MAHKEMESİ :... Mahkemesi




Davacılar, murisinin ... kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere, temyiz kapsamı ve temyiz nedenlerine göre, davalı..... Dayanıklı Tüketim Malları Ticaret Ltd. Şti vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2- Dava sigortalının ... kazasından vefatı nedeniyle hak sahibi eş ve çocuklarının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde Davalılarda AİG Sigorta A.Ş. ve Aviva Sigorta A.Ş yönünden davanın konusuz kalmış olması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına, Davalılar ..... yönünden davanın kısmen kabul kısmen reddi ile Davacılar Sedat, Veysel ve Burak"ın maddi tazminat taleplerinin reddine, Davacı eş lehine 52.654,15 TL maddi ve 45.000,00 TL manevi tazminat, Davacı Çocuk ... yararına 149,10 TL maddi ve 35.000,00 TL manevi tazminat, Davacılar Sedat, Veysel ve Burak yararına ayrı ayrı 35.000,00"er TL manevi tazminatın ... kazası tarihi olan 13/10/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizleri ile birlikte davalılardan Art Yapı Ltd. Şti ve MHG Gür Yapı Ltd. Şti’nden müştereken ve müteselsilen tahsili ile (sigorta şirketleri tarafından davacılara ödenen tutarlar yönünden tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile ) davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Dosya kapsamına göre, mahkemece verilen 20/06/2018 tarihli bir önceki kararının Dairemizin 14/02/2019 tarih 2018/6305 Esas – 2019/684 Karar sayılı ilamıyla “03/02/2016 tarihli sulh protokolü incelenerek tarafların beyanı da alınarak, davanın konusuz kalıp kalmadığı konularında bir değerlendirme yapılması” yönünden bozulduğu, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde mahkemece yukarıda belirtilen şekilde karar verildiği anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın sulh protokolüne ve bu protokole dayalı olarak yapılan ödemelerden protokole taraf olmayan kişilerin yararlanıp yararlanamayacağı noktasında toplandığı anlaşılmaktadır.
6100 sayılı HMK’nun 313.maddesine göre, sulh, görülmekte olan bir davada, tarafların aralarındaki uyuşmazlığı kısmen veya tamamen sona erdirmek amacıyla, mahkeme huzurunda yapmış oldukları bir sözleşmedir.
Birden çok kimsenin birlikte neden oldukları zarardan sorumluluklarını düzenleyen 6098 sayılı TBK"nun 61. maddesi uyarınca (818 sayılı B.K.’nun 50 ve 51. Maddesi) ve aynı Yasanın 163. (818 sayılı B.K.’nun 142.) maddesi hükmüne dayanarak davacı, zararının tümünü müteselsil sorumlulardan biri aleyhine açacağı bir dava ile isteyebileceği gibi, sorumluların hepsi aleyhine açacağı bir dava ile de talep edebilir. Ancak, aynı Yasanın 163. (BK 141) maddesi gereğince teselsül, ister yasadan, ister sözleşmeden doğmuş olsun, bu kuraldan yararlanma hakkı sadece zarara uğrayanın, daha geniş bir deyim ile alacaklınındır.
Öte yandan, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 165.maddesi (818 sayılı BK"nun 144. maddesi) hükmüne göre, Kanun veya sözleşme ile aksi belirlenmedikçe, borçlulardan biri kendi davranışıyla diğer borçluların durumunu ağırlaştıramaz. 166. maddesi(818 sayılı BK"nun 145. maddesi) hükmüne göre, sorumlulardan birinin zararı ödemesi halinde, diğerleri bu oranda borçtan kurtulurlar. Ancak, müteselsil borçluların borçtan tamamen veya kısmen kurtulabilmeleri, alacaklının bilfiil tatmin edilmiş olması halinde söz konusudur.
Ödemeye ilişkin davanın yasal dayanağı ile ilgili 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunun 55. maddesinde, “ Destekten yoksun kalma zararları ile bedensel zararlar, bu Kanun hükümlerine ve sorumluluk hukuku ilkelerine göre hesaplanır. Kısmen veya tamamen rücu edilemeyen sosyal güvenlik ödemeleri ile ifa amacını taşımayan ödemeler, bu tür zararların belirlenmesinde gözetilemez; zarar veya tazminattan indirilemez.”hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan olaya uygulanması gereken aynı Kanunun 420.maddesinin 2 fıkrasına göre İşçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin olarak hükümsüzdür. 3.fıkrasına göre ise Hakkın gerçek tutarda ödendiğini ihtiva etmeyen ibra sözleşmeleri veya ibra beyanını muhtevi diğer ödeme belgeleri, içerdikleri miktarla sınırlı olarak makbuz hükmündedir. Bu hâlde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması zorunludur.
