7. Hukuk Dairesi 2015/42493 E. , 2016/3784 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : Alacak
YARGITAY İLAMI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili; müvekkilinin, davalı işyerinde çalıştığını,iş akdini davacının evlilik sebebiyle feshettiğini belirterek kıdem tazminatının davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; “...davalı işverenin adresinin ... ilçesinde bulunduğu gibi, davacının çalıştığı işyerinin de ... "de olması ...” gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Hangi iş mahkemesinin yetkili iş mahkemesi olduğu hususunda uyuşmazlık söz konusudur.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. maddesi uyarınca, iş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme geçerli değildir.
İş mahkemesinin görevi kapsamında bulunan bir dava, dava tarihinde davalının ikametgâhının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
Türk Medeni Kanununun 19. maddesi uyarınca, gerçek kişi yönünden yerleşim yeri, sürekli kalma niyetiyle oturulan yerdir. Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh olarak kabulü gerekir. Aynı Yasanın 49. maddesi gereğince, tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça, işlerinin yönetildiği yerdir.
Yetkili mahkemenin belirlenmesinde önemli olan işin yapıldığı işyeri tanımına, 5521 sayılı Yasada yer verilmemiştir. İşyeri, 4857 sayılı İş Kanununun 2. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır. İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür. Bir yer, ancak işin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunmaktaysa, o işyerinden sayılacaktır.
İş veya toplu iş sözleşmesinin tarafları, davalının yerleşim yeri ve işin yapıldığı yer dışındaki bir mahkemenin yetkili olduğuna dair düzenleme yapmaları, 5521 sayılı Kanunun 5. maddesinin emredici nitelikteki son cümlesi gereğince geçersizdir.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça süresinde yetki itirazı yapılmamış olsa bile, mahkeme tarafından bu husus kendiliğinden göz önünde bulundurmalıdır. Bir başka anlatımla hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir.
Somut uyuşmazlıkta; davacının ... Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalıştığı bu bağlamda çalışılan yerin ... ili sınırlarında kaldığı, yine dosya içerisinde yer alan ... Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü belgelerine göre davalı şirket merkezinin ... ilinde yer aldığı anlaşılmıştır. Şu halde yetkili mahkeme olarak işin yapıldığı yer mahkemesi olan ... İş Mahkemesi ve davalının ikametgahı mahkemesi olan ... İş Mahkemesi arasında davacı tarafın dava açmakta seçimlik hakkı söz konusudur. Davacı tarafın seçimlik hakkını kullanıp davalının ikametgahı mahkemesinde dava açmasından sonra işin yapıldığı ... İş Mahkemesinin yetkili olduğundan bahisle yetkisizlik kararı verilmesini talep hakkı yoktur. Yetkili mahkeme olan ... İş Mahkemesince tarafların tüm delilleri toplandıktan sonra işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile yetkisizlik kararı verilmesi bozma nedenidir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 18.02.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.