Adalet Bakanlığı"nın, 21.01.2016 tarihli yazısı ile kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sonucunda İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 03/09/2014 tarihli ve 2014/61827 soruşturma, 2014/330 karar sayılı kamu davasının açılmasının ertelenmesine ve şüpheli hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına dair kararının infazı sırasında, şüphelinin kendisine yapılan uyarıya rağmen yasal süre içerisinde müracaat etmediği gerekçesiyle hakkındaki dosyanın kapatılmasına ilişkin Karşıyaka Denetimli Serbestlik Müdürlüğü"nün 18/08/2015 tarihli ve 2015/6744 sayılı kararına karşı şüphelinin yaptığı itiraz üzerine, denetimli serbestlik dosyasının kapatılarak mahkemesine gönderilme işleminin idari nitelikte bir işlem olmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına dair Karşıyaka İnfaz Hakimliği"nin 02/09/2015 tarihli ve 2015/1756 esas, 2015/1665 sayılı kararına yönelik itirazın kabulüne ve infaz hakimliği kararının kaldırılmasına ilişkin Karşıyaka 2. Ağır Ceza Mahkemesi"nin 22/10/2015 tarihli ve 2015/1783 sayılı kararının kanun yararına bozulmasının istenmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 04/02/2016 tarihli yazı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A) Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Şüpheli hakkında yapılan soruşturma sonucunda İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 03/09/2014 tarihli ve 2014/61827 soruşturma, 2014/330 sayılı kararı ile kamu davasının açılmasının ertelenmesine ve şüpheli hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına karar verildiği,
2- Denetimli serbestlik tedbiri esnasında şüphelinin kendisine yapılan uyarıya rağmen yasal süre içerisinde müracaat etmediği gerekçesiyle Karşıyaka Denetimli Serbestlik Müdürlüğü"nün 18/08/2015 tarihli ve 2015/6744 sayılı kararı ile dosyanın kapatılmasına karar verildiği,
3- Şüphelinin bu karara karşı yaptığı itirazı değerlendiren Karşıyaka İnfaz Hakimliği"nin 02/09/2015 tarihli ve 2015/1756 esas, 2015/1665 sayılı kararı ile dosyasının kapatılarak mahkemesine gönderilme işleminin idari nitelikte bir işlem olmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği,
4- Bu karara karşı İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan itirazı değerlendiren Karşıyaka 2. Ağır Ceza Mahkemesi"nin 22/10/2015 tarihli ve 2015/1783 değişik iş sayılı kararı ile Karşıyaka İnfaz Hakimliği"nin 02/09/2015 tarihli kararının iptaline ve denetimli serbestlik dosyasının kapatılma kararına karşı yapılan itirazın Karşıyaka İnfaz Hakimliği"nce değerlendirilmesine karar verdiği,
Anlaşılmıştır.
B) Kanun Yararına Bozma Talebi:
Kanun yararına bozma talebi ve ihbar yazısında, "Dosya kapsamına göre, 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu"nun 18/1. maddesinde yer alan, “Müdürlükler ile koruma kurullarının idari nitelikteki eylem ve işlemlerine karşı infaz hakimliğine şikayette bulunulabilir.”, 05/03/2013 tarihli ve 28578 sayılı Resmi Gazete"de yayınlanan Denetim Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliğinin 48. maddesinde yer alan, “1) Yükümlüler ile kanuni temsilcileri, infaz hizmetlerinin yürütülmesi sırasında müdürlükçe hazırlanan denetim planları ve raporları ile müdürlükçe yapılan uyarılar gibi işlem ve eylemlerin kanun, tüzük ve yönetmelik hükümleri ile genelgelere aykırı olduğu gerekçesiyle müdürlüğe itirazda ya da infaz hâkimliğine şikâyette bulunabilirler.” ile aynı Yönetmeliğin 72/8. maddesindeki “ Sanık veya hükümlünün beş iş günü içerisinde ilgili kuruma tedavi için müracaat etmediğinin veya belirlenen tedavi programına uymadığının bildirilmesi ya da rehberlik çalışmalarına katılmaması halinde sanık veya hükümlü bu Yönetmeliğin 44 üncü maddesine göre uyarılır. Uyarılara ilişkin tebligatta ihlal durumunun tekrarı halinde bunun yükümlülüğün ihlali sayılacağı ve dosyanın kapatılarak mahkemesine gönderileceği sanık veya hükümlüye bildirilir.” şeklindeki düzenlemelere nazaran, denetimli serbestlik müdürlüğünce ihlâl nedeniyle şüphelinin dosyasının kapatılarak mahkemesine iade işleminin idari nitelikte bir işlem olmadığı dolayısıyla İnfaz Hakimliğinin karar verme yetkisi bulunmadığı, infaz kaydının kapatılması işlemi aleyhine de şüpheli tarafından itiraz edilebileceği zira şüphelinin yasal mazereti bulunup bulunmadığının mahkemece denetlenmesi gerektiği ancak yetkili mahkemenin soruşturma aşamasında genel görevli olan sulh ceza hâkimliği olduğu gözetilmeksizin itirazın bu yönden reddi yerine yazılı şekilde kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiştir." denilerek, Karşıyaka 2. Ağır Ceza Mahkemesi"nin 22/10/2015 tarihli ve 2015/1783 değişik iş sayılı kararının bozulması istenmiştir.
