MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Muhdesat Tespiti Şerh
.... ile ... aralarındaki dava hakkında ... Anadolu 10. Asliye Hukuk Mahkemesi"nden verilen 26.12.2013 tarih ve 221/387 sayılı hükmün Daire"nin 21.10.2014 gün ve 2014/7201-2014/18773 sayılı ilamıyla düzeltilerek onanmasına karar verilmişti. Davacı vekili ile davalı vekili tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:



... A R A R

Davacı vekili, davalı ... İdaresi"ne ait 892 ada 16 parselin 1935 yılından beri müvekkili tarafından kullanıldığını, 1980 yılında taşınmaz üzerine 2 katlı ev yapıldığını açıklayarak muhdesatın vekil edeni adına tespitini istemiştir.
Davalı ... İdaresi vekili, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm; davalı vekili tarafından temyiz edilmiş, Dairece; hükmün düzeltilerek onanmasına karar verilmesi üzerine; davacı vekili ile davalı vekili kararın düzeltilmesini istemiştir.
Dava konusu 892 ada 16 parsel, kadastro yoluyla 28.02.1956 tarihinde.....kızı İsmet adına tespit ve tescil edilmiş, mahlul kararı alınması üzerine 08.03.1983 tarihinde ....Vakfı adına tescil edilmiştir.
1-Dosya muhtevasına, dava evrakı ile tutanaklar münderecatına ve Yargıtay ilâmında açıklanan gerektirici sebeplere göre yerinde olmayan ve HUMK"nun 440. maddesinde yazılı hallerden hiçbirisine uymayan davacı vekilinin karar düzeltme istemi yerinde görülmemiştir.
2-Davalı vekilinin karar düzeltme isteğine gelince; bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK 684/1 m). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukuku"nda, muhdesattan, bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, şahsi bir hak olup (TMK 722, 724, 729 m.ler), sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Taşınmaz üzerindeki kalıcı yapı, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez.
Tespit davası, kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak da bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Bilindiği üzere, tespit davalarının görülebilmesi için güncel hukuki yararın bulunması (6100 s.lı HMK 106/2 m) ve dava sonuçlanıncaya kadar da güncelliğini kaybetmemesi gerekir. Tespit davaları eda davalarının öncüsüdür, bu nedenle eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı kabul edilmektedir. Hukuki yararının bulunması dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülebileceği gibi, hakim tarafından da re"sen gözetilir. Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmelidir (HMK 114/1-h, 115 m.). Öğretide ve Yargıtay"ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir.
Somut olaya gelince; taraflar arasında yukarıda açıklanan davalardan her hangi biri mevcut olmadığından davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu kabul edilemez. O halde; mahkemece taraflar arasında güncel hukuki yarar yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın açıklanan nedenlerle kabulüne karar verilmesi ve Dairenin yanılgıya dayalı olarak hükmün onanmasına karar verilmesi doğru ve isabetli görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (2.) bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin karar düzeltme isteğinin kabulü ile Dairenin yanılgıya dayalı 21.10.2014 gün 7201/18773 esas ve karar sayılı onama ilamının KALDIRILMASINA, hükmün 6100 sayılı HMK"nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, davacı vekilinin karar düzeltme isteğinin (1.) bentte açıklanan nedenlerle reddine ve 57,60TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya ve davalıya ayrı ayrı iadesine, 15.12.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.