Bu açıklamalara göre, mahkemece verilen 17/12/2015 tarihli ilk karardan sonra davacılar vekili ile davalı ... şirketleri arasında 03/02/2016 tarihinde taraflar arasında uyuşmazlığın kısmen giderilmesine yönelik sulh protokolü düzenlendiği, bu protokol doğrultusunda:
A) Maddi tazminat yönünden ilk karar ile kesinleşen toplam 52.803,25 TL tutarındaki maddi tazminat ile bu tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek faiz alacağının ve ferilerinin sigorta şirketlerinde ödendiği, ancak bu alacağın kaza tarihi olan 13/10/2012 tarihinden dava tarihi olan 20/12/2012 tarihine kadar işleyecek faiz alacağının sigorta şirketlerince ödenmediği ve davacının bu hakkının sorumlu olan kişilere karşı saklı tutulduğu,
B) Manevi tazminat yönünden ise, ilk kararda davacılar lehine hükmedilen toplam 105.000,00 TL manevi tazminattan, davalı ... şirketlerinin 82.000,00 TL asıl alacak ile bu tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek faiz alacağının ve ferilerinin ödendiği, ancak bu karardan sonra Dairemizce manevi tazminatın azlığı sebebiyle verilen ilk kararın bozulması üzerine davacılar lehine toplam 185.000,00 TL manevi tazminat hükmedildiği, bu miktardan sigorta şirketlerince ödenen kısım mahsup edildiğinde 103.000,00 TL manevi tazminat alacağının kaza tarihinden işleyecek faiziyle, 82.000,000 TL manevi tazminat alacağının ise sadece kaza tarihi olan 13/10/2012 tarihinden dava tarihi olan 20/12/2012 tarihine kadar işleyecek faiz alacağının sigorta şirketlerince ödenmediği ve davacının bu hakkını sorumlu olan kişilere karşı saklı tuttulduğu anlaşılmıştır.
O halde mahkemece yapılacak ... davalılar arasında müştereken ve müteselsilen sorumluluk ilişkisi bulunduğu, kısmi sulh protokolü doğrultusunda yapılan ödemeye göre maddi ve manevi tazminatların ödenmeyen kısımları yönünden davacının alacak hakkının devam ettiği değerlendirilerek, maddi tazminat yönünden alacağa hak kazanan eş Ümmühan ve ... için sulh protokolü kapsamında ödenmeyen (kaza tarihi 13/10/2012’den - dava tarihi olan 20/12/2012 tarihine kadar) yasal faiz alacaklarının belirlenerek ödenmesine karar verilmesi, manevi tazminat yönünden ise sigortalar tarafından ödenmeyen manevi tazminat alacak miktar için kaza tarihinden itibaren faize ve ödenen asıl alacak yönünden ise ödenmeyen (kaza tarihi 13/10/2012’den - dava tarihi olan 20/12/2012 tarihine kadar) yasal faiz alacaklarının belirlenerek ödenmesine karar verilmesi ve bu alacakların ferilerine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar ihdası doğru olmamıştır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesinin yeniden yargılamayı gerektirmediği anlaşıldığından hüküm bozulmamalı HMK 370/2. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda yapılan açıklama gereğince;
Hüküm fıkrasının silinerek yerine;
1-Davalılar... yönünden davanın konusuz kalmış olması sebebiyle Karar Verilmesine Yer Olmadığına,
2-Davalılar MHG Gür Yapı İnşaat Teskstil Zirai Ürünler Mobilya Dayanıklı T..... yönünden davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, Davalı .... sigorta şirketi ile davacılar arasında yapılan 03/02/2016 tarihli sulh protokolü doğrultusunda:
A) Maddi Tazminatın faiz alacağı olarak:
1- Davacı ... için (Sulh protokolüyle ödenen 52.654,15 TL maddi tazminatın kaza tarihi 13/10/2012’den - dava tarihi olan 20/12/2012 tarihine kadar işlemiş faizi olan) 895,12 TL faiz alacağının,
2- Davacı ... için (Sulh protokolüyle ödenen 149,10 TL maddi tazminatın kaza tarihi 13/10/2012’den - dava tarihi olan 20/12/2012 tarihine kadar işlemiş faizi olan) 2,53 TL faiz alacağının, davalılar .... ile Art Yapı Mobilya ... Ltd. Şti’nden müştereken ve müteselsilen alınarak ... bu davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine
