MAHKEMESİ : Yargıtay 4.Hukuk Dairesi (İlk Derece)
TARİHİ : 15.12.2009
NUMARASI : 2009/5-2009/56
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan incelemesi sonucunda ilk derece mahkemesi sıfatıyla Yargıtay 4.Hukuk Dairesince ;
“Dava dilekçesinde, davacının açtığı tazminat davasının yargılaması sırasında tanık dinlenilmesinin talep edildiği ve tanıkların da bildirildiği; davalı hakimin, tanık dinlenilmesi istemini ara kararı ile reddettiği; bu durumun, hukuk kurallarına aykırı olduğunun ve ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına da uygun bulunmadığının davalı hakime ısrarla bildirildiği; ancak, ara kararından dönülmediği ve davanın reddine karar verildiği; davalı hakimin bu tutumu ile hak arama özgürlüğünün engellendiği ileri sürülerek, 10.000,00-TL manevi tazminata karar verilmesi talep olunmuştur.
Davalı tarafından cevap dilekçesi verilmemiş; bu biçimde, dava konusu olgular inkar edilmiş sayılmıştır.
Dosya kapsamından; Manisa Asliye 2. Hukuk Mahkemesi’nin 2009/51 esas sayılı dava dosyasında davacı tarafından manevi tazminat isteminde bulunulduğu; yargılamanın 14/4/2009 günlü oturumunda, taraflara tanık dahil tüm delillerini bildirmeleri için süre verildiği; davacının, 21/4/2009 günlü dilekçesi ile iki tanık bildirdiği ve 11/6/2009 günlü oturumda da dinlenilmelerini talep ettiği; mahkemece, ara kararı ile tanık dinlenilmesine yer olmadığına karar verildiği ve aynı oturumda, davanın da reddi yönünde hüküm oluşturulduğu anlaşılmaktadır.
Hakimlerin yargısal faaliyetleri nedeniyle sorumlulukları HUMK’nun 573-576. maddelerinde düzenlemiş bulunmaktadır. HUMK m . 573/b. 1-7’de ise, sorumluluk nedenleri gösterilmiştir. Buna göre, kasıtlı olarak ve kanuna aykırı karar verilmesi; kanunun açık hükmüne aykırı karar verilmesi; yargılama tutanağında bulunmayan bir hususun hükme esas alınması; yargılama tutanakları veya kararların değiştirilerek hüküm kurulması; menfaate dayalı olarak karar verilmesi; hakkın yerine getirilmesinden kaçınılması ve görevin ifasında ihmal veya terahi gösterilmesi, hakimin hukuki sorumluluğunu gerektirmektedir. Yasa’da gösterilen sorumluluk nedenleri, örnek niteliğinde olmayıp; sınırlı ve sayılı durumları ifade etmektedir.
Somut olayda, davalı hakimin sorumluluğuna dayanak yapılan olgu; tanık dinlenilmesine ilişkin istemin ara kararı ile reddedilmiş bulunmasıdır. Uyuşmazlığın çözümünde tanık dinlenilmesine yer olup olmadığının belirlenmesi, hakimin takdir yetkisi içinde değerlendirilmelidir. Bu yetkinin usul ve yasaya aykırılığı ise, temyiz nedeni olarak ileri sürülebilir.Şu durumda, hakimin hukuki sorumluluğuna ilişkin koşulların gerçekleştiğinden söz edilemez. Davanın, açıklanan bu nedenle reddine karar vermek gerekmiştir.
