MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece, çekişmeli 179 (yeni 213) ada 9 ve 10 parsel sayılı taşınmazlar hakkında 1969 yılında yapılan kadastro sırasında tutanak düzenlenerek tapuya tescil edildiği, anılan parsellere ait kadastro tutanaklarının kesinleşme tarihi olan 1969 yılı ile dava tarihi arasında 3402 sayılı Kanun"un 12/3. maddesinde de öngörülen 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği göz önüne alındığında davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne verildiği ve çekişmeli 179 (yeni 213) ada 6, 7 ve 8 parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise eksik araştırma ve incelemeyle karar verilmesinin isabetsiz olduğu belirtilerek, taşınmazın ihdasen Hazine adına tescil tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulması, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisinin katılımıyla yapılacak keşifte; hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle jeodezi ve fotogrametri mühendisine inceleme yaptırılması suretiyle, çekişme konusu taşınmaz bölümlerinin hava fotoğraflarında gösterilmesinin istenilmesi ve bu yerlerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılması, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın kime ait olduğu, öncesinde kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, öncesinde tarla olarak kullanılıp kullanılmadığı, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği hususlarının etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, zirai bilirkişi kurulundan da, taşınmazın toprak yapısı, bitki örtüsü, kullanım durumu ile ilgili komşu taşınmazlarla mukayeseli olarak ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 213 ada (eski: 179 ada) 9 ve 10 parsel sayılı taşınmazlar hakkında açılan davanın reddine, çekişmeli 213 ada (eski: 179 ada) 6, 7 ve 8 parsel sayılı taşınmazlardan; 6 nolu parselde sarı renk ile taralı (A) harfi ile gösterilen 216,55, 7 nolu parselde kırmızı renk ile taralı (B) harfi ile gösterilen 245,51 ve 8 nolu parselde mavi renk ile taralı (C) harfi ile gösterilen 40,55 metrekarelik kısım olacak şekilde muris ... mirasçıların veraset ilamındaki hisseleri oranında tapu kaydının iptaline davacılar adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı ... ve arkadaşları vekili ile davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Dosya içeriğine ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına göre, davacılar vekilinin çekişmeli 213 ada 9 ve 10 parsel sayılı taşınmazlar hakkındaki hükme yönelen ve yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddi ile bu parseller hakkındaki usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 59,30 TL temyiz karar harcının temyiz edenden alınmasına,
2) Davalı Hazine’nin çekişmeli 213 ada 6 parsel sayılı taşınmazın 06.05.2017 tarihli fen bilirkişi raporunda (A), 213 ada 7 parsel sayılı taşınmazın (B) ve 213 ada 8 parsel sayılı taşınmazın (C) harfiyle gösterilen bölümlerine ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri yerine getirilmemiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde muris ... mirasçıları olan davacılar lehine zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermek için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, bozma ilamında taşınmazın ihdasen Hazine adına tescil tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının getirtilmesi istenildiği halde, mahkemece ardışık bindirmeli olmayan 1975, 1986 ve 2009 tarihli hava fotoğrafları getirtilmiş olup, 1981 ve 1992 yıllarına ilişkin hava fotoğrafları getirtilip üzerinde jeodezi ve fotogrametri mühendisine inceleme yaptırılarak, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin eski tarihli hava fotoğraflarındaki konumu ve durumu ile taşınmaz üzerinde imar–ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve tamamlandığı, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığı hiçbir tereddüte yer bırakmayacak şekilde belirlenmediği gibi, anılan raporun, bilimsel verilere uygun ve yeterli incelemeyi içerir nitelikte bulunmadığı da anlaşılmaktadır. Diğer taraftan ziraatçi bilirkişi kurulu raporunda da, taşınmaz bölümlerinin toprak yapısı ve niteliği, zirai durumu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi, taşınmaz bölümünde imar-ihyanın hangi tarihte başlanıldığı-tamamlandığı hususlarında değerlendirme yapılmamış, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan bilirkişinin kendi görüşünü de içerir rapor hazırlanmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre taşınmazın ihdasen Hazine adına tescil tarihi olan 2007 yılından 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, uydu fotoğrafları ile memleket haritaları ilgili kurumlardan celbedilerek dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, taraf tanıkları, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi ve jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisine incelemesi yaptırılarak, çekişme konusu taşınmazın hava fotoğraflarında gösterilmesi istenilmeli ve bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmazın mevcut ve geçmişteki niteliği, üzerindeki bitki örtüsü ve toprak yapısı, zirai durumu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi, taşınmaz bölümünde imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp hangi tarihte tamamlandığı hususlarında, taşınmazın farklı yönlerden çekilmiş sınırları kabaca işaretlenmiş renkli fotoğraflarının da yer aldığı, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, ayrıntı ve gerekçeli rapor düzenlemesi istenilmeli; fen bilirkişisinnden ise, taşınmazı komşu parseller ile birlikte gösteren keşfi takibe ve denetlemeye elverişli krokili rapor alınmalı; yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesi, niteliği, zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi ve davacı yararına 20 yıllık kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolup dolmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporuyla denetlenmeli, beyanları arasında oluşabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmeye çalışılmalı ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece belirtilen ilkelere uygun olmayacak şekilde hatalı değerlendirme, eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.03.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.