19. Hukuk Dairesi 2014/12593 E. , 2015/9366 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :
DAVACILAR KARŞ
..
DAVALI KARŞI
Taraflar arasındaki alacak-itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın asıl ve birleşen davanın ayrı ayrı reddine yönelik olarak verilen hükmün taraf vekillerince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek.Av. ... ve davacı birleşen dosya davalısı vek....ve davalı birleşen dosya davacısı vekilleri ....gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacılar vekili, müvekkilleriyle davalı şirket arasındaki yurtdışından telefon ithalatını konu alan ticari ilişki çerçevesinde dört adet teminat mektubunun müvekkillerince davalıya verildiğini, bu mektuplar süreli olduğu halde davalı istemi ve yeni mallar gönderileceğinin taahhüt edilmesi üzerine sürelerinin uzatıldığını, davalının taahhüdüne uymayarak mal teslim etmemesi sonucunda müvekkillerinin 325.405,00 Euro alacağının oluştuğunu, bu zararları teminen davalının stok koruma desteği vaadinde bulunduğunu ve iki ayrı tarihte 200.000,00 USD ve 250.000,00 Euro ödeme yapmayı taahhüt ettiğini ancak bu edimini ifa etmediğini, davalının marka değerini korumak için müvekkillerince büyük reklam ve tanıtım kampanyaları yapıldığını, öte yandan davalının T 60 model telefonunun tanıtımı için taraflar arasında mutabakata varıldığını ve müvekkillerince bu konuda 4.000,000,00 USD reklam harcaması yapıldığını, ancak davalının kararlaştırılan sürede ürünü göndermemesi üzerine ürünün geldiği tarih itibarıyla değer kaybına uğradığını, geç teslime konu ürünlerin müvekkillerince teslim alınmak istenmemesi üzerine yanlar arasında kriz yaşandığını, bunun üzerine sorunu şirket bünyesinde yönetime haber vermeden çözmek isteyen genel müdür...ın yetkisi bulunmadığı halde içeriğini bilmedikleri bir takım taahhütlerde bulunduğunu, kriz çözülemeyince sorunun yönetim kuruluna taşındığını, müvekkillerince dört adet teminat mektubunun ödenmesinin engellenmesi için ihtiyati tedbir kararı alındığını belirterek, müvekkillerinin davalıya borçlu olmadıklarının tespitiyle mevcut cari hesap alacağına göre 03.11.2008 tarihi itibarıyla 325.405,97 Euro tutarında müvekkillerinin davalıdan alacaklı bulunduğunun tespitine, bu tutarın fiili ödeme günündeki TL karşılığının davalıdan tahsiline, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla davalının stok koruma desteği taahhüdüne karşılık 200.000.00 USD ve 250.000,00 Euro"dan şimdilik 20.000,00 USD"nin, reklam harcaması tutarı 4.000,000,00 USD"den şimdilik 140.000,00 USD"nin davalıdan tahsiline, dört adet teminat mektubunun iptali ile asıllarının iadesine ve ihtiyati tedbirin devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
.../...
Davalı vekili, müvekkilince üretilen cep telefonlarının davacılar tarafından satın alınmasına dayalı şekilde yanlar arasında ticari ilişki bulunduğunu, davacılar tarafından verilen siparişlere uygun olarak müvekkilince mal teslimlerinin gerçekleştirildiğini, davacıların ürünlerin geç teslim edildiğine dair iddialarının doğru olmadığını, davacıların cari hesap alacağı istemlerinin de yasal dayanağı bulunmadığını, müvekkilince stok koruma taahhüdünde bulunulmadığını, reklam harcamasıyla ilgili yanlar arasında bir mutabakat da olmadığını, satıma konu ürünlerin itiraz edilmeksizin davacılarca teslim alındığı gibi, 20.10.2008 tarihinde taraflar arasında düzenlenen protokol ile davacıların ödeme taahhüdünde bulunduklarını ve ilk taksite yönelik 50.000,00 USD ödeme yaptıklarını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Yargılama sürerken davalı yanca davacılardan .... A.Ş. aleyhine 20.10.2008 tarihli mutabakat metni ve faturalara dayalı alacağın tahsili için başlatılan takibe itiraz sonucu aynı mahkemede itirazın iptali davası açılmış, yerel mahkemece 2009/471 E. 2009/309 K. sayılı 29.05.2009 tarihli karar ile birleştirme kararı verilmiştir.
Mahkemece, toplanan deliller hep birlikte değerlendirilerek benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda; davacı yanın cari hesap alacağının dayanağını ve mal tesliminin geç yapıldığına dair iddialarını ispatlayamadığı, geç teslim iddiası kanıtlanamadığından dolayı reklam harcamalarına dair davacıların talepte bulunmalarının yasal olmadığı, mutabakat metnini imzalayan ...ın davacıyı temsile yetkili olduğunun saptanması nedeniyle bu mutabakatın taraflar yönünden bağlayıcı bulunduğu, reklam harcaması ve stok koruma alacağına yönelik davacıların yemin teklifi üzerine davalı yetkilisinin yemini eda etmesi nedeniyle bu yöndeki iddialarının da ispatlanamadığı, birleşen dava bakımından ise, İİK 58/3 ve 818 sayılı BK 83. maddesine aykırı şekilde yabancı para alacağı üzerinden takibin yapıldığı ancak, vade veya fiili ödeme günündeki TL karşılığının gösterilmemesi nedeniyle yasaya uygun takip yapılmadığının saptandığı gerekçeleriyle, asıl dava yönünden kanıtlanamayan davanın reddine, yasaya uygun yapılmayan takip nedeniyle dava şartı yokluğundan birleşen davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı-birleşen davacı vekilinin bileşen davaya yönelik yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporu ve ek raporu yeterli incelemeyi içermediği gibi, Yargıtay denetimine de elverişli değildir. Davacı tarafça rapora gerekçelerinin de gösterilmesi suretiyle itiraz edilmiştir. Bu durumda mahkemece, biri gümrük işleri ve mevzuatından anlar olmak üzere konusunda uzman 3 kişilik bilirkişi heyetine iddia savunma ve tarafların dayandıkları deliller yönünden yeniden inceleme yaptırılarak, iddia ve savunma çerçevesinde ayrıntılı ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınıp, davacının itirazları da değerlendirilmek suretiyle deliller hep birlikte tartışılıp, varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonunda yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı (birleşen davanın davacısı) vekilinin temyiz itirazlarının reddine (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, vekilleri Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davacılar yararına takdir edilen 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, 24.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Aslı gibidir.