21. Hukuk Dairesi 2015/4455 E. , 2015/9959 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalı işyeri nezdinde 01.09.1996-30.03.2006 tarihleri arasında geçen ve Kurum"a bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile “davacının 1.9.1996 tarihi ile Mart ayı 2006 arası dönemde, 1.8.2003 - 24.10.2003 tarileri arasında 84 gün, 01.12.2003-14.03.2005 tarihleri arasında 464 gün, 01/05/2005 - 31/12/2005 tarihleri arasında 239 gün, olmak üzere toplam 787 günlük süre ile asgari ücretle ....sicil numarası ile ... Sigorta il Müdürlüğüne kayıtlı işyerinde çalıştığının tespitine” dair kurulan hüküm Dairemizin 11/03/2010 tarih ve 2009/3734 Esas ve 2010/2641 Karar sayılı ilamı ile eksik inceleme ve araştırma nedeniyle bozulmuştur. Bozma ilamı sonrası Mahkemece bozma ilamına karşı verilen “uyma” kararı sonrası yapılan yargılama neticesi davanın kısmen kabulü ile yazılı şekilde “... toplam 845 gün davalı ..."ye ait işyerinde diğer davalı ..."ya bildirilmeksizin asgari ücretle çalıştığının tespitine” dair hüküm kurulmuştur.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacıya ait hizmet cetvelinden davalı işyerince iş alınan dava dışı işyerlerince 2003-2005 yılları arasında toplam 159 günlük hizmet süresinin davacı adına Kurum"a bildirildiği, ihtilaf konusu dönem içerisinde 17/05/2003-31/07/2003 tarihleri arasında 1063792 s.s. no lu .... Hususi Bina İnşaatı ünvanlı işyerince, 25/10/2003-30/11/2003 tarihleri arasında ... s.s. no lu ... Bina İnşaatı ünvanlı işyerince, 15/03/2005-30/04/2005 tarihleri arasında ... s.s. no lu ... Bina İnşaatı ünvanlı işyerince hizmet bildiriminde bulunlduğu, 2003/2-3 ve 2004 /1 .aylarına ait dönem bordrolarının Kurum"a verildiği, 2004/1 dönem bordrosunda davacının 1 günlük çalışmasının görüldüğü, ancak sigorta sicil no sunun hatalı olarak bildirilmesi - nedeniyle bu bildirimin Kurum tarafından hizmet cetveline işlenmemiş olduğu, davalı işyerinin 05/06/2003 tarihinden itibaren PVC doğrama faaliyetinden dolayı Yasa kapsamına alınmış olduğu, 06/07/2005 tarihli yoklama fişinde davacının çalışmaya devam ettiğinin belirtildiği, yoklama fişinde davacının, yoklama memurunun ve şirket müdürünün oğlunun imzalarının olduğu, duruşmalarda davacı tanıklarının dinlendiği, alınan bilirkişi raporunun dosyaya sunulduğu ve sonucuna göre kurulan hükmün Dairemiz"in 11/03/2010 tarih ve 2009/3734 Esas ve 2010/2641 Karar sayılı ilamı ile “kabulüne karar verilen dönemin tamamında çalışması bulunan bordro tanıkları yada kayıtlara geçmiş komşu iş yeri sahibi veya çalışanı oldukları belli olmayan tanıkların beyanı ile yetinilerek sonuca gidilmesi” nedeniyle bozulduğu, bozma ilamına karşı Mahkemece “uyma” kararı verilmek suretiyle yapılan yargılama neticesi zabıta araştırması ile belirlenen ve duruşmalarda da dinlenen komşu işyeri tanıklarının çoğunluğunun davacıyı ve davalı işyerini tanımadıklarını beyan ettiği, komşu işyeri tanıklarından ..."ün ise davalı işyerine ait dükkanın sahibi olduğunu, davalı işyerini 2003-2006 yılları arasında 3 yıllığına kiraladığını, dükkana gittiğinde davacının çalışmalarına rastgeldiğini beyan ettiği, bozma ilamında belirtildiği üzere dinlenmesi öngörülen bordrolu tanıklar için talimat mahkemesine müzekkere yazıldığı, Mahkemece bila tebliğ nedeniyle iade suretiyle evrak gereğinin yerine getirilemediği, alınan ek bilirkişi raporunun dosyaya sunulduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda; Mahkemece, bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir.Ancak bozmaya uyulduğu halde, bozma gerekleri yerine getirilmemiştir. 09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Uyulmasına karar verilen bozma ilamında, açıkça araştırmanın genişletilerek ve bordro tanıkları ile komşu işyeri tanıklarının araştırılarak dinlenilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bozmadan sonra bordro tanıkları ile ilgili yeterli araştırmanın yapılmadığı, davacının kurulan hüküm ile tespitini talep ettiği sürelere ilişkin olarak çalışmasının bulunduğu yönünde tek kamu tanığının yetersiz beyanı ile sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, dönem bordrosunda adı bulunan .... ve .... isimli sigortalı çalışanlar ile ilgili ayrıntılı araştırma yapmak ve beyanlarını almak, davacının çalışmasını bilebilecek nitelikte komşu işyeri tanıklarını araştırmak ve tespit edilen tanıkları dinlemek, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp gerektiğinde araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip, sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum"un bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 05.05.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.