......

Dava, davalı Kurum tarafından hakkında başlatılan icra takibine konu borçtan dolayı sorumlu olmadığının tespiti ile yaşlılık aylığının kesilmesine ilişkin kurum işleminin iptali, aylıkların yasal faizi ile birlikte tahsili istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalı Kurum tarafından hakkında Denizli 9. İcra Müdürlüğünün 2014/761 esasında başlatılan takibe konu borçtan dolayı sorumlu olmadığının tespiti ile yaşlılık aylığının kesilmesine ilişkin kurum işleminin iptali, aylıkların yasal faizi ile birlikte tahsili istemine ilişkin davada; Mahkemece, 3201 sayılı Yasaya göre borçlanarak emekli olduğunu, 1.7.1995-13.7.1996 ve 15.7.1997-10.4.2008 tarihleri arası Almanya’da işsizlik sigortasından yararlandığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme, hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
1-)Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-)Bilindiği gibi 3201 sayılı Yasa gereğince borçlanan Türk vatandaşlarına yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için;
1-Yurda kesin dönülmüş olması,
2-Tahakkuk ettirilen döviz borcunun tamamının ödenmiş olması,
3-Döviz borcunun tamamının ödenmesinden sonra yazılı istekte bulunulması koşullarının hepsinin birlikte gerçekleşmesi gerekir.
5510 sayılı Yasanın 96. maddesi, “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a)Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b)Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren (Değişik ibare: 13.02.2011-6111 S.K./44. mad) yirmi dört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, (Değişik ibare: 13.02.2011 - 6111 S.K./44. mad) yirmi dört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî
./..

faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır. Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır.…” hükmünü içermektedir.
Bu çerçevede tarafların alacak ve borçlarının mahsubu için, öncelikle, davacıya süresinde ödenmeyen birikmiş aylıkların belirlenmesi gerekmektedir. Bu tespitten sonra anılan madde metninde de belirtildiği üzere, davacıya yersiz ödenen aylık tutarlarının davacının alacaklarından mahsubu yapılırken, öncelikle, en eski tarihli yersiz ödenen aylık tutarı ile davacıya Kurumca ödenmesi gereken ilk aylık tutarından başlanarak borç ve alacak asıllarından mahsup yapılmalı, borç veya alacak asıllarından bakiye kaldığı takdirde bu tutara kanuni faiz uygulanmalıdır.
Türkiye’de 27.7.1968 tarihinde işe girişi, yurtiçi 1968-1969 tarihleri 4/1-a kapsamında 70 gün, 3201 sayılı yasa kapsamında 29.07.1976 - 26.07.1994 tarihleri arası 5000 gün borçlanma süresi olmak üzere 5070 gün üzerinden davacıya 01.08.1995 tarihinden itibaren aylık bağlandığı, yurda kesin dönüş şartını yerine getirmediği gerekçesiyle 25.07.2011 tarihinde tespit edilerek aylığının kesilerek 26.07.2001 - 24.04.2008 tarihleri arası dönem yönünden yersiz aylıklar borç tahakkuk ettirilerek hakkında icra takibi başlatıldığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, yukarıda bahsedilen hususlar çerçevesinde, 07.04.2011 tarihli TR4 belgesine göre uyuşmazlık konusu 15.07.1997 - 10.04.2008 tarihleri arası sosyal yardım aldığı anlaşılan davacının öncelikle yurtdışı sosyal yardımın sona erdiği tarihi takibeden ay başı olan 01.05.2008 tarihinden itibaren, yurtiçi çalışma ve yutdışı borçlanma süreleri ile birlikte aylığa hak kazanacağı ve dava tarihine kadar aylıkların iadesi talebinin karşılanması gerektiği gözetilerek, yeniden yapılacak araştırma ve alınacak bilirkişi raporuyla, davacının borçlu olduğu tutar diğer ifadeyle davalı Kurum’un istirdata hakkı bulunduğu yersiz aylık tutarı 5510 sayılı yasanın 96/1-a maddesi kapsamında usulünce belirlenerek, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik araştırma, inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile, yazılı gerekçelerle, karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davacıya iadesine, 12.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.



.....