BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/231 Esas 2022/944 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/231 Esas
KARAR NO :2022/944

DAVA:Tazminat
DAVA TARİHİ:18/03/2016
KARAR TARİHİ:07/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacılardan ... eşi diğer davacıların babası ...'ın 17/06/2010 tarihinde kullanmakta olduğu motosikletine arka kısmından davalıya sigortalı İsa Kaptan idaresindeki ... plakalı otobüsün çarpması neticesinde ölümü ile davacıların desteklerini kaybettiğinden bahisle, her bir davacı için 250,00'şer TL nin 17/08/2015 tarihiden itibaren yasal faizi ile davalıdan alınarak davacılara verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacılar vekili bilahare dosyaya sunduğu 03/05/2017 tarihli dilekçesi ile dava değerini artırmış ve gerekli olan ek harcı da yatırarak davasının değerini arttırmıştır.
Davacılar vekili 25/10/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile; davacı müvekkilleri ... için 82.164,79 TL, ... için 7.362,81 TL, ... için 5.166,60 TL, ... için 6.707,36 TL destekten yoksun kalma tazminatının davalı ... Anonim Şirketi'nden 01/09/2015 'ten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte alınarak davacı müvekkillerimize ödenmesini talep etmiş ve harcının yatırmış olduğu anlaşılmıştır.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın zaman aşımına uğradığını ve meydana gelen kazadaki kusuru kabul etmediklerini, varsa sorumluluklarının poliçe teminat miktarı ile sınırlı olduğunu, ayrıca davcıların desteğinin müterafik kusuru bulunduğunu belirterek, cevap dilekçesinde belirtilen nedenlerle davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER:
Davacı taraf delil olarak; Hastane raporları, ... CBS ... soruşturma nolu dosyası, sigorta şirketine başvuru dilekçesi, sigorta poliçesi, Yargıtay kararları ve sair delillere dayanmıştır.
Bozma sonrası bilirkişi raporları:
İstanbul BAM 9. HD. 2018/291 esas, 2020/329 karar sayılı ilamı uyarınca mahkememizin 14/12/2020 tarihli celsesinde alınan ara karar ile ATK Genişletilmiş Uzmanlar Komisyonunundan dosyada bulunan kusur raporları arasındaki çelişkinin giderilmesi amacıyla, tarafların kusur durumunun tespiti için...Adli Tıp Kurumu Başkanlığı Trafik İhtisas Dairesinden alınan 08/02/2021 tarihli raporda; Davacı taraf murisi sürücü ...'ın %80 ( yüzde seksen) oranında kusurlu olduğunu, davalı taraf sürücüsü...'ın %20 ( yüzde yirmi) oranında kusurlu olduğuna dair rapor sunulmuştur.
Aktüer bilirkişisi ... mahkememize sunmuş olduğu 20/06/2021 tarihli raporunda;
Rapor Ilesap Tarihi 20.06.2021 Tarihi İtibariyle, Müteveffa ...'in Haksahibi:
a) Eş'i ...'a ilişkin tazminat tutarı 82.164,79- TL,
b) Kızı ...'e ilişkin tazminat tutarı 6.707,36- TL,
c) Oğlu ...'a ilişkin tazminat tutarı 5.166,60- TI
d) Oğlu ...'a ilişkin Tazminat tutarı 7.362,81-TL olmak üzere eş ve çocukları adına hesaplanan tazminat tutarı toplamının 101.401,56-TL olduğunu,
Takdiri mahkemeye ait olmak üzere, davacılar murisinin kask takmamasının zarara etkili olduğu değerlendirildiğinde ve hesaplanan tazminattan % 20 oranında müterafik kusur indirimi yapılması gerektiği kanaatine varılması halinde;
a) Fş'i ...'a ilişkin tazminat tutarı 65.731,83-TL,
b) Kızı ...'e ilişkin tazminat tutarı 5.365,89-TL,
c) Oğlu ...'a ilişkin tazminat tutarı 4.133,28-TL,
d) Oğlu ...'a ilişkin Tazminat tutarı 5.890,25-TLolmak üzere eş ve çocukları adına hesaplanan tazminat tutarı toplamının 81.121,25-TL olduğunu, Kaza tarihinde, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk sigorta poliçesinin kisi başına ölüm teminatının 175.000 TL olduğuna dair rapor sunmuştur.
