BAM Hukuk Mahkemeleri Diyarbakır Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/165 Esas 2022/2524 Karar Sayılı İlamı

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :

DAVA : Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
DAVA TARİHİ : 28/01/2022
KARAR TARİHİ : 04/11/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, davalı sigorta şirketi tarafından ... poliçe numarası ile sigortalanan ve dava dışı ... sevk ve idaresindeki ... plaka sayılı aracın ... tarihinde ... İli ... İlçesi ... Bulvarı ile .... Bulvarı kesişimine geldiği sırada kırmızı ışık yandığı halde durmayarak aracının ön sol kısmıyla, müvekkile ait ... plaka sayılı aracın kavşaktan geçtiği esnada sağ ön tarafına çarpması neticesinde çift taraflı maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğini, kazanın meydana gelmesinde sigortalı araç sürücüsü ...'ın tam kusurlu olduğunu, çarpmanın etkisiyle müvekkile ait aracın ön sağ kısımlarında hasar meydana geldiğini ve hasara bağlı değer kaybı oluştuğunu, değer kaybının ödenmesi için davalı sigorta şirketine yapılan başvurudan sonuç alınamadığını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100,00 TL'nın davalıdan tahsilini istemiş, .... havale tarihli değer artırım dilekçesi ile birlikte talep sonucunu .... TL'na yükselt, kabul edilen miktara dava tarihinden itibaren faiz işletilmesini istemiştir.
Davalı vekili, zamanaşımının dolduğunu, müvekkil sigorta şirketinin sorumluluğunun sigortalının kusuru ve poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, davadan önce davacı tarafından yapılan başvuru üzerine ... tarihinde .... TL değer kaybı ödendiğini ve yapılan bu ödeme ile birlikte müvekkil sigorta şirketinin poliçeden kaynaklanan tüm yükümlülüğünü yerine getirdiğini, poliçede kaza tarihi itibariyle araç başına maddi tazminat limitinin ... TL ile sınırlı olduğunu, ... tarihinde davacıya .... TL hasar ödemesi ve ... San.'ne ... tarihinde 9.680,78 TL parça tedarik ödemesi yapıldığını, yapılan ödemelerin mahsubunun gerektiğini, değer kaybının tespitinin sigorta genel şartlarına göre hesaplanması gerektiğini, davacıya ait aracın daha önce kazaya karışıp karışmadığının tespitinin gerektiğini, kabul anlamına gelmemek kaydıyla davacının avans faizi talep edemeyeceğini beyan eden savunma yaparak davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı vekili, UYAP sistemi üzerinden göndermiş olduğu .... havale tarihli dilekçe ile, 100,00 TL üzerinden açılan değer kaybına yönelik açılan davayı kabul ettiklerini, bu kalem yönünden davanın...TL'na kadar da kabul edildiğini, bununla birlikte hüküm aşamasında en fazla kısmi tutara göre masrafların belirlenmesi gerektiğini, müvekkil şirketin ödemeyi kabul ettiği dava konusu için müvekkil şirket aleyhine masraf ve vekalet ücretine hükmedilmemesini talep etmiştir.
Davalı vekilinin davayı kabul beyanı üzerine davacı vekili ...tarihli ön inceleme duruşmasında, davayı fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak açtıklarını, davalının kabul ettiği değerin üzerinde tazminat haklarının bulunduğunu ve müvekkilinin aracında oluşan değer kaybının tespitini talep etmiştir.
Taraflarca dosyaya sunulan deliller incelenmiş, sigorta poliçesi, hasar dosyası, davacıya ait aracın trafik tescil bilgileri ile tramer kayıtları dosya arasına kazandırılmış, kazanın meydana gelmesinde kusur ve davacıya ait araçta değer kaybı meydana gelip gelmediğine ilişkin Ankara ATK'dan kök ve ek rapor alınmıştır.
Dava, trafik kazasında kaynaklı davacının aracında oluşan hasara bağlı meydana geldiği ileri sürülen değer kaybının kazaya sebebiyet verdiği ileri sürülen aracın zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesini düzenleyen davalı sigorta şirketinden tahsili istemine ilişkindir.
