Adalet Bakanlığı"nın, 25.03.2016 tarihli yazısı ile kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan sanık ... hakkında Manisa 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 12/05/2014 tarihli ve 2014/73 esas, 2014/172 sayılı kararı ile 5560 sayılı Kanun ile değişik TCK’nın 191/2. maddesi uyarınca hükmedilen tedavi ve denetimli serbestlik tedbirinin süresinin 6 ay uzatılmasına ilişkin talep hakkında karar verme yetkisinin Cumhuriyet Savcılığına ait olduğu gerekçesi ile talebin reddine ilişkin Manisa 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 01/10/2015 tarihli ve 2014/73 esas, 2014/172 sayılı ek kararına Cumhuriyet savcısınca yapılan itirazın reddine dair Manisa 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 14/10/2015 tarihli ve 2015/1069 değişik iş sayılı kararının kanun yararına bozulmasının istenmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 18/04/2016 tarihli yazı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A) Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Sanığın 17.12.2013 tarihinde işlediği iddia edilen uyuşturucu madde ticareti yapma suçuna ilişkin yapılan yargılama sonucunda, eylemin kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçunu oluşturduğu kabul edilerek Manisa 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 12/05/2014 tarihli ve 2014/73 esas, 2014/172 sayılı kararı ile 5560 sayılı Kanun ile değişik TCK’nın 191/2. maddesi uyarınca tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına karar verildiği,
2- Denetimli serbestlik tedbiri esnasında, Manisa Denetimli Serbestlik Müdürlüğünün 27/08/2015 tarihli ve 2015/342-2310 sayılı kararı ile denetimli serbestlik tedbirinin süresinin 6 ay uzatılmasına ilişkin mahkemesinden talepte bulunulmasına karar verildiği,
3- Talebi değerlendiren Manisa 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 01/10/2015 tarihli ve 2014/73 esas, 2014/172 sayılı ek kararı ile, denetimli serbestlik tedbirinin süresinin uzatılmasına ilişkin talep hakkında karar verme yetkisinin Cumhuriyet Savcılığına ait olduğu gerekçesi ile talebin reddine karar verildiği,
4- Bu karara karşı Cumhuriyet savcısınca yapılan itirazı değerlendiren Manisa 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 14/10/2015 tarihli ve 2015/1069 değişik iş sayılı kararı ile itirazın reddine kesin olarak karar verdiği,
Anlaşılmıştır.
B) Kanun Yararına Bozma Talebi:
Kanun yararına bozma talebi ve ihbar yazısında, "5237 sayılı Kanun"un 191/2-3. maddelerinde kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da kullanmak suçundan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verileceği, Cumhuriyet savcısının, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyaracağı, erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanacağı ve bu sürenin Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatabileceğinin düzenlendiği, Cumhuriyet savcısının denetim süresini uzatma yetkisinin soruşturma aşamasında ve kamu davasının açılmasının ertelenmesi durumunda mümkün olduğu, buna karşın somut olayda Manisa 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 12/05/2014 tarihli ve 2014/73 esas, 2014/172 sayılı kararı ile sanık hakkında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 191/2. maddesi uyarınca tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına, aynı Kanun"un 191/4. maddesi gereğince tedavinin sona erdiği tarihten itibaren 1 yıl süre ile denetimli serbestlik tedbirine devam olunmasına karar verildiği, bu hükmün infazı sırasında Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı Denetimli Serbestlik Müdürlüğünce hükümlünün deneme süresinin 6 ay uzatılmasının talep ediliği bu hususun münhasıran hükmün infazına ilişkin olduğu dolayısıyla uzatma talebine ilişkin karar verme görevinin hükmü veren mahkemeye ait olduğu gözetilmeden, itirazın bu yönden kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir." denilerek, Manisa 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 14/10/2015 tarihli ve 2015/1069 değişik iş sayılı kararının bozulması istenmiştir.
C) Konuyla İlgili Hukuksal Düzenlemeler:
1- 5560 sayılı Kanun ile değişik TCK"nın 191. maddesi:
(2) Bu suçtan dolayı açılan davada mahkeme, birinci fıkraya göre hüküm vermeden önce uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi hakkında, tedaviye ve denetimli serbestlik tedbirine; kullanmamakla birlikte, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi hakkında, denetimli serbestlik tedbirine karar verebilir. (Ek cümle: 31/03/2011-6217 S.K 20. mad.) Bu karar, durma kararının hukuki sonuçlarını doğurur.