Mahkememiz 17/01/2022 tarihli celsesinde aktüer bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiş olmakla, bilirkişi sunmuş olduğu raporunda;
Rapor Hesap Tarihi 15.05.2022 Tarihi İtibariyle, Mütevefla ...'in Haksahibi;
e) Eş'i ...'a ilişkin tazminat tutarı 58.549,37 TL
f) Kızı ...'e ilişkin tazminat lutarı 4,892.85 TL
g) Oğlu ...'a ilişkin mzminatğutan 4.109,99 TL
h) Oğlu ...'a ilişkin Tazminatfutarı 5.264.19 TL olmak üzere eş ve çocukları ve anndsine adına hesaplanan tazminat tuları toplamının 84.691,94 TL olduğunu,
Taktiri mahkemeye ait olmak üzere, davacılar murisinin kask takmamasının zarara etkili olduğu değerlendirildiğinde ve hesaplanan tazminattan %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılması gerektiği kanaatine varılması halinde;
e) Eş'i ...'a ilişkin tazminat tutarı 46.839,50 TL
f) Kızı ...'e ilişkin tazminat tutarı 3.914,28 TL
g) Oğlu ...'a ilişkin tazminat tutarı 3.287,99 TL
h) Oğlu ...'a ilişkin Tazminat tutarı 4.211,35 TL olmak üzere eş ve çocukları adına hesaplanan tazminat tuları toplamının 58.253,12 TL olduğunu,
Kaza tarihinde, Karayolları Motorlu (î.mçlarrlorunlu Mali Sorumluluk sigorta poliçesinin kisi basına ölüm leminalının 175.000 TL olduğuna dair ek rapor sunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE:
Dava; destekten yoksun tazminatı davasıdır.
Mahkememizden verilen 04/12/2017 gün 2016/300 Esas 2017/910 Karar sayılı kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi'nin 26/02/2020 tarih ve 2018/291 Esas, 2020/329 Karar sayılı ilamı ile ''Davalı vekilinin kusura ilişkin istinaf talebi değerlendirildiğinde; aynı olay nedeniyle ... Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/109 Esas sayılı dosyası kapsamında trafik bilirkişisinden alınan 05.07.2010 tarihli kusur raporunda motosiklet sürücüsü ...'ın %100 oranında kusurlu olduğu, ATK'dan alınan kusur raporunda ise motosiklet sürücüsü ...'ın asli, otobüs sürücüsü...'ın tali kusurlu olduğu tespit edilmiştir. İlk Derece Mahkemesince kusur oranlarının belirlenmesi için ayrıca bir kusur raporu alınmamış, aktüer raporunda dava dışı sigortalı araç sürücüsü İsa Kaplan'a %25 kusur verilerek hesaplama yapılmıştır.
Mahkemece oransal olarak kusurun belirlenmesi için rapor alınmaksızın kusur belirleme konusunda uzmanlığı bulunmayan aktüerya raporundaki %25 oranındaki kusur belirlemesine göre karar verilmiş olması doğru olmamıştır.
Davalı vekilinin müterafik kusur indirimi yapılması gerektiği yönündeki istinaf itirazının incelenmesinde dosya içinde davacılar murisinin ölüm nedeninin; geçirdiği trafik kazasına bağlı kafa içi kanama olarak belirtildiği, trafik kaza tespit tutanağından sürücü murisin kask takıp takmadığına ilişkin işaretlemenin belirsiz olarak gösterildiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle yaralanan bölgenin kafa bölgesi olması nazara alındığında desteğin kask takmamasının zarara etkili olduğu değerlendirildiğinde hesaplanan tazminattan Yargıtay 17.Hukuk Dairesinin yerleşmiş içtihatları da göz önüne alınarak %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılması gerekip gerekmediğinin değerlendirilmemiş olması doğru olmamıştır (Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 2016/16975 E. ve 2019/9179 K. sayılı kararı).