Dosyanın incelenmesinde, ... plaka sayılı aracın davaya konu kazanın meydana geldiği tarihi de kapsar şekilde davalı sigorta şirketi tarafından sigortalandığı, dosya içeresinde yer alan araç sürücüleri tarafından düzenlenmiş kaza tespit tutanağına göre ... tarihinde davaya konu kazanın meydana geldiği, davacı tarafından değer kaybının ödenmesi için yapılan başvuru üzerine davalı sigorta şirketi tarafından 1.260,00 TL ödeme yapıldığı dosya kapsamından sabittir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; zamanaşımının dolup dolmadığı, davaya konu kazanın meydana gelmesinde davalı sigorta şirketi tarafından sigortalanan aracın sürücüsünün kusurunun bulunup bulunmadığı, davacıya ait araçta meydana gelen hasar nedeniyle davalı sigorta şirketi tarafından değer kaybına ilişkin yapılan ödemeden ve davanın açılmasından sonra kabul edilen miktardan daha fazla bedelde değer kaybı oluşup oluşmadığı, buradan varılacak sonuca göre davacının değer kaybı talep edip edemeyeceği, edebilecekse miktarına ilişkin olduğu tespit edildi.
Davaya konu kazanın meydana geldiği tarih ile davanın açıldığı tarih gözetildiğinde 2918 sayılı KTK.'nun 109/1. maddesi gereğince davanın zamanaşımı süresi içerisinde açıldığı anlaşılmakla davalının zamanaşımı definin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur."; 85/1 maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” düzenlemelerine yer verilmiştir. Anılan yasal düzenlemeler gereğince davalı sigorta şirketi, düzenlenen sigorta poliçesi ile sigortalı aracın sürücüsünün kusuru nedeniyle meydana gelen traffik kazalarında üçüncü kişilere verilen zararı, zararın türüne göre poliçede belirtilen teminat üst limiti ile üstlenmiştir.
Trafik kazası neticesinde oluşan değer kaybı "gerçek zarar" olduğundan, zarar TBK hükümlerince ve Yargıtay tarafından belirlenen ilkeler çerçevesinde belirlenmelidir. Anayasa Mahkemesi’nin 17/7/2020 tarihli ve 2019/40 E., 2020/40 K. sayılı Kararı ile, 2918 Sayılı Yasanın 90. Maddesinin birinci cümlesinde yer alan “…ve bu Kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda…” ibaresinin ve ikinci cümlesinde yer alan “…ve genel şartlarda…” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiş olması, Anayasa Mahkemesi kararlarının, devam eden uyuşmazlıklar açısından uygulanacak olması karşısında, hesaplamanın ZMMS Genel Şartları ekindeki hesaplama yöntemine göre yapılamayacağından, bu nedenle öncelikle değer azalması veya değer kaybının belirlenmesinde dikkate alınması gereken ölçütler her olayın somut özelliğine göre değişebilecek ise de aracın markası, özellikleri ve model yılı, kullanım amacı, kullanım süresi, yıpranma payı, aracın gördüğü hasarın ağırlığı ve hasara uğrayan bölgeleri, hasarın giderilmesinde kullanılan parçaların niteliği (orijinal olup olmadığı) hususları değer kaybında göz önüne alınmalı, aracın hasarsız hali ile onarıldıktan sonraki değer arasındaki fark bilirkişi tarafından değerlendirilerek, değer kaybı olup olmadığı belirlenmelidir. (Ankara BAM 26. H.D.-26/05/2022 tarih,2020/120 E.-2022/1380 K.)
Davaya konu kazada kusur durumunun ve davacının aracında değer kaybı oluşup oluşmadığının tespiti amacıyla Ankara Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesinden alınan kök bilirkişi raporunda; davalı sigortalı araç sürücüsü ...'ın ... günü saat 21:38 sıralarında sevk ve idaresindeki ... plakalı otomobil ile ...Bulvarını takiben.... Kavşağı istikametine seyir halindeyken geldiği olay mahalli kavşağa, istikametine yanan kırmızı ışıkta girdiği esnada seyrine göre sol tarafından gelip yeşil ışıkta kavşağa giriş yapan sürücü .... idaresindeki davacıya ait ... plakalı otomobil ile çarpışması sonucu maddi hasarlı kaza meydana geldiği, kazanın oluşumunda, davalı sigortalı araç sürücüsü ...'ın, sevk ve idaresindeki otomobil ile seyir halindeyken, hız azaltmadan yaklaştığı olay mahalli kavşakta, istikametine yanan kırmızı ışığa riayet etmeden ve yaklaşan araçlara da dikkat etmeden, kontrolsüzce seyrine devam etmesi sonucu sol tarafından gelen ve ilk geçiş hakkını bulunan davacıya ait araca çarpması sonucu meydana gelen kazada %100 kusurlu olduğu, davacıya ait araç sürücüsünün kusurunun bulunmadığı mütalaa edilmiş, değer kaybı yönünden ise, davacıya ait aracın kilometresi, otomobilin yaşı, kullanılmışlık düzeyi, hasar miktarı, hasar durumu, değişen ve onarılan parçalar, öncesinde değiştirilen ve onarılan parçalar ve piyasa şartları ile birlikte, geçmiş hasar sayısı ve hasar bölgesi de dikkate alınarak değerlendirildiğinde, dava konusu araçta değer kaybının oluşmadığı mütalaa edilmiş, davacı vekili tarafından raporun değer kaybına yönelik kısmına itiraz üzerine alınan ek raporda da, otomobilin yaşı (9 yaş), kullanılmışlık düzeyi, hasar miktarı (13.530.-TL), geçmiş hasar sayısı (3), aracın aldığı hasar noktaları (ön, sol ön köşe), hasar durumu, değişen ve onarılan parçalar ve piyasa şartları ve tüm itirazlar birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu araçta değer kaybı oluşmayacağı mütalaa edilmiştir.
