19. Hukuk Dairesi 2014/12104 E. , 2015/9143 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ ndaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı ...vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek.Avile davalılar vek.Av...."ın gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davalı şirketlerin Mazda Türkiye distribütörü olduğunu, müvekkilinin 09.10.1991 tarihli ana bayilik sözleşmesi ile ... bölgesi ... ana bayisi olduğunu, davalı şirketlerin talebi ile müvekkilinin 1993"de ...) 1994"de ise... mağazasını açtığını, müvekkilinin Mazda markasının imajına uygun dekor ve görsellerle mağazalar kiraladığını, yatırımlar yaptığını, taraflar arasındaki sözleşmenin süresiz olduğunu, davalıların 1991 yılından itibaren belirli periyotlarla müvekkiline verdiği yetki belgelerini devamlı yenileyerek ve sürekli ürün satışı yaparak fiiliyatta da ticari ilişkinin sürekliliğini sağladığını, son yetki belgesinin 02.01.2008 – 30.06.2008 tarihlerini kapsadığını, davalı tarafın bundan sonra yetki belgesi vermediğini, müvekkilinin umduğu kazançlarından yoksun bıraktığını, müvekkilinin ..."ye açtığı davanın husumetten reddedildiğini, üretici dava dışı şirketin davalılarla olan sözleşme ilişkisinin 31.03.2007 tarihinde sona erdirilmesine rağmen davalı tarafın Mazda distribütörü gibi davranmaya devam ettiğini, Rekabet Kurulu tebliğleri gereğince davalının sözleşme bitiminden iki yıl evvel fesih ihbarında bulunması gerektiğini ileri sürerek, şimdilik iki yıllık mahrum kaldığı kazanç için 15.000 TL"nin, harcanan giderler için şimdilik 20.000 TL"nin, markaya özgü yatırımlar ve diğer maddi zararlar için şimdilik 7,500 TL"nin, haksız fesih sebebiyle çalışanlarının kıdem tazminatları için şimdilik 500.000 TL"nin 31.03.2007 tarihinden işleyecek ticari faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, davacı vekili yargılama sırasında talebini ıslah ederek toplam 78.297,72 TL"nin tahsilini istemiştir.
Davalılar vekili, zamanaşımı itirazında bulunmuş esas yönden de, davalılardan ...."nin distribütörlük hakkı ve sıfatının 31.03.2007 tarihi itibarıyla sona erdiğini, bunun doğal sonucu olarak davacı ile olan ticari ilişkinin de bittiğini, davacının da içinde bulunduğu tüm Mazda yetkili satıcılarına durumun mektupla bildirildiğini, dava konusu olayda bir feshin söz konusu olmadığını, tazminat talebinin yerinde olmadığını, davalı ... Paz. A.Ş."ye husumet yöneltilemeyeceğini belirterek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılama, toplanan deliller neticesinde davalı ......A.Ş."ye husumet yöneltilemeyeceği, anlaşmanın sona erdirilmesinde davacıya yükletilen veya atfedilen herhangi bir kusurun bulunmadığı, davalı ...Ş. ile dava dışı Mazda Motor Corparation arasındaki distribütörlük sözleşmesinin 31.03.2007 tarihinde sona erdiği, bu nedenle taraflar arasındaki bayilik ilişkisinin mecburen son bulduğuna dair davalı tarafından davacıya bir fesih bildirimi, ihtar yapılmadığı, hal böyle olunca davalının sözleşmeyi feshinin haklı bir nedene dayanmadığı, davacının bayilik ilişkisinin sürdürülebileceğine olan güvenle yaptığı yatırım giderlerini talep edebileceği, diğer taleplerin yerinde olmadığı gerekçeleri ile davalılardan Mermerler Yatırım ve Paz. A.Ş. hakkındaki davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalılardan Mazda Motor Türkiye A.Ş. hakkındaki davanın kısmen kabulü ile bayilik ilişkisinin sürdürülebileceğine olan güvenle yapılan yatırım giderleri için 31.767,52 TL"nin bu davalıdan dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsiline, diğer taleplerin reddine karar verilmiş, hüküm davalı ...Ş. vekilince temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ...Ş. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davacı tarafın, davalılardan Mazda Motor A.Ş."nin ithalini yaptığı araçları sattığında ve bu satış için kendisinin yetkilendirildiğinde bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacının bu akdi ilişkide edimini yerine getirebilmek için bir takım masraflar yaptığını ileri sürmüş ve buna yönelik olarak da mahkemenin hükme esas aldığı faturaları sunmuştur. Ne var ki mahkemece bu faturaların taraflar arasındaki ticari ilişkinin sürdürülebilmesi için gerekli olan harcamalar olup olmadığı, mahallinde keşif yapılarak belirlenmemiştir. Diğer yandan anılan yatırım gideri faturalarından akdi ilişkisinin sona ermesinden sonra düzenlenmiş olanları ise dikkate alınamaz. Bu durumda mahkemece mahallinde bilirkişi aracılığı ile keşif yapılarak fatura muhteviyatı malların bu akdi ilişki için kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi şayet bu yatırımların davacı tarafından halen ticari faaliyeti için kullanmaya devam ediyor olması halinde ise, bunların bedelini talep edemeyeceği dikkate alınarak düzenlenecek rapora göre bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile hüküm kurulması isabetsizdir.
Kabul şekli ile de dava ıslah edilerek dava değeri 78.297,72 TL"ye çıkartılmış olup davada hüküm altına alınan miktar ise, 31.767,52 TL"dir. Bu durumda kısmen kabul kısmen red oranları gözetilerek yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken bu yönde de hata yapılması doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalı ...Ş. yararına takdir edilen 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak adı geçen davalıya verilmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, 22.06.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.