Davalı vekilinin aktüerya raporuna karşı istinaf talebi bakımından değerlendirme yapıldığında; aktüerya raporunda kaza tarihinde geçerli olan PMF yaşam tablosuna göre ölenin geride eşi ve iki çocuğu kaldığı dikkate alınarak hesaplama yapılmıştır. Geride kalan eşin 38 yaşında olması ve iki çocuğu bulunması nedeni ile evlenme ihtimali AİM tablosuna göre %0 alınmış olup istinaf dilekçesinde belirtildiği şekilde %2 alınmadığından bu hususta teknik hesaplamada bir hata bulunmadığından istinaf itirazı yerinde değildir.
Çalışma hayatının aktif çalışma dönemi ve emeklilik dönemi olan pasif devre olarak ayrılması ve pasif devrede zararın asgari geçim indirimsiz asgari ücret düzeyinde bir zarar olacağının kabulünün gerekmektedir. Pasif devre zararının hesaplanması sırasında esas alınan ücret, bir çalışmanın karşılığı değil, ekonomik bir değer taşıyan yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinin karşılığıdır. Hal böyle olunca da ücretle fiilen çalışanlara uygulanmak için getirilen asgari geçim indiriminin, ücretli bir çalışmanın söz konusu olmadığı pasif dönem (devre) zararının hesaplanmasında dikkate alınamayacağı açıktır. Zira, asgari geçim indirimi (AGİ), ücretin eki olmadığından, tazminat alacaklarının hesaplanmasına esas ücrete dahil edilemez. Bu nedenlerle, pasif döneme ilişkin hesaplamanın AGİ dahil edilmemiş asgari ücret üzerinden yapılması gerekmekte olup, bilirkişi raporunda da, pasif döneme ilişkin hesaplama...dahil edilmemiş asgari ücret üzerinden yapılmış olmasına göre hata bulunmadığından bu yöndeki istinaf talebi de yerinde değildir.
Müteveffanın Uyaptan alınan nüfus kaydına göre annesinin sağ olduğu anlaşılmaktadır. Bu halde anneye de pay ayrılarak hesaplama yapılması gerekirken müteveffanın sağ olan annesinin payı nazara alınmaksızın hesaplama yapılmış olması doğru olmamıştır.
O halde mahkemece yapılması gereken; Kazanın meydana gelmesinde sigortalı araç sürücüsünün kusurunun belirlenmesi için kusur raporu alınması ve aktüer bilirkişiden müteveffanın annesi de sağ olduğundan anneye düşecek pay da ayrılarak hesaplama yapılması için ek rapor alınması, müteveffanın kask takıp takmadığı, müterafik kusurun oluşup oluşmadığının tartışılarak müteveffanın kask takmadığının kabulü halinde hesaplanan tazminattan %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılarak ( kazanılmış haklar da gözetilerek) sonucuna göre karar verilmesidir.
Açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK'nın 353/1-a/6. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın yukarıda belirtilen şekilde işlem yapılmak üzere mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.'' gerekçeleriyle HMK'nın 353/1-a-6 maddesi gereğince kesin olarak kaldırılmıştır.
Çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; kusur, tazminat miktarı, kusur araştırması yapılması gerekip gerekmediği. müterafik kusur araştırması gerekip gerekmediği, varsa müterafik kusurdan dolayı araştırma yapılması gerekip gerekmediği, tazminatın tespit yöntemi, belirsiz alacak davası açılmasından hukuki yarar bulunup bulunmadığı, faiz türü ve tarihi ile davanın zaman aşımına uğrayıp uğramdığı noktalarında toplandığı görülmüştür.
İstinaf bozma ilamı doğrultusunda kusur oranlarının tespiti amacıyla ATK Genişletilmiş Uzmanlar Komisyonundan alınan 08/02/2021 tarihli kusur raporuna göre, murisin % 80, davalıya trafik sigortalı araç sürücüsünün % 20 oranında kusurlu olduğu tespit edilmiştir.