3- Davacılar Sedat, Veysel ve Burak Küpelinin maddi tazminat taleplerinin reddine
B) Manevi Tazminat Alacakları olarak:
Davacı ... için 45.000,00 TL manevi tazminat ile davacılar .... yararına ayrı ayrı 35.000,00"er TL manevi tazminatın toplamı olan 185.000,00 TL manevi tazminattan (sulh protokolüyle ödenen 82.000,00 TL manevi tazminatın ve bu tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasak faizinin mahsubuyla): 1- Davacılar lehine toplam 103.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 13/10/2012 itibaren işleyecek yasal faiziyle,
2- (Sulh protokolüyle ödenen 82.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 13/10/2012 tarihinden, dava tarihi olan 20/12/2012 tarihine kadar işlemiş yasal faiz alacağı olan ve sulh protokolüyle ödenmeyen) 1.394 TL faiz alacağının davalılar MHG Gür Yapı ... LTD .ŞTİ ile Art Yapı Mobilya ... Ltd. Şti’nden müştereken ve müteselsilen alınarak her bir davacının alacağı oranında davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine
C) Tazminat alacaklarının Ferileri Yönünden:
1-Alınması gerekli 7.192,47 TL harçtan peşin ve ıslah ile alınan 1.671,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 5.520,57 harcın davalılar... şirketlerinden müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazineye gelir kaydına, (Bozma öncesi 26/10/2018 tarih 2018/333 nolu harç tahsil müzekkeresi tahsil edilmiş ise yatırana iadesi, tahsil edilmemiş ise iptaline)
2-Davacı tarafından peşin ve ıslah ile alınan 1.671,90TL harcın davalı... şirketlerinden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara ödenmesine,
3-Davacılar tarafından yapılan 26 tebligat için 225,00 TL, üç yazı için 12,00 TL, bir talimat için 821,00 TL, bilirkişi için 300,00 TL ki toplam 1.358,00 TL yargılama giderinin red-kabul durumuna göre 597,52 TL"sinin davalılar... Şirketlerinden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara ödenmesine, bakiyesinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı MHG şirketi tarafından yapılan 17 tebligat için 149,00 TL, posta gideri 32,50 TL, 7 müzekkere gideri 48,00 TL olmak üzere toplam 229,50 TL yargılama giderinin red-kabul oranına göre 128,55 TL "sinin davacılardan tahsili ile MHG şirketine ödenmesine, bakiyenin davalı MHG üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı Art yapı tarafından yapılan 5 tebligat gideri 58 TL yargılama giderinin red kabul oranına göre 15 TL "sinin davacılardan tahsili ile davalı Art Yapı şirketine ödenmesine, bakiye masrafın davalı Art Yapı üzerinde bırakılmasına,
6- Davacılar kendilerini vekille temsil ettirmiş olmakla karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin 6, 13 ve 10.maddeleri gereğince maddi tazminat yönünden 2.725,00 TL vekalet ücretinin ve manevi tazminat yönünden 11.101,52 TL vekalet ücretinin Davalılar... Şirketlerinden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara ödenmesine,
7- Davalılar ....Şirketleri kendilerini vekille temsil ettirmiş olmakla karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin AAÜT’nin 6, 13 ve 10.maddeleri gereğince maddi tazminat yönünden 6.059,61 TL vekalet ücretinin ve manevi tazminat yönünden 10/2.maddesine göre 11.101,52 TL vekalet ücretinin Davalılar... Şirketlerinden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara ödenmesine,
8-Taraflarca yatırılan ve harcanmayan gider avansının kararın kesinleşmesinden sonra yatırana iadesine,
Rakam ve sözcüklerinin yazılmak suretiyle, hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının davalılardan MHG Güryapı İnş Tezir Ürün"e yükletilmesine,
27/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.