Davanın reddi halinde, davalı istemese dahi yararına manevi tazminat takdir edilmesi HUMK’nun 576. maddesi hükmü gereğidir. Yasa koyucu, aleyhine hukuki sorumluluk davası açılan hakimin; davanın reddi durumunda tazminat isteği bulunduğunu kabul etmiştir. Dava konusu yapılan iddianın niteliği ve taraflarla ilgili diğer olgular göz önünde tutularak; davacıdan 500,00-TL manevi tazminatın alınarak davalıya verilmesi uygun bulunmuştur.” Gerekçesiyle ;
“H Ü K Ü M : Yukarıda yazılı bulunan gerekçelerle;
1-HUMK’nun 573. maddesindeki koşullar oluşmadığından davanın REDDINE,
2-HUMK’nun 576/2. maddesi göre takdiren 500,00 TL idari para cezasının davacıdan alınarak Hazine’ye irat kaydedilmesine,
3-HUMK’nun 576/1. maddesi gereğince davalı yararına takdir edilen 500,00 TL manevi tazminatın davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı aleyhine hüküm altına alınan tazminat miktarı üzerinden hesaplanan 27,00 TL nispi karar ve ilam harcı ile davanın reddi nedeniyle alınması gereken 15,60 TL maktu karar ve ilam harcı toplamı olan 42,60 TL’nin peşin alınan 135,00 TL’den düşümü ile kalan 92,40 TL’nin istek halinde davacıya iadesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,”
dair oybirliği ile verilen 15.12.2009 gün ve 2009/5-56 sayılı kararın davacı tarafça temyiz edilmesi üzerine kararın süresinde temyiz edildiğinin anlaşılmasından ve dosyadaki tüm kağıtların okunmasından sonra gereği düşünüldü:
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek, Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği, kararın süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Hukuk Genel Kurulu"ndaki görüşme sırasında, esasa girilmeden önce, Özel Dairenin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kısa kararda “HUMK’nun 576/2. maddesi göre takdiren 500,00 TL idari para cezasının davacıdan tahsiline” karar verilmiş olmasına karşın gerekçeli kararda “HUMK’nun 576/2. maddesi göre takdiren 500,00 TL idari para cezasının davacıdan alınarak Hazine’ye irat kaydedilmesine” hükmedilmiş olmasının kısa karar- gerekçeli karar çelişkisi oluşturup oluşturmayacağı hususu ön sorun olarak incelenmiş; açıklanan farklılığın maddi hata niteliğinde olup, düzeltilebileceği oybirliği ile kabul edilerek ön sorunun reddi ile işin esasının incelenmesine geçilmesine karar verilmiştir.
Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin hükmünün esasına yönelik temyiz itirazları incelendi:
Dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bilgi ve belgelere, daire kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, Özel Dairenin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği karar usul ve yasaya uygundur.
Ne var ki, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 576.maddesi hükmü karşısında, bu maddede geçen idari para cezasının, hazineye gelir kaydedilmesi gerektiğinden, kısa kararın hüküm fıkrasının 2.bendinde yer alan “HUMK’nun 576/2. maddesi göre takdiren 500,00 TL idari para cezasının davacıdan tahsiline” şeklinde eksik oluşturulan ve hazineye gelir kaydedilmesine ilişkin ibareyi içermeyen hükmün maddi hataya dayalı olduğu kabul edilmiş; ancak, bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden kararın hüküm fıkrasının 2.bendindeki bu cümlenin gerekçeli karara uygun olarak “HUMK’nun 576/2. maddesi göre takdiren 500,00 TL idari para cezasının davacıdan alınarak Hazine’ye irat kaydedilmesine” şeklinde düzeltilmek suretiyle kararın düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacının temyiz itirazlarının reddi ile 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kısa kararın hüküm fıkrasının 2.bendinde yer “HUMK’nun 576/2. maddesi göre takdiren 500,00 TL idari para cezasının davacıdan tahsiline” şeklindeki cümlenin “HUMK’nun 576/2. maddesi göre takdiren 500,00 TL idari para cezasının davacıdan alınarak Hazine’ye irat kaydedilmesine” şeklinde düzeltilmek suretiyle kararın düzeltilerek ONANMASINA, aşağıda dökümü yazılı (9,10) TL. harcın temyiz edenden alınmasına, 24.03.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.