(3) Hakkında tedaviye ve denetimli serbestlik tedbirine karar verilen kişi, belirlenen kurumda uygulanan tedavinin ve denetimli serbestlik tedbirinin gereklerine uygun davranmakla yükümlüdür. Hakkında denetimli serbestlik tedbirine hükmedilen kişiye rehberlik edecek bir uzman görevlendirilir. Bu uzman, güvenlik tedbirinin uygulama süresince, kişiyi uyuşturucu veya uyarıcı maddenin kullanılmasının etki ve sonuçları hakkında bilgilendirir, kişiye sorumluluk bilincinin gelişmesine yönelik olarak öğütte bulunur ve yol gösterir; kişinin gelişimi ve davranışları hakkında üçer aylık sürelerle rapor düzenleyerek hâkime verir.
(4) Tedavi süresince devam eden denetimli serbestlik tedbirine, tedavinin sona erdiği tarihten itibaren bir yıl süreyle devam olunur. Denetimli serbestlik tedbirinin uygulanma süresinin uzatılmasına karar verilebilir. Ancak, bu durumda süre üç yıldan fazla olamaz.
2-6545 sayılı Kanun ile değişik TCK"nın 191. maddesi:
(2) Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaksızın, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.
(3) Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi hâlinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir.
Ç) Konunun Değerlendirilmesi:
28/06/2014 tarihinde yürürlüğe giren 6545 sayılı Kanunla yeniden düzenlenen TCK"nın 191/5. maddesinde yer alan “Erteleme süresi zarfında kişinin kullanmak için tekrar uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması, dördüncü fıkra uyarınca ihlâl nedeni sayılır ve ayrı bir soruşturma ve kovuşturma konusu yapılmaz.” hükmü uyarınca, sanık bu suçu, daha önce işlediği suçtan dolayı yapılan kovuşturma aşamasında hükmolunan tedavi ve/veya denetimli serbestlik tedbirinin infazı sırasında işlemiş ise, ikinci suçtan açılan bu davanın kovuşturma şartının ortadan kalkması nedeniyle, CMK"nın 223. maddesinin 8. fıkrası uyarınca “davanın düşmesine” karar verilmesi gerekeceğinden, bu hususta mahkemece uyarlama yapılması mümkün görülerek yapılan incelemede;
Sanık hakkında 5560 sayılı Kanun ile değişik TCK’nın 191/2. maddesi uyarınca tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına ilişkin 12/05/2014 tarihli hüküm tarihinde yürürlükte olan TCK’nın 191/3. maddesinde yer alan “denetim süresi içinde üçer aylık sürelerle rapor düzenleyerek hâkime verileceğine ilişkin” düzenleme karşısında, aynı maddenin 4. fıkrasında yer alan “Denetimli serbestlik tedbirinin uygulanma süresinin uzatılmasına karar verilebilir.” şeklindeki düzenlemeye istinaden denetimli serbestlik tedbirinin sürenin uzatılmasına karar verme görevinin hükmü veren mahkemeye ait olduğu, 6545 sayılı Kanun ile değişik TCK’nın 191/3. maddesinde yer alan düzenlemenin soruşturma aşamasına ilişkin olduğu cihetle, denetimli serbestlik tedbirinin süresinin 6 ay uzatılmasına ilişkin talep hakkında karar verme yetkisinin Cumhuriyet Savcılığına ait olduğu gerekçesi ile talebin reddine ilişkin Manisa 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 01/10/2015 tarihli ve 2014/73 esas, 2014/172 sayılı ek kararına Cumhuriyet savcısınca yapılan itirazın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi yasaya aykırı olup, kanun yararına bozma talebi yerindedir.
D) Karar :
Açıklanan nedenlere göre; Manisa 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 01/10/2015 tarihli ve 2014/73 esas, 2014/172 sayılı ek kararına yönelik itirazın reddine dair Manisa 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 14/10/2015 tarihli ve 2015/1069 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince kanun yararına BOZULMASINA, aynı Kanun"un 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için, dosyanın Adalet Bakanlığı"na iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na gönderilmesine, 01.06.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.