MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kurumda 1988/1. döneminde işe girdiğini, 1,5 yıl çalıştıktan sonra 1989 yılında askere gittiğini, 1990 yılının 11. ayında tezkere aldığını, 1990 yılının 11. ayından sonra köyünde çalışma olmadığı ve eski işine de çağrılmadığı için ancak 2000 yılında davalı Kurumda işe başlayabildiğini, aradan 10 yıl geçmiş olduğu varsayılarak önceki işine giriş tarihinin yok sayıldığını, yevmiyesinin 2000/1. dönemi üzerinden yürütülerek hesaplandığını, müvekkilinin 23.03.2017 tarihinde vermiş olduğu dilekçeye davalı Kurumun vermiş olduğu cevapta, 1989 yılında işten ayrılma tarihi ile işe son giriş tarihi arasında 10 yıl geçtiğini, önceki haklarının Borçlar Kanunu gereği on yıllık zamanaşımına uğradığını, bu yüzden yevmiye hesabının 2000/1. dönemi üzerinden yürütüldüğü cevabının verildiğini, bu işlemin hukuka ve gerçeğe aykırı olduğunu, zira müvekkilinin askere gittiği için işten ayrıldığını, on yıllık hesaplamanın askerlik süresinin bitiminden itibaren hesaplanması gerekirken askere gitmek için işten ayrılma tarihi esas alınarak yapıldığını, bunun da müvekkilinin büyük oranda zarara uğramasına neden olduğunu, müvekkilinin askerden terhis olduğu tarih ile 2000 yılında işe başlama tarihi arasında on yıl geçmediğini beyan ederek, ..."nün 14.07.2017 tarih, ... -esas 1479254 sayılı işleminin iptali ile yevmiyesinin işe giriş tarihi olan 1988/1 üzerinden yürütülmesini ve bugüne kadar yevmiyesine yansıtılmayan kısmın ödenmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının idarelerinde 05.05.1988 tarihinde geçici işçi statüsünde işe başladığını ve 1988-1989 tarihlerinde Kurumları emrinde geçici olarak çalıştığını ve daha sonra çalışmasına ara verdiğini ve tekrardan 22.03.2000 yılında çalışmaya başladığını, 06.02.2001 tarihinden itibaren Kurumlarında daimi işçi olarak çalışmaya devam ettiğini, davacının özlük dosyasında yapılan incelemede askerlik görevine başlamadan önce Kurumlarına haber vermediğini, buna ilişkin belgenin olmadığını, ayrıca askerlik görevinin sona erdiği 26.11.1990 tarihinden sonrada tekrar işe geri dönmek için Kurumlarına herhangi bir müracaatın bulunmadığının tespit edildiğini, ilgilinin terhis tarihinin 26.11.1990 olduğundan Kanunen işe alınmasının zorunlu olduğu tarihin 26.01.1991 tarihinde son bulduğunu, fakat davacının dosyasında yapılan incelemede bu tarihe kadar Kurumlarına bir müracaatının bulunmadığını, bu nedenle 26.01.1991 tarihi itibariyle idareleri emrinde çalışma hakkını kaybeden davacının yevmiye hesabının bu tarihten sonra ikinci defa sendikalı olarak çalışmaya başladığı 22.03.2000 tarihi dikkate alınarak hesaplandığını, ayrıca 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 146. Maddesinde yer alan “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça her türlü alacak 10 yıllık zamanaşımına tabidir" hükmü gereği ...’nün 28.06.2016 tarih ve 1432390 sayılı yazılarına istinaden davacının yevmiyesinin 2000/1. Dönem üzerinden yürütülerek hesaplandığını, bu nedenler ile davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili ile katılma yoluyla davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz :
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosya içeriğine göre davacının davalı kurumda 05.05.1988 tarihinde geçici işçi statüsünde çalışmaya başladığı ve 1988-1989 tarihleri arası dönemde çalıştığı, askerlik terhis belgesine göre 29.05.1989-26.11.1990 tarihleri arasında askerlik görevini yerine getirdiği, askerlik görevi sonrası tekrar çalışmak istediğine dair kuruma başvurusunun olmadığı, bu dönemde Tarım Sigortalılığı BAĞ-KUR giriş bildirgesinin olduğu ve davacının 06.11.1992- 2001 tarihleri arasında BAĞ- KUR kaydının bulunduğu, davacının 22.03.2000 tarihinde yeniden davalı kurumda çalışmaya başladığı ve çalışmasının halen devam ettiği, 28.03.2000 tarihinde sendikaya üye olduğu anlaşılmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, davacı dava dilekçesinde, Orman Genel Müdürlüğünün 14.07.2017 tarih ve 89188565-903.99-esas1479254 sayılı işleminin iptali ile yevmiyesinin işe giriş tarihi olan 1988/1 üzerinden yürütülmesi ve bugüne kadar yevmiyesine yansıtılmayan kısmın ödenmesi talebinde bulunmuştur.
