Taraflar arasındaki "alacak" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 6.İş Mahkemesi"nce davanın kısmen kabul-kısmen reddine dair verilen 21.6.1999 gün ve 1998/1066 E- 1999/1398 K.sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10.Hukuk Dairesi"nin 16.5.2000 gün ve 1999/6737-2000/3528 sayılı ilamiyle;

(...1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davalının tüm davacının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2- Dava, sonucu itibariyle, davacı Bağ-Kur"un davalı banka nezdindeki hesaplarında 1993 yılı sonu itibariyle valör hatası nedeniyle eksik tahakkuk ettirilen ve ödenmeyen vadesiz mevduat faizinden oluşan asıl alacağın; fer"ileri bulunan vadesiz mevduat faizi, cezai şart niteliğindeki vadeli mevduat faizi ve temerrüt faizi ile birlikte davalı bankadan tahsili istemine ilişkindir.

Öncelikle 3182 sayılı Bankalar Kanununun 51/1. maddesi hükmüne nazaran bankaların hesap dönemi takvim yılı olup ilgili hesapta bir takvim döneminde eksik tahakkuk ettirilen vadesiz mevduat faizi alacağı yıl sonu itibariyle yasal kesintiler yapıldıktan sonra faiz niteliğini kaybetmekte ve ana para niteliğini kazanmaktadır. Öte yandan, işbu ana paraya dönüşen vadesiz mevduat faizi alacağına, ilgili yılın sonunu takip eden yeni hesap döneminde gerek davacı ile davalı Banka arasındaki protokolün II/13. maddesi gerekir. Bankacılık mevzuatı kapsamında herhalde vadesiz mevduat faizi uygulanması gereği açıktır. Giderek işbu vadesiz mevduat faizi, nakdi sermayeden belli bir süre için mahrum kalınması nedeniyle kanunen veya iradi olarak saptanan vadeye kadar yürütülen ana mal faizidir. Eksik tahakkuk ettirilen ve ilgili olduğu yılı takip eden yılbaşı itibariyle ana paraya dönüşen faiz alacağının (asıl alacağın) ödenmesi de temerrüde düşülmesi sonucu olarak asıl alacağı 1479 sayılı Kanuna 2423 sayılı Kanunla ek 6.maddede öngörülen hukuki nitelikçe cezai şart mahiyetindeki vadeli mevduat faizi ile temerrüt faizi yürütülmesi de yukarıda öngörülen anamal faizi niteliğindeki vadesiz mevduat faizinin uygulanmasına engel değildir.

Diğer taraftan 1993 yılına ait hesap döneminde eksik tahakkuk ettirilen ve aynı yılın sonunda ana paraya dönüşen vadesiz mevduat faizi alacağının ödenmesinde temerrüde düşülmesi halinde; Borçlar Kanununun 101 ve devamındaki madde hükümlerine göre temerrüt faizi yürütülmesi gereği açıktır. Bu yönde Borçlar Kanununun 101. maddesi hükmüne göre; borçlunun temerrüdü için alacaklının ihtarı gerekmekte ise de; taraflarca borcun ifa edileceği gün biliniyor ya da bilinebilir olması durumunda artık borçlu ihtar şartı aranmaksızın bu günün dolması ile mütemerrit olur. Dava konusu, takvim yılında oluşan (1993 yılı) hesap döneminde eksik tahakkuk ettirilen ve ilgili yılın sonunda ana paraya dönüşen vadesiz mevduat faizine ilişkin borcun ifa edileceği tarih Bankacılık Mevzuatı kapsamında o yılı takip eden takvim yılı başı (=1.1.1994) olup, işbu borcun ifa edileceği tarih taraflarca bilindiğinden artık borçlunun mütemerrit duruma düşmesi için ihtar şartı aranmaz. O halde asıl alacağın muaccel hale geldiği 1.1.1994 tarihinden itibaren tahsil tarihine kadar TC. Merkez Bankasının kısa vadeli krediler için öngördüğü reeskont faizi oranına göre temerrüt faizine hükmedilmelidir.

Mahkemece, belirtilen maddi ve hukuki esaslar gözönünde tutulmadan yazılı biçimde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

O halde, davacı kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir. //..

TEMYİZ EDEN : Taraf vekilleri

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulu"nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

1-Mahkeme kararı, temyiz talebi reddedilen davalı yönünden kesinleşmiş olup, direnme kararını temyize hakkı bulunmadığından davalının temyiz itirazları reddedilmelidir.

2-Davacının temyizine gelince:

Dava alacak istemine ilişkindir.

Mahkemenin davanın kısmen kabulüne dair verdiği karar yukarı da açıklanan nedenlerle Özel Daire"ce davacı yararına bozulmuştur.

Mahkeme, reeskont fazinin başlangıcı yönündeki bozma kararına uymuş, asıl alacağa aynı dönem içerisinde hem vadesiz mevduat faizi hem de reeskont faizi uygulanmasının mümkün olamıyacağı gerekçesiyle vadesiz mevduat faizi istemi yönünden önceki kararında direnmiştir.

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, mahkeme kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun bulunan direnme kararının onanması gerekir.

SONUÇ : 1-Davalı vekilinin temyiz itirazlarının 1.bentteki nedenle REDDİNE, peşin harcının iadesine,

2-Davacı vekilinin 2.bentte yazılı nedenle temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, 1479 sayılı Bağ-kur Kanunun değiştiren 3165 sayılı Kanun gereğince kurumdan harç alınmasına gerek olmadığına, 21.2.2001 gününde oyçokluğu ile karar verildi.