Somut olayda; alınan kök ve ek bilirkişi raporu mahkememizce de benimsenmiş, davaya konu kazanın davalı sigortalı araç sürücüsünün kırmızı ışık ihlali yapması nedeniyle kazanın meydana gelmesinde %100 kusurlu olduğu kabul edilmiş, değer kaybı yönünden ise, davacıya ait aracın yaşı, kullanılmışlık düzeyi, davaya konu edilen kazadaki hasar miktarı ve aracın geçmişte hasar sayısı, geçmişte değişen ve onarılan parçalara bağlı olarak rapor doğrultusunda davacının aracında değer kaybı oluşmayacağı kabul edilmiştir.
Bu aşamadan sonra davalının kabul beyanının elde ki dava açısından hüküm ve sonuçlarının tartışılmasına geçilmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde dava açılmadan önce davacıya ... tarihinde 1.260,00 TL değer kaybı ödendiğini belirtmiş, ön inceleme duruşmasından önce UYAP üzerinden göndermiş olduğu ... havale tarihli dilekçe ile de, 100,00 TL üzerinden açılan değer kaybına yönelik açılan davayı kabul ettiklerini, bu kalem yönünden davanın ... TL'na kadar da kabul edildiğini, bununla birlikte hüküm aşamasında en fazla kısmi tutara göre masrafların belirlenmesi gerektiğini beyan etmiştir.
Davayı kabul, HMK.'nun 308. Maddesi uyarınca istemde bulunanın talep sonucuna muvafakat edilmesidir. Kural olarak, karşı tarafın kabulüne bağlı olmadığı gibi yapıldığı anda kesin hükmün sonuçlarını doğurur. Elde ki dava, trafik kazası sonucu davacıya ait araçta meydana gelen değer kaybının tespiti ve tahsili istemine ilişkin olmasına ve değer kaybı oluşup oluşmayacağı, oluşmuş ise miktarı yapılacak tahkikat sonucu belirlenecektir. Başka bir deyişle dava belirsiz alacak davası niteliğindedir. Davalının kabul beyanına karşı davacı vekili değer kaybının kabul beyanında belirtilen miktarın üzerinde olduğunu iddia etmesi nedeniyle yargılamaya devam edilmiş ve alınan bilirkişi raporu sonucu değer kaybı oluşmayacağı tespit edilmiştir. Ne varki, davalı kabul beyanı bağlayıcı olup, kabul beyanı doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Yargılaya giderleri yönünden yapılan değerlendirmede, HMK.'nun 312/1. maddesi gereğince kural olarak yargılama giderleri davayı kabul eden davalı aleyhine hükmedilir. Bu kuralın istisnası ise aynı maddenin 2. Fıkrasında düzenlemiş olup, buna göre davalı, davanın açılmasına kendi hal ve davranışlarıyla sebebiyet vermemiş ve yargılamanın ilk duruşmasında davacının talep sonucunu kabul etmiş ise yargılama giderlerini ödemeye mahkum edilmez. Somut olayda, davadan önce davalı tarafından değer kaybına yönelik ödeme yapıldığının, davalının ilk duruşmadan önce davayı kabul ettiğinin ve davacının kabul edilen miktarın üzerinden değer kaybı oluştuğu iddiası üzerine yapılan tahkikat sonucu değer kaybı oluşmadığının tespit edilmiş olması karşısında davalı aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmemiş ve davacının yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM-Gerekçesi yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Davanın KABULÜNE, .... TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-6100 sayılı HMK.'nun 312/2. maddesi gereğince davacının yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-6100 sayılı HMK.'nun 312/2. maddesi gereğince davacı yararına vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davanın değeri itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip Hakim