MAHKEMESİ : Pazarcık Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 11.08.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 24.05.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalı vekili, başka alternatiflerin de değerlendirilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, fen bilirkişisinin 19.03.2013 tarihli rapor ve krokisinde sarı renkle belirtilen 133 ada 16 parsel sayılı taşınmazın 66.05 m2 kısmından geçit hakkı tesisine dair verilen karar Dairemizin 26.03.2014 tarihli, 2014/39-4087 Esas, Karar sayılı ilamıyla “...Somut olaya gelince; dosya içerisindeki pafta örneğinin incelenmesinden, 16 parsel sayılı taşınmaz üzerinden daha küçük bir alandan geçit kurulmak suretiyle 14 ile 16 parsel sayılı taşınmazlar arasındaki genel yola ulaşılabileceği görülmektedir. Dairemizin yukarıda açıklanan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi gereğince, en kısa ve ekonomik olarak 16 parsel sayılı taşınmaz üzerinden 14 ile 16 parsel sayılı taşınmazlar arasındaki genel yola çıkış alternatifi de değerlendirilerek bu alternatif üzerinden geçit kurulmasının mümkün olup olmadığı araştırılarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.” gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, dahili davalı
... tarafından açılan davanın kabulü ile fen bilirkişisinin 25.01.2016 tarihli rapor ve krokisinde 133 ada 18 parsel sayılı taşınmazın 18/C ile gösterilen ve kırmızı renkle boyalı 71,27 m2’lik kısmından geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Somut olaya gelince, Dairemizin 26.03.2014 tarihli, 2014/39-4087 Esas, Karar sayılı bozma ilamıyla 16 parsel sayılı taşınmaz üzerinden 14 ile 16 parsel sayılı taşınmazlar arasındaki genel yola çıkış alternatifinin değerlendirilmesi yönünde bozma kararı verilmiştir. Mahkemece, bozma kararına uyularak yapılan yargılama sırasında alınan bilirkişi raporuna göre A harfi ile gösterilen seçenekten geçit verilmesi halinde geçitin başlangıç ve bitiş yeri arasında % 40-50 eğim meydana geleceği ve aleyhine geçit verilen taşınmazların ekonomik kullanım bütünlüğünün bozulacağı anlaşılmıştır. Bu durumda mevcut seçenekler içinde en uygun güzergahın 16/B ile gösterilen yeşil renkle boyalı alternatif olduğu görülmüştür.
Mahkemece, fen bilirkişisinin 25.01.2016 tarihli raporunda 16/B ile gösterilen yeşil renkle boyalı güzergahtan geçit verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 09.10.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.