14. Hukuk Dairesi 2016/3305 E. , 2016/5256 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 04.08.2008 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25.06.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili ve davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Mahkemece, ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Dava konusu taşınmazda kamulaştırma şerhi bulunduğu takdirde kamulaştırma belgeleri getirtilerek kamulaştırma işlemlerinin kesinleşip kesinleşmediği araştırılmalı, kamulaştırma kesinleşmişse kamulaştırılan kısmın ifrazı için davacıya uygun bir süre verilerek taşınmazın kalan kısmının ortaklığının giderilmesine karar verilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; dava konusu 19 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının beyanlar hanesinde ... lehine kamulaştırma şerhi bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece kamulaştırma belgeleri getirtilerek kamulaştırma işlemlerinin kesinleşip kesinleşmediği araştırılmalı, kamulaştırma kesinleşmişse kamulaştırılan kısmın ifrazı için davacıya uygun bir süre verilerek taşınmazın kalan kısmının ortaklığının giderilmesine karar verilmesi gerekirken, herhangi bir araştırma yapılmadan hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Ayrıca bir kısım paydaşlar tarafından ... Asliye Hukuk Mahkesinin 2009/324 Esas, 2011/433 Karar sayılı dosyasında muhdesatın aidiyetinin tespiti amacıyla dava açıldığı dava sonucu muhdesat sahibi paydaşların belirlendiği verilen kararın 03.01.2012 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Mahkemece, bu dava açılmadan önce yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporlarına göre muhdesat oranları belirlenmiş, ... Asliye Hukuk Mahkesinin 2009/324 Esas, 2011/433 Karar sayılı keşinleşmiş ilamında muhdesat olarak tespit edilmeyen ağaçlar muhdesat oranlamasına dahil edilirken, kesinleşmiş ilamla muhdesat olarak kabul edilen bir kısım seraların da muhdesat oranlamasına dahil edilmediği görülmüştür. Yine ... Asliye Hukuk Mahkesinin 2009/324 Esas, 2011/433 Karar sayılı keşinleşmiş ilamında dava konusu taşınmazda muhdesatları bulunduğu tespit edilen ... ile ..."in muhdesatlarıyla ilgili oranlama yapılmamıştır.
Bu durumda mahkemece, ... Asliye Hukuk Mahkesinin 2009/324 Esas, 2011/433 Karar sayılı keşinleşmiş ilamında belirtilen muhdesatlar esas alınarak dava tarihi itibariyle muhdesatların ve arzın değeri ayrı ayrı tespit ettirilmeli, bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunmalı, bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenmeli, satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılmalıdır. Muhdesata isabet eden kısmın ... Asliye Hukuk Mahkesinin 2009/324 Esas, 2011/433 Karar sayılı keşinleşmiş ilamında muhdesat sahibi olduğu belirtilen paydaşa, geri kalan bedelin ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeplerle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 02.05.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.