C) Konuyla İlgili Hukuksal Düzenlemeler:
1- TCK"nın 191. maddesi:
(2) Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaksızın, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.
(3) Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi hâlinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir.
(4) Kişinin, erteleme süresi zarfında;
a) Kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi,
b) Tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması,
c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması,
hâlinde, hakkında kamu davası açılır.
2- 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu"nun 18/1. maddesi:
Müdürlükler ile koruma kurullarının idari nitelikteki eylem ve işlemlerine karşı infaz hakimliğine şikayette bulunulabilir.
3- Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Kaydın Kapatılması” başlıklı 47/3. maddesi:
Denetimli serbestlik kararlarının infazının tamamlanması veya ihlal nedeniyle dosyanın kapatılması yükümlüye tebliğ edilerek ilgili mahkemeye itiraz hakkı olduğu bildirilir.
4- Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği’nin “Şikâyet ve itiraz” başlıklı 48/1. maddesi:
Yükümlüler ile kanuni temsilcileri, infaz hizmetlerinin yürütülmesi sırasında müdürlükçe hazırlanan denetim planları ve raporları ile müdürlükçe yapılan uyarılar gibi işlem ve eylemlerin kanun, tüzük ve yönetmelik hükümleri ile genelgelere aykırı olduğu gerekçesiyle müdürlüğe itirazda ya da infaz hâkimliğine şikâyette bulunabilirler.
5- 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu’nun “İnfaz Hakimliklerinin Görevleri” başlıklı 4. maddesi:
İnfaz hakimliklerinin görevleri şunlardır :
1. Hükümlü ve tutukluların ceza infaz kurumları ve tutukevlerine kabul edilmeleri, yerleştirilmeleri, barındırılmaları, ısıtılmaları ve giydirilmeleri, beslenmeleri, temizliklerinin sağlanması, bedensel ve ruhsal sağlıklarının korunması amacıyla muayene ve tedavilerinin yaptırılması, dışarıyla ilişkileri, çalıştırılmaları gibi işlem veya faaliyetlere ilişkin şikayetleri incelemek ve karara bağlamak.
2. Hükümlülerin cezalarının infazı, müşahadeye tabi tutulmaları, açık cezaevlerine ayrılmaları, izin, sevk, nakil ve tahliyeleri; tutukluların sevk ve tahliyeleri gibi işlem veya faaliyetlere ilişkin şikayetleri incelemek ve karara bağlamak.
3. Hükümlü ve tutuklular hakkında alınan disiplin tedbirleri ve verilen disiplin cezalarının kanun, tüzük veya yönetmelik hükümleri ile genelgelere aykırı olduğu iddiasıyla yapılan şikayetleri incelemek ve karara bağlamak.
4. Ceza infaz kurumları ve tutukevleri izleme kurullarının kendi yetki alanlarına giren ceza infaz kurumları ve tutukevlerindeki tespitleri ile ilgili olarak düzenleyip intikal ettirdikleri raporları inceleyerek, varsa şikayet niteliğindeki konular hakkında karar vermek.
5. Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
Kanunlarda başka bir yargı merciine bırakılan konulara ilişkin hükümler saklıdır.
