MAHKEMESİ : BAKIRKÖY 12. İŞ MAHKEMESİ
DAVA :Davacı, kıdem tazminatı alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, iş akdini bir kısım ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle haklı olarak feshettiğini ileri sürerek, kıdem tazminatı alacağını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, iş akdinin davacı tarafından haksız olarak feshedildiğini, talep edilen alacağın zamanaşımına uğradığını, davacının daha önceden aynı alacağın tahsili için dava açtığını, davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verildiğini, o davanın iş bu dava açısından kesin hüküm oluşturduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, davacının daha önceden aynı davalıya karşı dava sebebi ve dava konusu aynı olan bir dava açtığı, davanın mahkemece dava şartı yokluğundan reddine karar verildiği ve kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği, o davada verilen kararın iş bu dava açısından maddi anlamda kesin hüküm teşkil ettiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının görülmekte olan davadan önce açmış olduğu, tarafları, dava sebebi ve dava konusu aynı olan davada verilen kararın, görülmekte olan dava açısından maddi anlamda kesin hüküm teşkil edip etmediği noktasında toplanmaktadır.
Somut olaya geçmeden önce, mahkemelerce verilen kararlar, karar çeşitleri, şekli anlamda kesin hüküm ve maddi anlamda kesin hüküm kavramlarının Yargıtay uygulaması kapsamında ve teorik açıdan kısaca irdelenmesinde fayda vardır.
Muhakeme aşamasında mahkemelerce verilen kararlar, ara kararlar ve nihai kararlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ara kararlar, yargılamayı sona erdirmeyen, yargılamanın yürütülmesi için verilen kararlardır.
Nihai kararlar da kendi içinde üçe ayrılmaktadır. Nihai kararların ilki esasa dair nihai kararlardır. Bu kararlar, taraflar arasındaki uyuşmazlığı sona erdiren kararlardır. Esasa ilişkin nihai kararlara hüküm denmektedir.
Nihai kararların ikincisi, davanın konusuz kalması nedeniyle verilen kararlardır. Örneğin, davacı tek bir alacak talep etmiş olsun, dava açıldıktan sonra davacının talep etmiş olduğu bu alacağın tam olarak ödenmesi halinde davanın konusu kalmamaktadır. Bu halde mahkemece dava hakkında bir karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmelidir. İşte bu karar, davanın konusuz kalması nedeniyle verilen nihai kararlara bir örnektir.
Nihai kararların sonuncusu usule ilişkin nihai kararlardır. Bu kararlar, yargılamayı sonlandırsalar da taraflar arasındaki uyuşmazlığı sonlandırmazlar. Usule ilişkin nihai kararlar ile dava konusu hakkında bir karar verilmez. Usule ilişkin nihai kararlara, görevsizlik kararı, yetkisizlik kararı, davanın açılmamış sayılmasına dair kararlar, dava şartının yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine dair kararlar örnek olarak gösterilebilir.
Dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine dair verilen nihai kararlar, sadece ait olduğu dava şartının yokluğu hakkında kesin hüküm teşkil eder. Dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddedilen dava, eksik olan dava şartı tamamlandıktan sonra yeniden açılabilir. Yeniden açılan iş bu davaya karşı davalı taraf kesin hüküm itirazında bulunamaz. Çünkü, dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddedilen davada verilen karar taraflar arasındaki uyuşmazlığı sona erdirmemiştir. Dava şartı eksikliği sonradan tamamlanarak açılan yeni davada, davanın esası (taraflar arasındaki uyuşmazlık) hakkında inceleme yapılmasına ve bir karar verilmesine mani bir durum yoktur.
Dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddedilen davanın, eksik olan dava şartı tamamlandıktan sonra yeniden açılabileceğine yukarıda değinilmiş idi. Yeniden açılan bu dava açısından, önceki davada verilen karar (dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine dair karar) maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez.
Şekli anlamda kesin hüküm, mahkemelerce verilen nihai kararlara karşı normal kanun yollarına başvurulamaması anlamına gelmektedir. Şekli anlamda kesin hükmün amacı, davaların sona ermesini sağlamaktır.
Maddi anlamda kesin hüküm ise, yargısal kararlara tanınan kanuni hakikat (gerçeklik) vasfıdır. Bu tanıma göre, ancak yargısal kararlar maddi anlamda kesin hüküm teşkil eder, yargısal kararların maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmesi yasadan kaynaklanmaktadır. Bir mahkeme kararı maddi anlamda kesin hüküm olarak kabul edildiğinde, o kararın hakikat (gerçek) olarak kabul edilmesi zorunludur.
Somut olayda, davacı görülmekte olan davadan önce, aynı davalıya karşı, dava sebebi ve dava konusu aynı olan bir dava açmıştır. Mahkemece davanın, dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiş, karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. Kararın gerekçesinde, davacıya belli bir miktarda gider avansını yatırması için kesin süre verildiği, kesin süreye rağmen davacının istenen gider avansını yatırmadığı belirtilmiştir.
Görülmekte olan (temyize konu) davada, yukarıda belirtilen, dava şartı yokluğundan davanın reddine dair verilen kararın, maddi anlamda kesin hüküm teşkil ettiği gerekçesiyle, mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Yukarıda da açıklandığı üzere, dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine dair verilen kararlar, sonradan dava şartı noksanlığı giderildikten sonra açılan davalar açısından maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez. Mahkemece bu yöne ilişkin yapılan değerlendirme hatalıdır.
O halde mahkemece yapılması gereken, davanın esası hakkında bir karar vermektir. Önceki davada verilen kararın, eldeki dava açısından maddi anlamda kesin hüküm oluşturduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18/02/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.