Davacıların murisi müteveffanın ölüm nedeninin kafa bölgesi kanaması olduğu, bu nedenle kask takmadığı değerlendirilerek hesaplanan tazminatlardan takdiren % 20 oranında müterafik kusur indirimi uygulanmıştır.
Davalı tarafça her ne kadar zaman aşımı itirazında bulunulmuş ise de 2918 sayılı yasanın 109 maddesi uyarınca uygulanması gereken zaman aşımı süresinin ceza zaman aşımı olduğu ve 2010 yılında meydana gelen trafik kazasında sonra açılan davanın 18/03/2016 tarihi olduğu aradan geçen 6 yıllık süre yönünden 5237 sayılı TCK nın 85/1 maddesinde ön görülen 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası için aynı yasanın 66/1-e maddesi uyarınca ön görülen ceza zaman aşımı süresinin 15 yıl olarak tayin edildiği ve henüz bu sürenin dolmadığı ciheti ile davalı tarafın bu yöndeki defi yerinde görülmemiş ve reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgeler, alınan 20/06/2021 tarihli aktüer raporunda doğru bir şekilde tespit edildiği üzere, usuli kazanılmış haklar da dikkate alınarak davacıların davasının kısmen kabulüne, fazlaya ilişkin istemin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelere binaen;
DAVANIN KISMEN KABULÜ İLE;
1-Davacı ... için 59.901,66 TL, davacı ... için 5.365,89 TL, davacı ... için 5.890,25 TL ve ... için 4.133,28 TL'nin 01/09/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
2-Davacılar ..., ..., ... ve ...'ın fazlaya ilişkin istemlerinin ayrı ayrı reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince alınması gerekli 5.129,47-TL karar ve ilam harcından peşin+ıslah harcı 381,20-TL'nin mahsubu ile eksik kalan 4.748,27-TL'nin davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
(Mahkememizin 2016/300 Esas sayılı dosyasında 2018/16 harç numarası ile maliyeye bildirilen ve davalıdan tahsili istenilen 5.214,25-TL tahsil edilmiş ise, işbu karar kesinleştiğinde ve talep halinde geriye kalan 465,98-TL'nin davalıya iadesine, tahsil edilmemiş ise 2018/16 harç numaralı harç tahsil müzekkeremizin işlemsiz iadesi ile 4.748,27 TL'nin davalıdan tahsiline),
4-Davacılar tarafından yapılan 381,20-TL peşin+ıslah harcının davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
5-Davacılar tarafından yapılan 29,20-TL başvuru harcı, 4,30-TL vekalet harcı, 1.223,00-TL ATK faturası ve 1.517,30-TL tebligat/posta/bilirkişi gideri olmak üzere toplam 2.773,80-TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranı dikkate alınarak hesap olunan 2.054,09-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine, bakiye kısmın davacılar üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan 200,00-TL tebligat/posta+4,30-TL vekalet harcı olmak üzere toplam 204,30-TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranı dikkate alınarak hesap olunan 53,00-TL yargılama giderinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine, bakiye kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı ... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 9.584,27-TLvekalet ücretinin davalıdan alınıp bu davacıya verilmesine,
8-Davacı ... tarafından açılan ve kısmen reddedilen tazminat davasında, davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin bu davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
9-Davacı ... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 7.362,81-TLvekalet ücretinin davalıdan alınıp bu davacıya verilmesine,
10-Davacı ... tarafından açılan ve kısmen reddedilen tazminat davasında, davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 5.890,25-TL vekalet ücretinin bu davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
11-Davacı ... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 5.166,60-TLvekalet ücretinin davalıdan alınıp bu davacıya verilmesine,
12-Davacı ... tarafından açılan ve kısmen reddedilen tazminat davasında, davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 4.133,28-TL vekalet ücretinin bu davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
13-Davacı ... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 6.707,36-TLvekalet ücretinin davalıdan alınıp bu davacıya verilmesine,
14-Davacı ... tarafından açılan ve kısmen reddedilen tazminat davasında, davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 5.365,89-TL vekalet ücretinin bu davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
15-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup ana hatları ile anlatıldı.07/11/2022

Katip ...
e-imzalı


Hakim ...
e-imzalı