6- 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu’nun “İnfaz Hakimliğine şikayet ve usulü” başlıklı 5/1. maddesi:
Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde hükümlü ve tutuklular hakkında yapılan işlemler veya bunlarla ilgili faaliyetlerin kanun, tüzük ve yönetmelik hükümleri ile genelgelere aykırı olduğu gerekçesiyle bu işlem veya faaliyetlerin öğrenildiği tarihten itibaren onbeş gün, herhalde yapıldığı tarihten itibaren otuz gün içinde şikayet yoluyla infaz hakimliğine başvurulabilir.
Ç) Konunun Değerlendirilmesi:
TCK’nın 191/2. maddesinde düzenlenen “kamu davasının açılmasının ertelemesi” ne bağlı olarak aynı maddenin 3. fıkrasında düzenlenen denetimli serbestlik tedbirine uyulmaması halinde 4. fıkra uyarınca şüpheli hakkında kamu davası açılarak ceza yargılamasına tabi tutulacak olması karşısında, hakkında kamu davasının açılmasının ertelemesine karar verilen ve denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulan şüphelinin bu tedbire aykırı davranması üzerine denetimli serbestlik dosyasının kapatılması işleminin idari değil adli nitelikte bir işlem olduğunun kabulü gerekeceği, 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu"nun 18/1. maddesindeki "Müdürlükler ile koruma kurullarının idarî nitelikteki eylem ve işlemlerine karşı infaz hâkimliğine şikâyette bulunulabilir" hükmü ile Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği"nin 48/1. maddesinde "Yükümlüler ile kanuni temsilcileri, infaz hizmetlerinin yürütülmesi sırasında müdürlükçe hazırlanan denetim planları ve raporları ile müdürlükçe yapılan uyarılar gibi işlem ve eylemlerin kanun, tüzük ve yönetmelik hükümleri ile genelgelere aykırı olduğu gerekçesiyle müdürlüğe itirazda ya da infaz hâkimliğine şikâyette bulunabilirler." hükmü birlikte değerlendirildiğinde infaz hakimliğine sadece Müdürlükler ile koruma kurullarının idarî nitelikteki işlemlerine karşı yapılan itirazların infaz hakimliği tarafından değerlendirileceğinin hükme bağlandığı, TCK 191. maddesi uyarınca verilen denetimli serbestlik tedbirinin ihlali halinde dosyanın kapatılarak gönderilmesi kararının ise adli nitelikte bir işlem olduğu, Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği"nin 72/8. maddesindeki "Sanık veya hükümlünün beş iş günü içerisinde ilgili kuruma tedavi için müracaat etmediğinin veya belirlenen tedavi programına uymadığının bildirilmesi ya da rehberlik çalışmalarına katılmaması halinde sanık veya hükümlü bu Yönetmeliğin 44"üncü maddesine göre uyarılır. Uyarılara ilişkin tebligatta ihlal durumunun tekrarı halinde bunun yükümlülüğün ihlali sayılacağı ve dosyanın kapatılarak mahkemesine gönderileceği sanık veya hükümlüye bildirilir." ve 6545 sayılı kanun ile değişik TCK"nın 191. maddesinin 4-a fıkrasındaki "Kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi hâlinde, hakkında kamu davası açılır." hükümleri dikkate alındığında Cumhuriyet Başsavcılığı"nca verilen kamu davasının açılmasının ertelenmesi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanması kararının infazı sırasında infaz dosyasının kapatılarak gönderilmesi işlemine karşı yapılacak itirazların, Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından değerlendirilmesi gerektiği, kapatma işlemlerine karşı yapılacak itirazlarda infaz ve sulh ceza hakimliklerinin görevli olmadığı anlaşılmakla, infaz hakimliğinin “karar verilmesine yer olmadığına” ilişkin kararına karşı yapılan itirazın reddi yerine kabulüne karar verilmesi yasaya aykırı olup, kanun yararına bozma talebi bu değişik gerekçe ile yerinde görülmüştür.
D) Karar :
Açıklanan nedenlere göre; itirazın kabulüne ve infaz hakimliği kararının kaldırılmasına ilişkin Karşıyaka 2. Ağır Ceza Mahkemesi"nin 22/10/2015 tarihli ve 2015/1783 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince kanun yararına BOZULMASINA, aynı Kanun"un 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için, dosyanın Adalet Bakanlığı"na sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na gönderilmesine, 25.05.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.