığından dinlenebilirlik koşulu oluşmadığı nedeniyle davanın hasımsız olduğu da gözetilerek reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1)Davacının subut bulunmayan davasının REDDİNE,
2)Davacı tarafından yatırılan 80,70 TL peşin harcın karar ve ilam harcına mahsubuna, başkaca harç alınmasına YER OLMADIĞINA,
3)Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra davacıya İADESİNE,
4)HMK'nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince davacının talebi halinde gerekçeli kararın taraflara TEBLİĞİNE,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 ila 360'ncı madde hükümleri uyarınca, mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye verilecek dilekçe ile kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İSTİNAF yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliği ile tensiben karar verildi. 01/11/2022
Başkan ...
¸
Üye ...
¸
Üye ...
¸
Katip ...
¸