... ... Orman Bölge Müdürlüğü ... Orman Fidanlık Müdürlüğü’nün 14.07.2017 tarihli 1479254 sayılı yazısında;"ilgi sayılı dilekçenize istinaden yapılan incelemede yevmiyenizle ilgili olarak Orman genel Müdürlüğünce oluşturulan komisyon tarafından yapılan 28.02.2017 tarihli raporda " ... ,... adlı işçi personelimizin dosyasının incelenmesi neticesinde 1988, 1989 tarihlerinde çalışmasının mevcut olduğu anlaşılmıştır. Adı geçen bu dönmelerden sonra çalışmasına ara vermiş ve 2000-1 döneminde tekrar işe başlamıştır. Bu nedenle de 6098 sayılı Borçlar Kanununun 146. maddesinde yer alan " kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça her türlü alacak 10 yıllık zamanaşımına tabidir" hükmü gereği Genel Müdürlüğümüzün 28.06.2016 tarih ve 1432390 sayılı yazılarına istinaden ilgilinin yevmiyesi 2000-1 dönem üzerinden yürütülmüştür. Şu an % 1.73 enflasyon zammı dahil hesaplanan yevmiyesi, 92,84 TL.dir. " denildiğinden yevmiyeniz komisyon tespitine istinaden 92,84 TL olarak güncellenmiştir.” denilmiştir.
Mahkemece, davacının ilk ayrılış tarihi olan 1989 tarihi ile tekrar işe başladığı 2000 yılı arasında 10 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu, davalı kurum tarafından davacının yevmiyesinin 2000-1 dönem üzerinden yürütülmesi işleminin doğru olduğu gerekçesiyle davacının Orman Bölge Müdürlüğünün 14/07/2017 tarih, 89188565-903.99-esas 1479254 sayılı işleminin iptali ile yevmiyesinin işe giriş tarihi olan 1988/1 üzerinden yürütülmesi gerektiğinin tespitine dair talebinin reddine karar verilmesi yerindedir. Ancak bu karara aykırı olacak şekilde davalı tarafından dosyaya sunulan davacıya ait yevmiye döküm tablosuna göre tespit edilen yevmiye miktarlarına %26,10 oranı (7. dönem toplu iş sözleşmesinin 40. maddesine göre) eklenmek suretiyle yeni yevmiye miktarları belirlenerek, 22.03.2000-31.12.2016 tarihleri arasındaki dönem yönünden yevmiyesinin eksik ödendiği gerekçesiyle fark alacağına hükmedilmesi hatalı olmuştur.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, Dairemizin yerleşik uygulamasına göre, 01.01.1990-31.12.1991 yürürlük süreli 7. dönem toplu iş sözleşmesinin ücret zammını düzenleyen 40/II-c maddesinde, “toplu iş sözleşmesinin ikinci yılında gerçekleşecek Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü"nün (1987-100 bazlı) Kentsel Yerler Tüketici Eşya Fiyatları Türkiye Geneli endeks artış oranı (Aralık 1991 endeks sayısı/Aralık 1990 endeks sayısı) % 45‘i aştığı takdirde aşan kısım 01.01.1992 tarihi itibariyle yeni dönem toplu iş sözleşmesinde dikkate alınacaktır” düzenlemesi yer almaktadır. 01.01.1992-31.12.1992 yürürlük süreli 8. dönem toplu iş sözleşmesinin yine ücret zammına ilişkin 40/1. maddesinde ise, toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihinden önce işyerinde çalışan sendika üyesi işçilerin 31.12.1991 tarihindeki günlük ücretlerine 01.01.1992 tarihinden geçerli olmak üzere % 50 oranında zam yapıldığı düzenlenmiştir. Görüldüğü üzere 8. dönem toplu iş sözleşmesi ile 7. dönem toplu iş sözleşmesinin 40/II-c maddesinde ifade edilen enflasyon farkı dikkate alınarak ücretlere zam yapılmıştır. Bu durumda 7. dönem toplu iş sözleşmesine göre ücret zammı olarak % 26,1 artış oranının uygulanması hatalı olup, 31.12.1991 tarihindeki ücretine ayrıca bir endeks sayısı eklemesi yapılmaması gereklidir.
Eldeki dava da ise, belirtilen toplu iş sözleşmelerinin yürürlükte olduğu dönemde davacının davalı kurum bünyesinde çalışması olmadığı gibi davacının 28.03.2000 tarihinde Türkiye Orman İşçileri Sendikasına üye olduğu da nazara alındığında, 7. dönem toplu iş sözleşmesinin 40/II-c maddesinden yararlanması zaten mümkün değildir.
Mahkemece belirtilen hususlar gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 14.04.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.