16. Hukuk Dairesi 2016/7082 E. , 2017/1068 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümü hakkında satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle, 30.....2013 tarihinde dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine, davalı Hazinenin talebi dikkate alınarak TMK"nın 713/.... maddesi gereğince dava konusu edilen taşınmazın Hazine adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği sebebiyle tescili istemine ilişkindir. Mahkemece; dava konusu taşınmaz üzerinde tarım arazisi vasfı kazandırılmadan sadece bina yapmak ve ön tarafta bahçe oluşturmak suretiyle sürdürülen zilyetliğin Kanun"un aradığı ekonomik amaca uygun zilyetlik olmadığı, ayrıca dava konusu yerin imar planı kapsamında bulunduğu, bu nedenle de kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile iktisap edilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine ve TMK 713/... maddesi gereğince Hazine adına tesciline karar verilmiş ise de, yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya elverişli bulunmamaktadır. Bilindiği üzere, öncesi boş (hali) ya da ham toprak olan taşınmazların ... yılı aşkın süre ile ekonomik amaca uygun şekilde ve malik sıfatı ile kullanılması halinde zilyedince iktisabı mümkün olmakla beraber evveliyatı taşlık, kayalık, çalılık gibi yerlerin imar ve ihya edilmeksizin iktisabı olanaksızdır. Bu nedenle de, tescili istenilen yerlerin önceki niteliğinin belirlenmesi zorunludur. Mahkemece yapılan keşiften sonra dosyaya ibraz edilen fen bilirkişi raporunda, dava konusu taşınmazın 1991 yılında yapılan kadastro sırasında tespit dışı boşluk olarak bırakıldığı belirtilmiş, ayrıca Kadastro Müdürlüğü"nden taşınmazın tespit harici bırakılma nedeni ve tarihi araştırılmamış, komşu parsel tespit tutanakları ve varsa dayanakları getirtilmemiş, dava konusu taşınmazın öncesinin 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun .... maddesi gereğince imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı üzerinde durulmamıştır. Keşifte dinlenen mahalli bilirkişi ve davacı tanıkları genel olarak; davacının dava konusu yeri ... ..."den satın aldığını, en az 30 senedir davacının kullandığını, üzerinde ev ve bahçe olduğunu, ev yapılalı ...-... sene olduğunu belirtmişler, ancak evveliyatının imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı konusunda beyanda bulunmamışlardır. Doğru sonuca ulaşabilmek için, öncelikle dava, ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına usulüne uygun davetiye ile bildirilerek taraf teşkili sağlanmalı, kadastro sırasında tescil harici bırakılan dava konusu yer hakkında 4721 sayılı TMK"nın 713/...-... maddeleri gereğince yasal ilanlar yapılarak itiraz süresi beklenmeli, akabinde dava konusu taşınmaza komşu parsel tespit tutanak ve varsa dayanakları getirtilmeli, Kadastro Müdürlüğü"nden dava konusu yerin hangi tarihte, ne sebeple tescil harici bırakıldığı sorulmalı, dava konusu taşınmazın dava tarihi olan 2013 yılından geriye doğru ...-...-... yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı"ndan tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosyaya konulmalı, bundan sonra ... kişilik ziraat mühendisi ile jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla yapılacak keşifte, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları değerlendirilmeli, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığının, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise buna en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından taşınmazın evveliyatı hakkında detaylı bilgi alınmalı, taşınmazın evveliyatı itibariyle taşlık, kayalık, çalılık gibi imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı sorulmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri de bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, taşınmazın kadastro paftasındaki konumu bilgisayar programı aracılığıyla ölçekleri eşitlenmek suretiyle uydu ve hava fotoğraflarına aktarılmalı, ... kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu vasıtasıyla taşınmazın öncesi ve zirai faaliyete konu olup olmadığı, hangi tarihte imar-ihyaya başlandığı, tamamlandığı, zilyetliğin hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü belirtilmelidir. Şayet, yapılan araştırma ve inceleme neticesinde, dava konusu taşınmazın öncesi itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerden olduğunun anlaşılması halinde; bu yerin iktisap edilebilmesi için, yoğun emek ve para sarf edilerek tarıma elverişli hale getirildikten sonra imar-ihyanın tamamlandığı tarihten, taşınmazın dava tarihinden önce imar planı kapsamına alınmış olması durumunda imar planının onaylandığı tarihe kadar ... yıllık kazandırıcı zamanaşımı süresinin davacı lehine aralıksız, nizasız geçmesi gerektiği ve bu süre zarfında taşınmazın bir bölümüne ev yapıp bir bölümünü de bahçe olarak kullanmasının zilyetlikle iktisaba engel teşkil etmeyeceği, ancak evvela imar-ihya edilip tarım arazisi haline getirilmeksizin doğrudan taşınmaz üzerine ev yapılarak sürdürülen zilyetliğin süresi ne olursa olsun kazanıma engel teşkil edeceği dikkate alınmalı, taşınmazın 3402 sayılı Yasa"nın .... maddesi gereğince imar-ihyaya muhtaç yerlerden olmadığı tespit edildiği ve aynı Yasa"nın .... maddesinde öngörülen şartlar gerçekleştiği takdirde ise imar planı kapsamında kalmış olsa dahi taşınmazın davacı adına tescil edilebileceği göz önünde bulundurularak sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece belirtildiği şekilde araştırma yapılmaksızın eksik inceleme ile hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı ..."ın temyiz itirazları açıklanan nedenle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine,
....02.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.