15. Hukuk Dairesi 2019/353 E. , 2020/205 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi: Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’nce verilen kararın temyizen tetkiki davacılar vekili tarafından duruşmalı olarak istenmiş, duruşma talebi kabul edilerek 21.01.2020 tarihinde yapılan duruşmaya davacılar vekili Avukat ... ...ile davalı vekili Avukat ... geldi. Asli müdahil gelmedi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesi niteliğindeki kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Davacı taraf talebinde; davalı ile aralarında yapılan 04.05.2012 tarih ve 4955 yevmiye nolu kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince kendilerine 6 adet bağımsız bölümün verilmesinin kararlaştırıldığını, sözleşmede 180 gün içerisinde işe başlanmasının, 24 ay içerisinde bağımsız bölümlerin teslim edilmesinin kararlaştırıldığını, yüklenicinin 29.07.2013 tarihli ihtarname ile sözleşmeyi fesh ettiğini, ifada temerrüde düştüğünü belirterek teslim edilmesi gereken 6 adet bağımsız bölümün değeri ile geçikme tazminatı talep etmiş, 06.12.2017 tarihli ıslah dilekçesi ile de talebini verilemeyen 3 adet bağımsız bölüm değeri olarak belirlemiştir.
Davalı taraf savunmasında; sözleşmenin imzalandığı tarihteki imar durumuna göre sözleşme içeriğinin belirlendiğini, belediyenin revizyon planı gerçekleşeceğini ve beklenilmesi gerektiğini bildirmesi nedeniyle zorunlu olarak beklediklerini, imar değişikliği sonrasında emsal düşüşü olduğunu, bu durumu davacı tarafa bildirdiklerini, verilen süre içerisinde cevap verilmemesi nedeniyle sözleşmeyi fesh ettiklerini, belediyenin revizyon kararına bir müdahalelerinin söz konusu olamayacağını belirterek davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde, davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi tarafından istinaf isteminin kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davacıların davasının reddine dair verilen karar davacılar tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan 04.05.2012 tarih ve 4955 yevmiye nolu düzenleme şeklinde kat karşılığı inşaat sözleşmesinde, davacı arsa sahiplerine 6 adet bağımsız bölüm verilmesi, 180 gün içerisinde inşaat ruhsatının alınması ve ruhsat tarihinden itibaren 24 ay içerisinde bağımsız bölümlerin arsa sahiplerine teslim edilmesi kararlaştırılmıştır. Sözleşme tarihinden sonra, 06.11.2012 tarihinde, ... Belediyesi’nce revizyon imar planı yapılmış ve sözleşmeye konu arsadaki imar planı değişikliği sonrasında inşaat alanı daralmış ve öncesinde 20 daire yapılacakken mevcut imar planına göre 10 daire yapılabilecek hale gelmiştir. Davacı tarafın iddiası, yüklenici davalı tarafından, kararlaştırılan 180 gün içerisinde inşaat ruhsatı alınmış olması halinde, sözleşmeye konu arsadaki mevcut imar planına göre 20 dairenin yapılacağı ve kendilerine 6 daire verileceğine ilişkindir. Ancak yüklenici tarafından sözleşmede kararlaştırılan süre içerisinde ruhsat başvurusu yapılmaması nedeni ile, revizyon imar planının değişmesi sonrasında kendilerine bu dairelerin verilemediği, ifanın kararlaştırılan şekilde gerçekleşmemesinde davalının kusurlu olduğu iddasıyla sözleşmede kararlaştırılan ve mevcut imar planına göre verilemeyen 3 daire bedelinin tahsili talep edilmektedir.
Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 3. maddesinde işe başlama tarihi; sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 180 gün içerisinde ruhsatın alınması şartı ile ruhsatın alınması tarihinden itibaren 24 ay içerisinde arsa sahiplerine özellikleri kararlaştırılan bağımsız bölümlerin anahtar tesliminin yapılması olarak kararlaştırılmıştır. Sözleşme hükmü dikkate alındığında, yüklenici tarafından 180 gün içerisinde inşaat ruhsatının alınması için bir süre belirlenmiş, ruhsatın alınmasından itibarende 24 aylık ikinci bir süre belirlenmiştir. Dolayısı ile yüklenicinin ediminin ifası hususunda üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirdiğinin kabulü için, kararlaştırılan bu sürede inşaat ruhsatı almak için başvuru yapmış olması, kendisine düşen yükümlülüğü yerine getirmiş olması gerekmektedir. Kararlaştırılan bu süre içerisinde başvuru yapmış olmasına rağmen idare tarafından ruhsat işlemlerinin durdurulmuş olması ve inşaat ruhsatının verilmemesi halinde yükümlülüğünü yerine getirmiş olacak, aksi halde ise, bu hususdaki ediminin ifası konusunda yükümlülüğünü yerine getirmediğinin kabulü gerekecektir. Başvurmuş olması ve inşaat
ruhsatının verilmesi önünde bir engelin bulunması halinde, sözleşme kurulduğu anda bulunan objektif bir imkânsızlıktan bahsetmekte mümkün olacaktır. Dosyaya ibraz edilen deliller ve yapılan araştırmada bu durumun açıklığa kavuşmadığı anlaşılmaktadır.
Tüm bu hususlar dikkate alındığında mahkemece yapılması gereken iş; yüklenicinin temerrüdünün gerçekleşip gerçekleşmediğinin değerlendirilebilmesi için ilgili belediye başkanlığına müzekkere yazılarak, sözleşmede kararlaştırılan tarihte başvuru yapılmış olması halinde, inşaat ruhsatının verilip verilmeyeceğinin, bu süre içerisinde o bölge için ruhsat vermenin durdurulup durdurulmadığının, o bölgede imar revizyonuna başlanılıp başlanılmadığının, başlanılmış ise o süre içersinde ruhsat başvurusu yapılmış olsa idi akibetinin ne olacağı hususlarının sorulması, verilecek cevap sonrasında gerek olursa alanında uzman bilirkişiden rapor alınarak sonucuna göre yüklenicinin temerrüdünün gerçekleşip gerçekleşmediği ve bu kapsamda tarafların iddialarının incelenmesi gerekirken, bu hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ve araştırma ile karar verilmesi doğru olmamış, verilen Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacılar yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi hükmünün davacılar yararına BOZULMASINA, 2.540,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davacılara verilmesine, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 176,60 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davacılara iadesine,
6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi"ne, karardan bir örneğinin ise ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
23.01.2020 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.