MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, sigortalılık başlangıç tarihinin 27/09/1991 olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 27.09.1991 olduğunun tespiti istemine ilişkindir
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 27.09.1991 olduğunun tespitine karar verilmiş ise de bu sonuç eksik incelemeye dayalı olup usul ve yasaya aykırıdır.
Davacının ihtilaflı dönemde ....ne ait ağaçlandırma sahasında iş gücünü belirli bir zaman için çalıştıranın buyruğunda bulundurmak suretiyle çalıştığı, ücret ödemesinin ise vahidi fiyat üzerinden yapıldığına dair uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, somut olayda hak düşümü süresini kesen işlemlerin yapılıp yapılmadığı ve buna bağlı olarak hak düşümü süresinin gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır.
Çalıştırılanlar, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 3. maddesinde belirtilen istisnalardan olmamak kaydıyla, 2. maddede öngörülen koşulların varlığı halinde kendiliğinden sigortalı sayılırlar.
Sigortalılar ile bunların işverenleri hakkında sigorta hak ve yükümlerinin sigortalının işe alındığı tarihten başlayacağına ilişkin norm, sigortalının kayıt altına alınabilmesi ile sonuç doğurur.
Bildirimsiz geçen çalışmaların tespitine ilişkin dava koşulları 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 79/10. maddesinde tanımlanmıştır. Bunlar; 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılma, yönetmelikte tespit edilen belgelerinin Kuruma verilmemiş ya da çalışmaların Kurumca saptanamamış olması ile anılan davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmış olması şeklinde sıralanabilir.
Sigortalı, bildirimsiz kalan çalışmalarının tespitini hak düşürücü sürenin işlemeye başladığı, hizmetin geçtiği yılın sonundan itibaren beş yıl (20.06.1987 tarihinde on yıla çıkarılmıştı. Ancak 01.06.1994 tarihinde tekrar beş yıla indirildi.) içerisinde isteyebilir. Hak düşürücü süre, bildirimsiz kalan çalışmalar yönünden öngörülmüştür.
İşverenin, sigortalılara ilişkin hangi belgeleri Kuruma vermesi gerektiği Kanunun 79/1. maddesinde açıkça ifade edildiği üzere yönetmeliğe bırakılmıştır. Atıf yapılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde, işverence Kuruma verilecek belgeler; işe giriş bildirgesi, aylık sigorta primleri bildirgesi, dönem bordrosu vd. şeklinde sıralanmıştır. Bu belgelerden birisinin dahi Kuruma verilmiş olması veya Kurumca, fiilen ya da kayden sigortalı çalışma olgusunun tespiti halinde hak düşürücü süreden söz edilemeyecektir.
Somut olayda;............. ait 1991 yılına ait istihkak raporu ve bordrosunun getirtildiği, bordrolarda davacının adının bulunduğu, ancak bu bordrolarda prim kesintisinin görülmediği, buna rağmen Mahkemece davacı adına işe giriş bildirgesi verilip verilmediği, prim kesintisi yapılıp yapılmadığı araştırılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulduğu görülmüştür.
Yapılacak iş, ağaçlandırma işinde geçen çalışmaların hizmet akdine dayalı olduğu kabul edilerek, anılan çalışmanın, gerçekten olup olmadığı, işe giriş bildirgesi veya ücret bordrosu düzenlenip düzenlenmediği, ücret bordrosu düzenlenmiş ise ücret bordrolarında prim kesintisinin bulunup bulunmadığı araştırılmak, davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı yasanın 79/10. maddesinde öngörülen koşullarda göz önünde tutularak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, hatalı hukuki değerlendirme ile eksik araştırma ve inceleme sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."ne iadesine, 05/05/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.