MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptal tescil davası sonunda yerel mahkemece davanın açılmamış sayılmasına ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla,dosya incelendi, Tetkik Hâkimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-KARAR-

Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı pay oranında tapu iptal tescil isteğine ilişkindir.
Mahkemece; davanın 60.000-TL değer gösterilmek suretiyle açıldığı halde gerekli harçların yatırılmadığı, 26/02/2014 tarihli duruşma ara kararı gereğince nisbi harcın yatırılması konusundaki ihtarın davacılar vekiline 12.03.2014 tarihinde tebliğ edildiği halde harcın ikmal edilmediği gerekçesiyle 492 Sayılı Harçlar Kanunu 30. ve 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 150. maddeleri uyarınca 02.04.2014 tarihinde dosyanın işlemden kaldırılmasına, yasal 3 aylık sürenin sonunda ise davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Davacının eldeki dava yönünden 492 sayılı Harçlar Kanunu kapsamında harçtan muafiyeti bulunmamaktadır. 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Bu hüküm gereğince karar ve ilam harcının peşin olarak yatırılması gereken miktarı ile maktu başvuru harcı ödenmedikçe davaya devam edilemeyeceği açıktır.
Gerçekten de, 492 Sayılı Harçlar Kanunu harcın alınmasını veya tamamlanmasını tarafların isteklerine bırakmayıp, anılan hususun mahkemece kendiliğinden gözetileceğini düzenlemiş ve buyurucu nitelikteki 32. maddesinde yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılamayacağını öngörmüştür.
Harçlar Kanununun 30. maddesinde ""... muhakeme sırasında tespit olunan değerin dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa yalnız o celse için muhakemeye devam olunur; takip eden celseye kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz, HUMK’nun 409. (HMK"nun 150.) maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın muameleye konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır."" düzenlemesine yer verilmiştir.
Öte yandan, kesin süreye ilişkin ara kararı her türlü yanlış anlaşılmayı önleyecek biçimde açık ve eksiksiz yazılmalı, yapılacak işler teker teker belirtilmelidir. Bunun yanında verilen süre yeterli, emredilen işler, gerekli ve yapılabilir nitelik taşımalı, ayrıca hakim süreye uyulmamanın sonuçlarını acıkça anlatmalı, tarafları uyarmalıdır.
Somut olaya gelince; mahkemece, davacı tarafa 26/02/2014 tarihli duruşmada başvurma ve vekalet harçlarını 2 haftalık kesin süre içinde yatırılmaması halinde dosyanın işlemden kaldırılıp davanın açılmamış sayılabileceğinin,492 Sayılı Harçlar Kanunu 30. ve 32. maddelerine göre harcın ödenmemesi halinde yargılamaya devam olunmayacağının ihtarına ve ihtarın tebliğine karar verildiği,sözkonusu ihtarın 12/03/2014 tarihinde davacılar vekiline tebliğ edildiği, 02/04/2014 tarihli duruşmada ise davacı vekiline başvuru ve vekalet harçlarını yatırılması için gönderilen ihtarın tebliğine rağmen ilgili harçların yatırılmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle dosyanın işlemden kaldırılmasına, 03/07/2014 tarihinde de davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, mahkemece nispi peşin harcın yatırılması konusunda davacıya herhangi bir ihtaratta bulunulmadığı gibi, hangi harç kalemi için hangi miktarın yatırılması gerektiğinin de açıkça belirtilmediği, davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararın davacılar vekilince temyizi ile birlikte eldeki davanın başvuru, peşin harç ve vekalet harcının yatırıldığına ilişkin ... Mahkemeler veznesinin 19/04/2013 tarih 2013/331 muhabere numaralı makbuz örneğinin sunulduğu buna göre davacılar vekili tarafından 24,30-Tl başvuru harcı, 1.024,65-Tl nispi peşin harç ve 3,75-Tl vekalet harcının yatırıldığı, makbuzdaki muhabere numarası ile dava dilekçesinin arkasına derc edilen muhabere numarasının aynı olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece, davanın muhabere yolu ile açıldığı da nazara alınarak dava açılırken yatırılması gereken harçların davacı tarafça yatırılıp yatırılmadığının ilgili mahkemeden sorularak verilecek cevaba göre hareket edilmesi mümkün iken bu hususun gözardı edilmesi doğru olmadığı gibi, yukarda izah edilen düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere harçların yatırılması konusunda kurulan ara kararı ile davacıya gönderilen ihtaratın da usulüne uygun olduğu söylenemez.
Hal böyle olunca; 492 Sayılı Harçlar Kanunu 30. maddesi ile 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 150. maddesi uyarınca dosyanın işlemden kaldırılması ve davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi doğru değildir.
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 11.10.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.